AMARYLLIDACEAE

 

AMARYLLIDACEAE

Λείες πολυετείς πόες με βραχύ βλαστό. Φύλλα όλα στη βάση, γραμμοειδή έως αντιλογχοειδή, συχνά δίστιχα. Άνθη σε σκιάδιο (μερικές φορές μειωμένο σε ένα απλό άνθος), υποβασταζόμε-νο από σπάθη από 1 ή περισσότερα μεμβρανώδη φυλλίδια. Άνθη ερμαφρόδιτα, κανονικά ή λίγο ζυγόμορφα. Περιάνθιο από 6 πεταλοειδή τμήματα σε 2 σπονδύλους, ελεύθερα ή ενωμένα σε βραχύ σωλήνα (παραστεφάνη), που βγαίνουν από την κορυφή της ωοθήκης ή του υπάνθιου σωλήνα. Στεφάνη μερικές φορές παρούσα. Στήμονες 6, έγκλειστοι στον φάρυγγα του περιανθίου ή στη βάση των τμημάτων του, μερικές φορές ενωμένοι στην βάση. Ωοθήκη υποφυής, 3-χωρη. Στύλος λεπτοφυής, στίγμα κεφαλιόμορφο ή 3-λοβο. Καρπός κάψα.

 

1.	Περιγόνιο με αδιαίρετη παραστεφάνη.....	2
1α.	Περιγόνιο με διηρημένη παραστεφάνη.....	3
2.	Παραστεφάνη που σχηματίζεται από τα νήματα των στημόνων. Στήμονες προεξέχοντες.....Pancratium maritimum
2α.	Παραστεφάνη που σχηματίζεται από το περιγόνιο. Στήμονες μη προεξέχοντες.....Narcissus
3.	Άνθη  κρεμάμενα, χωρίς σωλήνα.....	4
3α.	Άνθη όρθια κίτρινα, με μακρύ σωλήνα.....Sternbergia
4.	Πέταλα με πράσινες κηλίδες και διαφορετικά των σεπάλων.....Galanthus
4α.	Πέταλα λευκά όμοια με τα σέπαλα.....Leucoium

 Galanthus

Πολυετείς πόες με μικρό χιτωνοφόρο βολβό. Ανθοφόρος βλαστός έως 25 εκ. με ανοιχτόχρωμο κολεό στη βάση. Φύλλα 2-3 ταινιοειδή, τροπιδοφόρα, παράρριζα που εμφανίζονται στην ανοιξιάτικη άνθηση μαζί με τα άνθη ή στην φθινοπωρινή-χειμερινή μετά τα άνθη. Άνθη λευκά, μονήρη, κρεμάμενα, στην κορυφή του ανθοφόρου στελέχους και υποβαστάζονται από ποώδη σπάθη φέρουν δε πράσινες κηλίδες στο άκρο. Περιγόνιο σε 2 σπονδύλους που ο καθένας έχει 3 μέλη, τα μέλη του εξωτερικού σπονδύλου είναι μεγαλύτερα του εσωτερικού. Στήμονες 2 με κίτρινους ανθήρες συνεστώτες στον στύλο. Στύλοι 1, λευκός ακιδωτός, λίγο μεγαλύτερος των στημόνων. Καρπός κάψα.

1.	Φύλλα στιλπνά, λαμπρώς πράσινα, όχι γλαυκά…G.ikariae
1α.	Φύλλα γλαυκά…..			2
2.	Εσωτερικά τμήματα περιανθίου με πράσινο χρωματισμό μόνο στην κορυφή….
	a.	Άνθηση Ιανουάριο έως Απρίλιο, φύλλα εμφανιζόμενα μόλις πρίν ή κατά την διάρκεια της άνθησης…..
		a.	Ανώτερη πλευρά φύλλων στιλπνή σκουροπράσινη στην ωριμότητα, φύλλα επίπεδα έως ελαφρώς κυρτά, έγχρωμη κηλίδα εσωτερικού περιανθίου σε σχήμα U....C.samothracicus
		aa.	Ανώτερη πλευρά φύλλων γλαυκή, φύλλα κυρτά, έγχρωμη κηλίδα εσωτερικού περιανθίου σε σχήμα V, άνθηση αργά τον χειμώνα έως νωρίς την άνοιξη….C.nivalis
	aa.	Άνθηση Οκτώβριο έως Δεκέμβριο, φύλλα εμφανιζόμενα μετά (πολύ σπάνια κατά την διάρκεια) της άνθησης…..
		a.	Φύλλα λεία γλαυκά ή σχεδόν γλαυκά.....C.peshmenii
		aa.	Φύλλα πράσινα έως γλαυκά με προεξέχουσα λαμπερή φαιά κεντρική λωρίδα, άνθηση φθινόπωρο έως νωρίς τον χειμώνα.....C.reginae-olgae
2α.	Εσωτερικά τμήματα περιανθίου με πράσινο χρωματισμό στο κατώτερο ½ ή 1/3 με ευκρινή πράσινη κήλίδα στην κορυφή…..G.elwessi

Leucojum

Βολβόριζες πόες με βολβό ωοειδή, χιτωνοφόρο, διαμέτρου 10-40 χιλ., με λίγα εκβλαστήματα. Υπάρχει μόνο 1 ανθοφόρος όρθιος βλαστός ύψους 7-60 εκ.. Φύλλα εκπτυσσόμενα μετά ή συγχρόνως με την άνθηση, αγροστιδόμορφα, λίγο σαρκώδη. Άνθη κρεμάμενα, μονήρη ή ανά 2-8 σε μονόπλευρο σκιάδιο υποβασταζόμενο από ποώδη σπάθη. Περιγόνιο λευκωπό με πράσινο ή κοκκινωπό στίγμα κάτω από την διογκωμένη κορυφή, 6-μερές, κωδωνοειδές με μέλη ωοειδή, σχεδόν ίσα. Στήμονες 6, νήματα βραχύτερα των ανθήρων. Στύλος 1, στίγμα κεφαλιόμορφο. Κάψα υποσφαιρική. 

1.	Βολβός 25-40 χιλ., φύλλα 10 εκ.×5-20 χιλ., ανθοφόρο στέλεχος 30-60 εκ. ισχυρό, με κεντρική κοιλότητα (μερικές φορές μικρή), σπάθη 30-50 χιλ. με μια βαλβίδα....L.aestivum
	a.	Πτερύγια βλαστού με υαλώδες αραιά οδοντωτά χείλη…..ssp.aestivum
1α.	Βολβός 15-25 χιλ., φύλλα 12-22 εκ.×2-3(-5) χιλ., ανθοφόρο στέλεχος 8-20(-25) εκ., σπάθη 17-28(-32) χιλ. με 2 βαλβίδες.....L.ionicum		2

Narcissus

Πολυετείς βολβόριζες πόες με βολβό ωοειδή, και χιτώνες μεμβρανώδεις. Ανθοφόρος βλαστός 10-40(-80) εκ. ύψους. Φύλλα 2-6, φυόμενα από τον βολβό και εκπτυσσόμενα μαζί με τα άνθη, σπάνια 1-2 ή απόντα οπότε εκφύονται μετά την άνθηση, γραμμοειδή, γλαυκοπράσινα, ισομήκη ή μακρύτερα του βλαστού. Άνθη μονήρη ή σε σκιάδια περιβαλλόμενα από μεμβρανώδη σπάθη, κίτρινα ή λευκά, κρεμάμενα, περιγόνιο χοανοειδές που φέρει στο άνοιγμά του σωληνοειδή παραστεφάνη μακρότερη ή βραχύτερη των τμημάτων του, συχνά  διαφορετικού χρώματος από αυτό του άνθους. Στήμονες 6, ισομήκεις ή άνισοι, φυόμενοι κάτω από την στεφάνη. Στύλος 1, μακρύς με 1 στίγμα ακρότομο ή τρίλοβο. Καρπός κάψα

 

1.	Άνθηση το φθινόπωρο (Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο)…..Ν.obsoletus
1α.	Άνθηση τον χειμώνα, την άνοιξη ή πρώιμα το καλοκαίρι…..			2
2.	Περιάνθιο και στεφάνη λευκά ή πολύ ελαφρά κρεμ…..N.papyraceus
	a.		Άνθη διαμέτρου 25-40 χιλ., φύλλα γλαυκά, βλαστός συμπιεσμένος  με 2   πλευρές…..ssp.papyraceus
2α.	Στεφάνη κίτρινη έως πορτοκαλί, περιάνθιο λευκό ή κίτρινο…..			3
3.	Άνθη μονήρη, περιθώριο στεφάνης ερυθρό ή μεμβρανώδες…..Ν.poeticus
	a.		Φύλλα 6-10(-12) χιλ. πλάτους. Στεφάνη ± δισκοειδής. Κατώτερος σπόνδυλος στημόνων έγκλειστος…..ssp.poeticus
	aa.		Φύλλα  5-8 χιλ. πλάτους. Στεφάνη βραχέως κυλινδρική. Όλοι οι στήμονες εν μέρει προεξέχοντες…..ssp.radiiflorus
3α.	Άνθη συνήθως 3-15, περιθώριο στεφάνης και στεφάνη ομοιόχρωμη…..Ν.tazetta
	a.	Περιάνθιο πλήρως λευκό, στεφάνη λαμπρά έως βαθειά κίτρινη…..ssp.tazetta
	aa.	Περιάνθιο κρεμ ή κίτρινο…..		b
	b.	Περιάνθιο κρεμ ή πολύ ωχροκίτρινο, στεφάνη μέτρια έως λαμπρά κίτρινη…..ssp.italicus
	bb	Περιάνθιο λαμπρά κίτρινο έως χρυσοκίτρινο, στεφάνη βαθειά κίτρινη  έως πορτοκαλόχρωμη…..ssp.aureus

Pancratium maritimum

Πόα με βολβό μεγάλο. Φύλλα ταινιοειδή, γλαυκοπράσινα, φθινοπωρινά. Άνθη αρωματικά σε σκιάδιο πάνω σε χοντρό κοίλο ποδίσκο. Οι οφθαλμοί περιβάλλονται από μεμβρανώδη σπάθη. Άνθη λευκά διαμέτρου 10 εκ., τμήματα περιανθίου στενά, γραμμοειδή με χοανοειδή παραστεφάνη στο κέντρο. Στήμονες 6. Στύλος 1, μακρύς. Καρπός κάψα με μεμβρανώδη τοιχώματα χρώματος καστανού και πολλά μελανά σπέρματα. Ακτές.

Sternbergia

Πολυετείς βολβόριζες πόες με βολβό ωοειδή. Βλαστοί απουσιάζουν αλλά υπάρχουν ανθοφόρα στελέχη έως 30 εκ. ύψους. Φύλλα εκπτυσσόμενα συγχρόνως ή μετά την άνθηση, στενά και μακρά. Άνθη ανά 1-2 σε ανθοφόρο κολεοφόρο στέλεχος, κίτρινα, περιγόνιο χοανοειδές με βραχύ σωλήνα και 6 ισομήκη αμβλέα τμήματα, όρθια ή λίγο απλωτά. Στήμονες 6, οι 3 βραχύτεροι. Στύλος 1, νηματοειδής. Καρπός σαρκώδης.

1.	Φύλλα εκπτυσσόμενα μαζί με τα άνθη, σωλήνας περιγονίου πολύ μικρότερος των λοβών του…..S.lutea
	a.	Φύλλα 4-15 χιλ. πλάτους, συνήθως ακέραια ή δυσδιάκριτα λεπτώς οδοντωτό. Τμήματα περιανθίου 7-15 χιλ. πλάτους…..ssp.lutea
	aa.	Φύλλα 3-5 χιλ. πλάτους, λεπτώς αλλά ευκρινώς οδοντωτά. Τμήματα περιανθίου 4-8 χιλ πλάτους…..ssp.geuteriana
1α.	Φύλλα μόλις ή πολύ φτωχά διαμορφωμένα κατην άνθηση.....		2
2.	Τμήματα περιανθίου τουλάχιστον 15 χιλ. πλάτους. Κάψα κάτω από το επίπεδο της γης.....S.clusiana
2α.	Τμήματα περιανθίου περ. 4 χιλ. πλάτους. Κάψα  εμφανιζόμενη πάνω από το επίπεδο της γης.....S.colchiciflora