ARISTOLOCHIACEAE

 

ARISTOLOCHIACEAE (Flora hellenica)

Πολυετείς πόες ή ξυλώδη αναρριχώμενα. Φύλλα κατ’εναλλαγήν, απλά, ακέραια, επιφυή ή με μίσχο, παράφυλλα απουσιάζουν, έλασμα συχνά καρδιοειδές ή νεφροειδές. Άνθη μονήρη ή σε μασχαλιαίες ομάδες, ερμαφρόδιτα, συνήθως 3-μερή, σε ένα σπόνδυλο που αντιστοιχεί στα σέπαλα ή σε 2 σπονδύλους με τον εσωτερικό σπόνδυλο από ± μειωμένα πέταλα. Περιάνθιο με ένα σωλήνα και 1 ή επάκριους λοβούς. Στήμονες 6 ή 12, ελεύθεροι ή ± την στήλη των στύλων. Ωοθήκη υποφυής, σύγκαρπη, με 4-6 χώρους, στύλοι 6, ελεύθεροι ή ενωμένοι με το 6-λοβο στίγμα. Καρπός κάψα με πολυάριθμα σπέρματα περιβαλλόμενα από σπογγώδες .

1.	Στήμονες 12, ελεύθεροι. Άνθη ακτινόμορφα, στο επίπεδο του εδάφους επάκρια πάνω σε πολύ βραχύ βλαστό.....Asarum europaeum
1α.	Στήμονες 6 ή λιγότεροι που συμφύονται με τον στύλο. Άνθη ζυγόμορφα, στις μασχάλες των εναέριων βλαστών.....Aristolochia

Aristolochia

Πολυετείς πόες με ετήσιους εναέριους βλαστούς, ή αειθαλή ξυλώδη αναρριχώμενα. Φύλλα καρδιοειδή. Άνθη μασχαλιαία, με ποδίσκο. Περιάνθιο επίγυνο, ζυγόμορφο, σωληνοειδές, αποτελούμενο από ένα διογκωμένο στη βάση «αχαίνιο», έναν ευθύ ή κυρτό «σωλήνα» και ένα ποικίλως προεκτεινόμενο έως αφανές επάκριο «χείλος». Στήμονες 6, προεκτεινόμενοι στην στήλη των στύλων σχηματίζοντας ένα παχύ, βραχύ «γυνοστήμιο» με 6-λοβο στίγμα που καλύπτει 6 σχεδόν επιφυείς ανθήρες. Ωοθήκη υποφυής, 6-χωρη, σπερματοβλάστες πολυάριθμες σε κάθε χώρο, ανάτροπες. Καρπός 6-βάλβιδη κάψα, διαρρηγνυόμενη από την βάση προς την κορυφή. Σπέρματα δελτοειδή με μεγάλο ενδοσπέρμιο και μικρό έμβρυο.

1.	Φυτά με 2 έως πολλά άνθη σε μασχαλιαία βοτρυόμορφα αθροίσμα…..A.clematitis
1α.	Φυτά με όλα τα άνθη μονήρη στις μασχάλες των φύλλων…..		2
2.	Αειθαλή, ξυλώδη αναρριχώμενα με πολυετή φυλλώδη βλαστό. Κύρια ρίζα απουσιάζει…..A.sempervirens
2α.	Πολυετείς πόες με ετήσιους φυλλώδεις βλαστούς. Κύρια ρίζα παρούσα…..		3
3.	Φύλλα επιφυή ή σχεδόν επιφυή,  με περίβλαστα ωτίδια…..A.rotunda
	a.	Κύριο ρίζωμα ± σφαιρικό…..ssp.rotunda
	aa.	Κύριο ρίζωμα επίμηκες…..ssp.insularis
3α.	Φύλλα με ευκρινή μίσχο, όχι περίβλαστα…..		4
4.	Χείλος περιανθίου απουσιάζει ή έχει μειωθεί σε μικρή αιχμή….A.microstoma
4α.	Χείλος περιανθίου καλώς διαμορφωμένο…..		5
5.	Χείλος περιανθίου 6-8 φορές μακρότερο του πλάτους του. Φύλλα μικρά (έλασμα φύλλων των ανθοφόρων βλαστών έως 30×20 χιλ., με πολύ ρηχούς κόλπους…..A.parvifolia
5α.	Χείλος περιανθίου έως 3 φορές μακρότερο του πλάτους του. Φύλλα μεγάλα (έλασμα φύλλων των καλώς διαμορφωμένων ανθοφόρων βλαστών μεγαλύτερο από 30×20 χιλ.), με ευρείς κόλπους…..		6
6.	Σωλήνας περιανθίου έντονα κυρτός, με σχήμα L  έως U…..		7
6α.	Σωλήνας περιανθίου ευθύς…..		10
7.	Άνθη μεγάλα (περιάνθιο ≥ 60 χιλ., σωλήνας ≥ 30 χιλ.)…..		8
7α.	Άνθη μικρά (περιάνθιο ≤ 50 χιλ., σωλήνας < 30 χιλ.)…..		9
8.	Χείλος περιανθίου κυκλοειδές έως αντωοειδές προεκτεινόμενο πάνω από τον σωλήνα σε ευρεία στεφάνη με 2 πλευρικούς λοβούς…..A.hirta
8α.	Χείλος περιανθίου ωοειδές, μέτρια προεκτεινόμενο του σωλήνα σε στενή στεφάνη χωρίς πλευρικούς λοβούς…..A.cretica
9.	Χείλος περιανθίου κυκλοειδές έως αντωοειδές, κυπελλοειδές, περ. με μήκος ίσο με το πλάτος του, καρποί μεγάλοι, τουλάχιστον 8 χιλ…..A.guichardii
9α.	Χείλος περιανθίου επίμηκες έως ωοειδές, τροπιδώδες, ευκρινώς μακρύτερο  του πλάτους του, καρποί μικροί, έως 8 χιλ…..A.incisa
10.	Σωλήνας περιανθίου ατρακτοειδής, ευρύτερος στο μέσον. Κύρια ρίζα επιμήκης…..A.elongata
10α.	Σωλήνας περιανθίου ροπαλοειδής, ευρύτερος στο ανώτερο μέρος. Κύρια ρίζα σφαιρική…..		11
11.	Χείλος περιανθίου μακρότερο από ή σχεδόν ίσο με τον σωλήνα…..A.pallida
11α.	Χείλος περιανθίου βραχύτερο του σωλήνα…..A.lutea

Asarum europaeum

Ριζωματώδης, προσκεφαλιόμορφη πολυετής πόα, με φύλλα και άνθη εκφυόμενα από το ρίζωμα ή πολύ βραχείς εναέριους βλαστούς. Βλαστοί, μίσχοι, ποδίσκοι και εξωτερικό περιάνθιο καλυπτόμενο από πολυκύτταρες τρίχες. Βλαστός με 2-3 ωοειδή, στεγοειδή λέπια και έως 5 φύλλα. Μίσχος 5-10 εκ., έλασμα 4-6×5-7 εκ., νεφροειδές έως καρδιοειδές κυκλικό, ακέραιο, αμβλύ, αραιά χνοώδες και στις 2 πλευρές, κάπως δερματώδες. Άνθη μονήρη, επάκρια, ποδίσκοι 10-15 χιλ., σωλήνας κάλυκα 5-7 χιλ., κωδωνοειδής έως ασκοειδής, λοβοί 3, 7-9 χιλ., ωοειδώς τριγωνικοί, καστανωποί εξωτερικά, πορφυρίζοντες εσωτερικά. Πέταλα υποτυπώδη. Στήμονες 12, νήματα ευρέα, 1-2 χιλ. (2000-2100 μ. ΒΚ. Όρος Βάρνος)