ONAGRACEAE

 

ONAGRACEAE

Πόες ή μικροί θάμνοι, συχνά με επιδερμικά ελαιοφόρα κύτταρα. Φύλλα απλά, σπειροειδώς τοποθετημένα, αντίθετα ή περιστασιακά σε σπονδύλους, παράφυλλα υπάρχουν και συνήθως είναι εύπτωτα, ή απουσιάζουν. Άνθη ερμαφρόδιτα, ακτινόμορφα ή λίγο ζυγόμορφα (2-)4(-7)-μερή, μασχαλιαία, συ φυλλώδεις στάχεις ή βότρεις ή μονήρη. Σέπαλα 2,4 ή 5, πράσινα ή έγχρωμα, με βαλβίδες.  Πέταλα 0,2,4 ή 5. Στήμονες όσοι τα σέπαλα (2 ή 4 σε 1 σπόνδυλο, ή 8 ή 10 σε 2 σπονδύλους), γύρις ενωμένη σε μάζες λεπτών νημάτων. Στύλος 1, ωοθήκη υποφυής, 1-,2-,4- ή 5-χωρη. Καρπός κάψα

 

1.	Στήμονες 2. Πέταλα 2…..Circaea lutetiana
1α.	Στήμονες 4 ή 8. Πέταλα 4 ή απουσιάζουν…..	2
2.	Στήμονες 4. Πέταλα απουσιάζουν…..Ludwigia
2α.	Στήμονες 8 πολλές φορές οι 2 άγονοι…..	3
3.	Άνθη κίτρινα. Σωλήνας κάλυκα μακρύς κυλινδρικός…..Oenothera
3α.	Άνθη ρόδινα, σπάνια λευκά. Σωλήνας κάλυκα μακρύς χοανοειδής..,..Epilobium

 

Circaea lutetiana

Ριζωματώδες πολυετές. Βλαστός λεπτός, όρθιος, απλός, μήκους 30-60 εκ. εριώδης στα γόνατα, αραιά αδενωδώς χνοώδης. Φύλλα αντίθετα, μάλλον μακρόμισχα, έλασμα ωοειδές μέχρι ευρέως λογχοειδές, αραιά οδοντωτό, βραχέως αποξυσμένο. Άνθη σε χαλαρό επάκριο βότρυ χωρίς βράκτια. Ποδίσκοι απλωτοί στο άνθος, ανακυρτωμένοι στον καρπό, αδενωδώς χνοώδεις. Σέπαλα 2 ανακυρτούμενα, ερυθρωπά. Πέταλα 2, λευκά ή ωχρορόδινα, σχεδόν ισομήκη με τα σέπαλα, δίλοβα. Καρπός αντωοειδής, καλυμμένος με αγκιστροειδείς σμήριγγες, αδιάρρηκτος με 1-2 σπέρματα. Άνθηση 6-8.

 

Epilobium

Πολυετείς πόες διαχειμάζουσες στο έδαφος με οφθαλμούς ή ρόδακες φύλλων. Βλαστός λείος έως χνοώδης, συχνά με γραμμές τριχών που εκτείνονται από το περιθώριο των μίσχων. Φύλλα αντίθετα, στην συνέχεια κατ’εναλλαγήν και βρακτιόμορφα στην ταξιανθία, παράφυλλα και βρακτίδια απουσιάζουν. Άνθη ακτινόμορφα ή ασθενώς ζυγόμορφα, μικρά έως μεσαίου μεγέθους, σε φυλλοφόρο απλό βότρυ ή στάχυ, η μασχαλιαία, υπάνθιος σωλήνας βραχύς ή απουσιάζει. Σέπαλα 4, όρθια. Πέταλα 4, λευκά, ρόδινα ή πορφυρά, στήμονες 8 σε 2 άνισους σπονδύλους με κίτρινη γύρι. Στύλος όρθιος, στίγμα ροπαλοειδές ή κεφαλιόμορφο, ακέραιο ή βαθειά 4-λοβο, ωοθήκη 4-χωρη. Καρπός επιμήκης κάψα, σπέρματα πολυάριθμα, μικρά, με ένα λοφίο τριχών.

 

1.	Φύλλα κατ’εναλλαγήν, άνθη εντυπωσιακά, ± ζυγόμορφα…..		2
1α.	Φύλλα αντίθετα ή σε σπονδύλους, τουλάχιστον τα κατώτερα…..		3
2.	Φύλλα λογχοειδή ή ελλειπτικά…..E.angustifolium
2α.	Φύλλα γραμμοειδή ή γραμμοειδώς λογχοειδή…..E.dodonaei
3.	Στίγμα εμφανώς 4-λοβο…..		4
3α.	Στίγμα ροπαλοειδές ή κεφαλιόμορφο, όχι με λοβούς…..		8
4.	Βλαστός απλωτώς χνοώδης, φύλλα επιφυή ή σχεδόν επιφυή…..		5
4α.	Βλαστός στρωτώς χνοώδης ή σχεδόν λείος, φύλλα συνήθως με μίσχο…..		6
5.	Σέπαλα με αγκάθι στην κορυφή, φύλλα ημιπερίβλαστα…..E.hirsutum
5α.	Σέπαλα χωρίς αγκάθι, φύλλα απλώς επιφυή…..E.parviflorum
6.	Πέταλα λευκά, αργότερα ρόδινα, φύλλα στενώς σφηνοειδή στη βάση, μίσχοι 3-10 χιλ…..E.lanceolatum
6α.	Πέταλα ρόδινα έως πορφυρά, φύλλα κυκλικά στη βάση, μίσχοι < των 3 χιλ......		7
7.	Πέταλα 6-10 χιλ., οφθαλμοί οξείς…..E.montanum
7α.	Πέταλα 3-6 χιλ., οφθαλμοί αμβλείς…..E.collinum
8.	Παραφυάδες επίγειες, νηματοειδείς, φύλλα ακέραια…..
	a.	Βλαστός 10-40(-80) εκ., συνήθως απλός ή διακλαδισμένος μόνον επάνω, σχηματίζοντας στην βάση λεπτό επίγυνο ή έρπον σύμπλεγμα παραφυάδων, φύλλα βάσεως λογχοειδή έως στενώς ωοειδή, συνήθως αμβλέα, ακέραια ή σχεδόν ακέραια, στίγμα ροπαλοειδές..... E.palustre
	aa.	Βλαστός 15-30 εκ., όρθιος ή ανιών από την βάση, απλός ή φειδωλά διακλαδισμένος, σχηματίζοντας στην βάση επίυνο ή έρπον σύμπλεγμα παραφυάδων άνω των 15 εκ. σχηματίζοντας πυκνή στεφάνη, φύλλα βάσεως ακέραια ή με λίγους κανονικούς οδόντες, πέταλα (8-)10-15 χιλ, στικτά με ροδοϊιώδες.....E.vernonicum
8α.	Παραφυάδες υπόγειες ή επίγειες και φυλλώδεις, φύλλα συχνά οδοντωτά…..		9
9.	Ταξιανθία, περιλαμβανομένης της ωοθήκης, χνοώδης ή σμηριγγώδης…..		10
9α.	Ταξιανθία, περιλαμβανομένης της ωοθήκης, σχεδόν λεία…..		13
10.	Ταξιανθία αδενώδης…..
	a.	Σπέρματα χωρίς θηλώδεις αυλακώσεις, αντωοειδή ή κυκλικά στο τέλος.....E.roseum
	aa.	Σπέρματα με θηλώδεις αυλακώσεις, οξύληκτα με ποδισκόμορφο εξάρτημα.....E.adenocaulon
10α.	Ταξιανθία μη αδενώδης ή με λίγες αδενώδεις τρίχες στον κάλυκα…..		11
11.	Στίγμα κεφαλιόμορφο, φύλλα με βολβίδια ή με βραχείς αγενείς βλαστούς στις μασχάλες, βλαστός αδενώδης…..E.gemmascens
11α.	Στίγμα ροπαλοειδές, φύλλα χωρίς βολβίδια ή βραχείς αγενείς βλαστούς στις μασχάλες, βλαστός μη αδενώδης…..		12
12.	Παραφυάδες επίγειες, φυλλοφόρες, κάλυκας με λίγες όρθιες, αδενώδεις τρίχες…..E.obscurum
12α.	Παραφυάδες απουσιάζουν, κάλυκας μη αδενώδης…..E.tetragonum
	a.	Πέταλα 7-11,5 χιλ., στίγμα συνήθως βρίσκεται πάνω από τους ανθήρες κατά την άνθηση.....E.tournefortii
	aa.	Πέταλα 2,5-7 χιλ., στίγμα στο ύψος των ανθήρων κατά την άνθηση....E.lamyi
13.	Παραφυάδες μακρές, πέταλα πορφυρορόδινα, πιο σπάνια λευκά, ταξιανθία κρεμάμενη πρίν την άνθηση…..E.anagallidifolium
13α.	Παραφυάδες υπόγειες ή απουσιάζουν…..E.angustifolium

 

Ludwigia palustris

Πολυετής υδροχαρής πόα, 10-50 εκ. ύψους, λεία, λεπτή, κατακείμενη, ριζοβολούσα ή επιπλέουσα. Φύλλα αντίθετα, ωοειδή-αντωοειδή, έμμισχα, ακέραια, λίγο σαρκώδη,  γυαλιστερά. Άνθη πρασινωπά, μικρά, δυσδιάκριτα, μονήρη, μασχαλιαία, αντίθετα, επιφυή με κάλυκα κωδωνοειδή, 4-λοβο, χωρίς πέταλα. Στήμονες 4. Κάψα 4-λοβη.

Τα ξενικά, καλλιεργούμενα για καλλωπισμό, είδη L.grandiflora και L.palustris έχουν σε μερικά σημεία εγκλιματισθεί στην χώρα μας

 

Oenothera

Ετήσια διετή ή πολυετή. Φύλλα κατ’εναλλαγήν. Άνθη ακτινόμορφα, μάλλον μεγάλα, σε ένα φυλλώδη στάχυ, σωλήνας υπανθίου εμφανής. Σέπαλα 4, κυρτά κατά την άνθηση, πέταλα 4, κίτρινα ή σπάνια ρόδινα, στήμονες 8, σε 2 σπονδύλους, στίγμα βαθειά 4-λοβο, ωοθήκη 4-χωρη, καρπός κάψα. Φυτά που καλλιεργήθηκαν για καλλωπισμό, αλλά διέφυγαν και εγκλιματίστηκαν στην χώρα μας και θεωρούνται αυτοφυή, τα πιο διαδομένα είδη είναι τα παρακάτω. Υπάρχουν αρκετά είδη που καλλεργούνται για καλλωπισμο και σε μερικές περιπτώσεις αυτοφύονται σε οικιστικές κυρίως ζώνες. (O.erythrosepala. O.fallax, O.glazioviana, O.indecora, O.laciciata)

 

1.	Κάψα εμφανώς διεσταλμένη, σπέρματα κρεμάμενα, όχι έντονα γωνιώδη.....O.stricta
1α.	Κάψα όχι διαστελόμενη, σπέρματα οριζόντια, έντονα γωνιώδη.....	2
2.	Σέπαλα αποκλίνουν μεταξύ τους στον οφθαλμό.....O.parviflora
2α.	Σέπαλα σε επαφή μεταξύ τους στον οφθαλμό.....biennis group	3
3.	Νευρώσεις ώριμων φύλλων ερυθρωπές, πέταλα 24-30 χιλ.....O.biennis
3α.	Νευρώσεις ώριμων φύλλων όχι ερυθρωπές, πέταλα μεγαλύτερα των 30 χιλ.....O.suaveolens