PYROLACEAE

 

PΥROLACEAE

Χαμηλές πολυετείς πόες, μερικές φορές παρασιτικές. Φύλλα απλά, κατ’εναλλαγήν ή αντίθετα. Άνθη ερμαφρόδιτα, ακτινόμορφα, (4-)5-μερή. Σέπαλα ελεύθερα ή ενωμένα στη βάση. Πέταλα ελεύθερα. Στήμονες διπλάσιοι του αριθμού των πετάλων. Στίγμα (4-)5-λοβο. Ωοθήκη επιφυής, 4-5-χωρή, σπέρματα πολυάριθμα.

 

1.	Φυτά χωρίς χλωροφύλλη, φύλλα λεπιόμορφα..(συν.Hypopitys monotropa)…..Monotropa hypopitys
1α.	Φυτά με χλωροφύλλη......	2
2.	Άνθη μονήρη.....Moneses uniflora
2α.	Άνθη σε απλούς βότρεις.....	3
3.	Βότρεις μονόπλευροι, κόκκοι γύρεως ελεύθεροι.....Orthilia secunda
3α.	Βότρεις όχι μονόπλευρος, κόκκοι γύρεως σε τετράδες.....Pyrola

 

Moneses uniflora

Αειθαλής πόα. Βλαστοί όρθιοι ή ανιόντες, κυλινδρικοί ή γωνιώδεις, 1-5 εκ., διαμέτρου 0,6-1 χιλ., αδιακλάδιστοι, λείοι. Φύλλα  σε 3 ή 4 «σπείρες» των 2-3 φύλλων, σε εναλλαγή με περ. 5 λέπια, μίσχος (0,5)1-1,5 εκ., έλασμα 1-1,6×1-1,5 εκ. ρομβοειδή, περιθώριο λεπτώς οδοντωτό. Λέπια βλαστού 1. Άνθη  λευκά, κρεμάμενα, κανονικά, 13-20 χιλ. διαμέτρου. Ανθοφόρα στελέχη (4-)5-10 εκ. ύψους, με 1 άνθος. Βράκτια 1 ή 2 στο ανώτερο μέρος του ανθοφόρου στελέχους, βλεφαριδωτά. Λοβοί κάλυκα (4-)5, περίβρωτα μικροδοντωτοί. Στήμονες (8-)10. Στύλος 5-7 χιλ. ευθύς. Κάψα υποσφαιρική, διαμέτρου 5-6 χιλ. (μεταφέρθηκε στην οικογένεια Ericaceae)

 

Monotropa hypopitys ( συν.Hypopitys monotropa)

Σαπροφυτική πόα χωρίς χλωροφύλλη. Ολόκληρο το φυτό κιτρινωπό ή συχνά με απόχρωση καστανή ή ρόδινη, κηρώδους εμφανίσεως, στην ξήρανση μαύρο. Βλαστός μήκους 8-25 εκ. μάλλον πυκνά καλυμμένος με ωοειδώς επιμήκη λεπιοειδή φύλλα. Άνθη σε επάκριο κεκλιμένο βότρυ, πλευρικά άνθη 4-μερή μόνο το ακραίο 5-μερές, βράκτια 1, σπάνια 3, παρόμοια με τα βράκτια της ταξιανθίας.  Ταξιανθία και άνθη λεία ή σχεδόν λεία. Πέταλα επιμήκη σπαθοειδή. Σέπαλα 3-5, περιστασιακά απουσιάζουν, βραχύτερα των πετάλων. Στήμονες 8-12. Στύλος εμφανής, στίγμα κίτρινο. Ταξικαρπία με όρθιες κάψες. Άνθηση 6-7.  Επιφανειακά μοιάζει με το σαπροφυτικό ορχεδοειδές Neottia nidus-avis. Λεία φυτά αναφέρονται σαν ξεχωριστό είδος το M. hypophegea. (μεταφέρθηκε στην οικογένεια Ericaceae)

 

Orthilia secunda                                                                                       

Ποώδες αειθαλές. Βλαστός 5-25 εκ., όρθιος ή ανιών, απλός, γωνιώδης, λεπτώς θηλώδης. Φύλλα σε 1-3 «σπείρες» των 2-4, σε εναλλαγή με 5-7 λέπια, μίσχος 1-2 εκ., λεπτώς θηλώδης, έλασμα ωοειδές έως ελλειψοειδές, 2,2-3,7×1,4-2,6 εκ. λίγο δερματώδες έως ποώδες, περιθώριο αραιά λεπτώς οδοντωτά. Λέπια βλαστού πολυάριθμα. λογχοειδή, βράκτια περίπου ίσα με τον ποδίσκο. Ανθοφόρα στελέχη 7-14 εκ. ύψους, 0,4-1 χιλ. διαμέτρου, γωνιώδη, λέπια 5-8 στο μέσον και την βάση, 2-5 χιλ. Απλός βότρυς με 8-15 μάλλον πυκνά μονόπλευρα τοποθετημένα άνθη, πέταλα όρθια, λευκοπράσινα, 3-5 χιλ. διαμέτρου. Στύλος προεξέχων, στίγμα μ5 αβαθείς λοβούς. Κάψα 5-γωνική, διαμέτρου 4 χιλ. (μεταφέρθηκε στην οικογένεια Ericaceae)

 

Pyrola

Πολυετείς πόες με ρίζωμα λεπτοφυές που έρπει οριζοντίως. Βλαστοί απουσιάζουν αλλά υπάρχει ανθοφόρο στέλεχος 5-25 εκ. ύψους, με λεπιόμορφα βράκτια στην βάση. Φύλλα πράσινα, με μεγάλο μίσχο, κάπως δερματώδη, κατ’εναλλαγήν, σε χαλαρό ρόδακα στη βάση, του βλαστού μειωμένα σε μικρά λέπια. Άνθη πολλά, κρεμάμενα, σε επάκριους απλούς βότρεις, όχι μονόπλευρους. Κάλυκας 5-λοβος, παραμένων. Στήμονες λείοι, ανθήρες που ανοίγουν με πόρους, κόκκοι γύρεως σε τετράδες. Στύλος προεξέχων, στίγμα κεφαλιόμορφο, αβαθώς 5-λοβο. Κάψα κρεμάμενη. Σπέρματα πολλά.

 

1.	Στύλος δεν επεκτείνεται μέσα στον δίσκο κάτω από το στίγμα.....P.minor
1α.	Στύλος επεκτείνεται μέσα στον δίσκο κάτω από το στίγμα.....	2
2.	Στύλος ευθύς, μίσχοι όχι μεγαλύτεροι από το έλασμα.....P.media
2α.	Στύλος κυρτούμενος, μίσχοι μεγαλύτεροι από το έλασμα.....	3
3.	Λοβοί κάλυκα 1,5-2 χιλ., δελτοειδείς, πέταλα κιτρινοπράσινα.....P.chlorantha
3α.	Λοβοί κάλυκα 2-4,5 χιλ., λογχοειδείς, πέταλα λευκά.....P.rotundifolia