ERICACEAE

 

ERICACEAE

Νανώδεις θάμνοι ή μικρά δένδρα, φύλλα απλά, άμισχα, συνήθως αειθαλή. Άνθη ακτινόμορφα (σπάνια λίγο ζυγόμορφα), σε απλούς βότρεις ή σκιάδια, ή μονήρη ή σε ομάδες στις μασχάλες των φύλλων. Πέταλα συνήθως ενωμένα. Στήμονες διπλάσιοι των πετάλων (σπάνια λιγότεροι), πάνω στο υπάνθιο, αλλά μερικές φορές προεκτείνονται στην στεφάνη και πέφτουν μαζί με αυτή, οι ανθήρες συνήθως ανοίγουν με πόρους, γύρις συνήθως σε τετράδες. Ωοθήκη επιφυής (σπάνια υποφυής), στύλος απλός. Καρπός κάψα, ράγα ή δρύπη.

 

1.	Στεφάνη παρούσα στον καρπό.....	2
1α.	Στεφάνη εύπτωτη.....	4
2.	Κάλυκας πεταλοειδής, μεγαλύτερος από την στεφάνη, φύλλα αντίθετα, στεγοειδή στους μη ανθοφόρους βλαστούς....(*)Calluna vulgaris
2α.	Κάλυκας μικρότερος της στεφάνης, φύλλα σε σπονδύλους, συνήθως ± απλωτά.	3
3.	Σέπαλα ελεύθερα, βρακτίδια υπάρχουν.....Erica
3α.	Σέπαλα ενωμένα, βρακτίδια απουσιάζουν.....Bruckenthalia spiculifolia
4.	Ωοθήκη υποφυής.....Vaccinium
4α.	Ωοθήκη επιφυής.....	5
5.	Καρπός ράγα ή δρύπη ή κάψα έγκλειστη στον χυμώδη συναυξανόμενο κάλυκα.	6
5α.	Καρπός κάψα, κάλυκας όχι χυμώδης.....Rhododendron luteum
6.	Δένδρα ή όρθιοι θάμνοι, καρπός φυματιώδης ή αυλακωτός.....Arbutus
6α.	Κατακείμενοι μικροί θάμνοι, καρπός ομαλός.....Arctostaphylos una-ursi

 

Arbutus

Αειθαλείς θάμνοι ή μικρά δένδρα ύψους 1,5-4 μ. Φύλλα κατ’εναλλαγήν, με μίσχο. Άνθη 5-μερή, σε επάκριους, βρακτιόμορφους βότρεις, βρακτίδια απουσιάζουν. Σέπαλα ενωμένα στη βάση. Στεφάνη ασκοειδής με βραχείς κυρτούς λοβούς, εύπτωτη. Στήμονες 10, με εριώδη νήματα, ανθήρες με επάκρια προσαρτήματα. Καρπός ράγα.

 

1.	Φλοιός καστανός, ρυτιδώδης-αποφλοιούμενος, τραχύς…..A.unedo
1α.	Φλοιός ερυθρός, εντελώς λείος…..A.andrachne

 

Arctostaphylos una-ursi

Κατακείμενος αειθαλής νανώδης θάμνος με μακρούς ριζοβολούντες κλάδους συχνά προσκεφαλιόμορφος. Νεαροί κλαδίσκοι βραχέως χνοώδεις. Φύλλα βραχύμισχα, αντωοειδή έως αντιλογχοειδή, αμβλέα, δερματώδη, με μικρές απαλές τρίχες στα άκρα και λεπτό δίκτυο νευρώσεων από κάτω. Άνθη 5-12 σε βραχείς πυκνούς βότρεις, κυπελλοειδή, κατανεύοντα, λευκά με απόχρωση ρόδινη στα χείλη. Στήμονες 8-10. Ωοθήκη με 4-10 χώρους. Καρπός σφαιρικός, κόκκινος στιλπνός. Άνθηση 6-7.

 

Bruckenthlaia spiculifolia

Νανώδης θάμνος με ανιόντα βλαστό 10-15 εκ., νεαροί κλαδίσκοι χνοώδεις. Φύλλα 4-5 χιλ., πολλά, σε μάλλον ακανόνιστους σπονδύλους των 4-5, με μικρές βλεφαρίδες και συνήθως με επάκρια αδενώδη τρίχα. Άνθη 4-μερή, σε πυκνό, βραχέως κυλινδρικό ή σφαιρικό επάκριο βότρυ. Κάλυκας με ευρείς δελτοειδείς λοβούς, ρόδινους, στεφάνη κωδωνοειδής, λαμπρά ερυθρορόδινη. Ανθήρες έγκλειστοι χωρίς προσαρτήματα. Ωοθήκη και κάψα λεία.

 

Calluna vulgaris

Θάμνος φρυγανώδης 30-100 εκ. ύψους αειθαλής με πολλές διάχυτες τετραγωνικές, κοκκινωπές διακλαδώσεις. Φύλλα μικρά λεπιοειδή, αντίθετα, επάλληλα σε 4 σειρές, επιφυή. Άνθη ρόδινα, σπάνια λευκά σε επάκριο βότρυ με κάλυκα πεταλοειδή, 4-μερή και με πράσινα βράκτια στη βάση. Στεφάνη κωδωνοειδής 4-λοβη με πέταλα 2-3 χιλ. το 1/2 του μήκους των σεπάλων. Στήμονες 8. Κάψα σφαιρική, τριχωτή.

 

Erica

Χαμηλοί έως μεσαίου μεγέθους αειθαλείς θάμνοι, φύλλα σε σπονδύλους, συχνά γραμμοειδή, μίσχος βραχύς. Άνθη 4-(5)-μερή, σε επάκρια σκιάδια ή απλούς βότρεις, ή σε μασχαλιαίες ομάδες ή σκιάδια ± συναθροισμένα σε επάκριους σύνθετους βότρεις, ποδίσκοι με 2 ή περισσότερα βρακτίδια. Σέπαλα ελεύθερα, πράσινα ή ροδίζοντα, βραχύτερα από την στεφάνη. Στεφάνη κυλινδρική, κωδωνοειδής ή ασκοειδής, με λοβούς ίσους ή βραχύτερους από τον σωλήνα, εμφανείς στον καρπό. Στήμονες 8(-10). Καρπός κάψα.

 

1.	Ανθήρες με προσαρτήματα στην βάση.....E.arborea
1α.	Ανθήρες χωρίς προσαρτήματα στη βάση.....	2
2.	Ποδίσκοι περίπου ίσου μήκους με τα σέπαλα.....E.carnea
2α.	Ποδίσκοι τουλάχιστον διπλασίου μήκους από τα σέπαλα.....vagans group	3
3.	Ανθήρες περ. 1,5 χιλ., λοβοί 3-5 φορές μεγαλύτεροι του πλάτους τους, συνήθως παράλληλοι και συνεχείς.....E.multiflora
3α.	Ανθήρες 0,5-1 χιλ., λοβοί 1,2-2,5 φορές μεγαλύτεροι του πλάτους τους, αραιά τοποθετημένοι και με απλωτή κορυφή.....E.manipuliflora

 

Rhododendron luteum

Θάμνος μέχρι 3 μ. ύψους. Φύλλα δερματώδη, ελλειπτικά ή επιμήκη, οξέα, ωχρώς πράσινα από την κάτω πλευρά, ακέραια, 7-12 χιλ. μήκους. Άνθη σε σκιάδια. Λοβοί κάλυκα 5, ίσοι με την ωοθήκη. Στεφάνη χοανοειδής-κωδωνοειδής με λοβούς ωοειδείς, ερυθροϊώδεις & καστανά στίγματα. Στήμονες 10. Ωοθήκη αδενώδης.

 

Vaccinium

Φυλλοβόλοι ή αειθαλείς μικροί θάμνοι, φύλλα κατ’εναλλαγήν, ακέραια ή πριονωτά, σχεδόν επιφυή ή με πολύ μικρό μίσχο. Άνθη 4-5-μερή, σε μασχαλιαίους ή επάκριους βότρεις, μερικές φορές μειωμένοι σε απλό άνθος, βράκτια και βρακτίδια υπάρχουν, παραμένοντα ή εύπτωτα, τα πλευρικά μικρότερα. Άνθη 5-, σπάνια 4-μερή. Κάλυκας με χείλος λοβώδες ή οδοντωτό, σέπαλα σχεδόν πλήρως ενωμένα. Στεφάνη απιοειδής, κωδωνοειδής, ή σωληνοειδής, με λοβούς ή οδόντες, λοβοί όρθιοι ή κυρτοί, συνήθως βραχύτεροι του σωλήνα, σπάνια μεγαλύτεροι ή πέταλα εν μέρει ελεύθερα. Στήμονες 8 ή 10, σπάνια 4, έγκλειστοι, ανθήρες με ή χωρίς προσαρτήματα. Ωοθήκη υποφυής. Καρπός πολύσπερμη σφαιρική ράγα.

 

1.	Φύλλα ακέραια με χείλη ± κυρτά…..	2
1α.	Φύλλα λεπτώς οδοντωτά, επίπεδα…..V.vitis-idaea
2.	Φύλλα αειθαλή, όχι γλαυκά, νήματα τριχωτά, ράγα ερυθρή…..V.uliginosum
2α.	Φύλλα αποπίπτοντα, γλαυκά, νήματα λεία, ράγα κυανομελανή…..V.myrtillus