Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

FABACEAE (LEGOUMINOSAE)

 

FABACEAE (LEGUMINOSEAE)

Πόες, λιγότερα συχνά θάμνοι ή δένδρα. Φύλλα κατ’εναλλαγήν, σπάνια αντίθετα, απλά πτεροειδή έως δίς πτεροειδή, λιγότερο συχνά παλαμοειδώς σύνθετα ή 3-μερή, μίσχος υπάρχει ή απουσιάζει, παράφυλλα μεγάλα ή μικρά υπάρχουν ή σπάνια απουσιάζουν, μερικές φορές τα παράφυλλα μειωμένα σε αγκάθια. Άνθη ερμαφρόδιτα, ζυγόμορφα, 5-μερή, το ανώτερο πέταλο (πέτασος) ευδιάκριτο, τα 2 πλευρικά πέταλα (πτέρυγες) είναι ± παράλληλα μεταξύ τους, τα 2 κατώτερα είναι ενωμένα σε τρόπιδα. Σέπαλα ενωμένα ίσα σε αριθμό με τα πέταλα.  Στήμονες 10, μερικές φορές λιγότεροι από 10 ή πολυάριθμοι, μερικές φορές οι 10 (μονάδελφοι) ή οι 9 (διάδελφοι) ενωμένοι και ο 1 ελεύθερος σε ανοικτό ή κλειστό κολεό. Στύλος 1. Καρπός χέδρωπας που ανοίγει με 2 βαλβίδες, με ή χωρίς πτερύγια. 

1.

Φύλλα αποτελούμενα μόνο από έλικες (αλλά με μεγάλα φυλλώδη παράφυλλα…..Lathyrus

 

1α.

Φύλλα που δεν αποτελούνται μόνο από έλικες…..

2

2.

Τουλάχιστον μερικά φύλλα σύνθετα αρτιόληκτα, περιττόληκτα ή παλαμοσχιδή με 2,4 ή περισσότερα φυλλάρια…..

3

2α.

Φύλλα απλά ή τριμερή, μερικές φορές πολύ μικρά……

42

3.

Φύλλα αρτιόληκτα, ράχη φύλλων συχνά καταλήγουσα σε αγκάθι ή έλικα…...

4

3α.

Φύλλα περιττόληκτα ή παλαμοσχιδή…..

11

4.

Θάμνοι, ράχη φύλλων συχνά καταλήγει σε αγκάθι…..Astragalus

 

4α.

Πόες, ράχη φύλλων που δεν καταλήγει σε αγκάθι…..

2

5.

Βλαστός και φύλλα αδενωδώς χνοώδη…..Cicer

 

5α.

Βλαστός και φύλλα μη αδενωδώς χνοώδη…..

6

6.

Βλαστός με πτερύγια…..Lathyrus

 

6α.

Βλαστός χωρίς πτερύγια…..

7

7.

Φυλλάρια με παράλληλη νεύρωση…..Lathyrus

 

7α.

Φυλλάρια με πτεροειδή νεύρωση…..

8

8.

Οδόντες κάλυκας όλοι ίσοι και τουλάχιστον διπλασίου μήκους του σωλήνα τους…..Lens

 

8α.

Τουλάχιστον 2 οδόντες του κάλυκα μικρότεροι από το διπλάσιο του μήκους του σωλήνα…..

9

9.

Οδόντες κάλυκα ± φυλλοειδείς, παράφυλλα μεγαλύτερα των 10 εκ…..Pisum

 

9α.

Οδόντες κάλυκα όχι φυλλοειδείς, παράφυλλά όχι μεγαλύτερα των 2 εκ…..

10

10.

Στύλος χνοώδης σε όλη την επιφάνεια ή μόνον στην κάτω πλευρά ή στύλος λείος…..Vicia

 

10α.

Στύλος χνοώδης μόνο στην πάνω πλευρά…..Lathyrus

 

11.

Κύρια πλευρικά νεύρα των φυλλαρίων καταλήγουν στα χείλη, συχνά σε οδόντα…..

12

11α.

Πλευρικά νεύρα των φυλλαρίων αναστομωμένα και δεν καταλήγουν στα χείλη

14

12.

Φυτά λεία ή σχεδόν λεία, μη αδενώδη…..Trifolium

 

12α.

Φυτά ποικιλοτρόπως τριχωτά και αδενώδη, μερικές φορές αραιά…..

13

13.

Κάλυκας κυρτός στη βάση, παράφυλλα μη συμφυή με τον μίσχο…..Cicer

 

13α.

Κάλυκας όχι κυρτός στη βάση, παράφυλλα προεκτεινόμενα στον μίσχο…...Ononis

 

14.

Μερικά τουλάχιστον άνθη επάκρια ή εμφανώς σε επάκριες ταξιανθίες…..

15

14α.

Άνθη όλα μασχαλιαία ή σε μασχαλιαίες ταξιανθίες…..

16

15.

Φύλλα παλαμοσχιδή…..Lupinus

 

15α.

Φύλλα περιττόληκτα, άνθη σε κεφάλια.....Anthyllis

 

16.

Φυτά αδενώδη τουλάχιστον εν μέρει…..Glycyrrhiza

 

16α.

Φυτά μη αδενώδη…..

17

17.

Άνθη σε σκιάδια ή ομάδες, οι μίσχοι τους φύονται ± από το ίδιο σημείο…..

18

17α.

Άνθη σε απλούς βότρεις ή πυκνές στήλες ή άνθη μονήρη…..

27

18.

Χέδρωπες χνοώδεις…..

19

18α.

Χέδρωπες μη χνοώδεις, διαρρηκτοί ή αδιάρρηκτοι…..

22

19.

Τρόπιδα αμβλεία, χέδρωπας με έντονα ρυτιδωμένα νεύρα…..Ornithopus

 

19α.

Τρόπιδα οξεία, χέδρωπας καθόλου ή με αχνά ρυτιδωμένα νεύρα…..

20

20.

Τμήματα χέδρωπα σεληνοειδή ή πεταλοειδή έως ορθογώνια με ημικυκλικούς κόλπους και ένα καμπυλωτό εξόγκωμα στη βάση…..Hippocrepis

 

20α.

Τμήματα χέδρωπα γραμμοειδή ή επιμήκη, ευθέα ή ελαφρώς καμπυλωτά…..

21

21.

Στήμονες διάδελφοι, χέδρωπας λείος…..Coronilla

 

21α.

Στήμονες μονάδελφοι, χέδρωπας χνουδωτός…..Hammatolobium lotoides

 

22.

Τρόπιδα με ράμφος…..

23

22α.

Τρόπιδα χωρίς ράμφος…..

25

23.

Φύλλα με 4-7 ζεύγη φυλλαρίων…..Securigera securidata

 

23α.

Φύλλα με 2-3 ζεύγη φυλλαρίων ή φύλλα απλά…..

24

24.

Κατώτερα φύλλα απλά, ανώτερα φύλλα με 2-3 ζεύγη φυλλαρίων, χέδρωπας σπειροειδώς περιεστραμένος & κυκλικώς επίπεδος…..Hymenocarpos circinatus

 

24α.

Όλα τα φύλλα με 2 ζεύγη φυλλαρίων, χέδρωπας γραμμοειδής ή επιμήκης, ευθύς ή καμπυλωτός…..Lotus

 

25.

Τρόπιδα σκοτεινώς ερυθρή ή μελανή…..Dorycnium

 

25α.

Τρόπιδα όχι σκοτεινώς ερυθρή ή μελανή…..

26

26.

Σκιάδιο χωρίς περίβλημα…..Astragalus

 

26α.

Σκιάδιο με περίβλημα από λεπτά μεμβρανώδη βράκτια…..Ebenus

 

27.

Φυλλάρια με ευκρινώς παράλληλη νεύρωση…..Lathyrus

 

27α.

Φυλλάρια με πτεροσχιδή νεύρωση ή πλευρικά νεύρα ασαφή…..

28

28.

Χέδρωπας πυκνώς χνοώδης…..

29

28α.

Χέδρωπας όχι πυκνώς χνοώδης…..

31

29.

Άνθη ανά (2-)4 σε βότρεις…..Hedysarum

 

29α.

Άνθη μονήρη μασχαλιαία…..

30

30.

Στεφάνη 4-7 χιλ., τμήματα χέδρωπα επίπεδα και ορθογώνια με υποκυκλικά τμήματα…..Hippocrepis

 

30α.

Στεφάνη 10-14 χιλ. τμήματα χέδρωπα ωοειδώς επιμήκη….. Hammatolobium lotoides

 

31.

Χέδρωπας αδιάρρηκτος, συνήθως οδοντωτός ή ακανθώδης…..

32

31α.

Χέδρωπας διαρρηκτός, ούτε οδοντωτός ούτε ακανθώδης…..

33

32.

Χέδρωπας επιμήκης, πεπιεσμένος, με βαλβίδες κολπωτώς οδοντωτές, στεφάνη κυανή ή κίτρινη με κυανή κορυφή…..Bisserula pelecinus

 

32α.

Χέδρωπας ± δισκοειδής με χείλη συνήθως οδοντωτά, οι πλευρές με δικτυωτά νεύρα ή βοθριωτός οπότε τα νεύρα καταλήγουν σε αγκάθι, στεφάνη λευκή, ρόδινη ή ιώδης…..Onobrychis

 

33.

Χέδρωπας έντονα διογκωμένος, μεμβρανώδης…..

34

33α.

Χέδρωπας καθόλου ή ελαφρώς διογκωμένος, όχι μεμβρανώδης…..

35

34.

Θάμνοι άνω των 2 μ…..Colutea

 

34α.

Πόες χωρίς βλαστό…..Astragalus

 

35.

Τρόπιδα με μακρύ ράμφος…..Lotus

 

35α.

Τρόπιδα χωρίς ράμφος ή μερικές φορές με απότομα αιχμηρό άκρο…..

36

36.

Τρόπιδα με απότομα αιχμηρό άκρο…..

37

36α.

Τρόπιδα χωρίς απότομα αιχμηρό άκρο…..

38

37.

Ακίδα προς την άνω πλευρά της τρόπιδας…..Astragalus

 

37α.

Ακίδα προς την κάτω πλευρά της τρόπιδας…..Oxytropis

 

38.

Στήμονες μονάδελφοι…..

39

38α.

Στήμονες διάδελφοι…..

41

39.

Ράχις φύλλων πολύ μικρή έτσι ώστε τα φύλλα να είναι σχεδόν παλαμοειδή με 1-2 ζεύγη φυλλαρίων, στεφάνη λαμπρά ρόδινη…..Ebenus

 

39α.

Ράχις φύλλων μεγάλη με 4-10 ζεύγη φυλλαρίων, στεφάνη κίτρινη ή λευκή έως κυανοϊώδης…..

40

40.

Στεφάνη 10-15 χιλ, φυτά πολυετή…..Galega officinalis

 

40α.

Στεφάνη περίπου 3 χιλ., φυτά ετήσια…..Astragalus

 

41.

Στύλος λείος…..Astragalus

 

41α.

Στύλος χνοώδης στην κάτω πλευρά…..Vicia

 

42.

Κύρια πλευρικά νεύρα των φυλλαρίων καταλήγουν στα χείλη, φυλλάρια συχνά οδοντωτά…..

43

42α.

Κύρια πλευρικά νεύρα των φυλλαρίων αναστομούμενα, δεν φθάνουν στα χείλη μερικές φορές είναι ασαφή, φυλλάρια όχι οδοντωτά (φύλλα μερικές φορές εύπτωτα ή μετατρεπόμενα σε φυλλοειδές ακραίο αγκάθι).....

 

53

43.

Φυτά αδενωδώς χνοώδη τουλάχιστον από πάνω…..

44

43α.

Φυτά όχι αδενωδώς χνοώδη…..

45

44.

Στήμονες μονάδελφοι, χέδρωπας ευθύς ή ελαφρώς κυρτός…..Ononis

 

44α.

Στήμονες διάδελφοι, χέδρωπας δρεπανοειδής ή σπειροειδής, σπάνια σχεδόν ευθύς…..Medicago

 

45.

Νήματα τουλάχιστον 5 στημόνων πλαταίνουν στην κορυφή…..Trifolium

 

45α.

Νήματα στημόνων νηματοειδή…..

46

46.

Χέδρωπας σπειροειδής με 1 ή περισσότερες σπείρες…..Medicago

 

46α.

Χέδρωπας ευθύς ή κυρτός…..

47

47.

Φυτά πολυετή…..

48

47α.

Φυτά ετήσια ή διετή…..

49

48.

Χέδρωπας αντωοειδής ή ωοειδής-υποσφαιρικός…..Melilotus

 

48α.

Χέδρωπας επιμήκης ή επιμήκως δρεπανοειδής, νεφροειδής ή ποικιλοτρόπως κυρτός…..Medicago

 

49.

Στεφάνη κυανή…..Trigonella

 

49α.

Στεφάνη λευκή ή κίτρινη…..

50

50.

Χέδρωπας γραμμοειδής ή επιμήκης τουλάχιστον 3πλάσιος του πλάτους του.....Trigonella

 

50α.

Χέδρωπας ωοειδής ή αντωοειδής έως υποσφαιρικός ή νεφροειδής μικρότερος του 3πλασίου του πλάτους του…..

51

51.

Χέδρωπας νεφροειδής…..Medicago

 

51α.

Χέδρωπας ωοειδής ή αντωοειδής έως υποσφαιρικός…..

52

52.

Χέδρωπας χωρίς ή πολύ μικρό ράμφος και χωρίς μεμβρανώδη πτερύγια…..Μelilotus

 

52α.

Χέδρωπας με μεγάλο κυρτό ράμφος ή με μεμβρανώδες περιθώριο στα χείλη.....Trigonella

 

53.

Φυτά αγκαθωτά…..

54

53α.

Φυτά όχι αγκαθωτά…..

58

54.

Στεφάνη ρόδινη, ερυθρή, ιώδης ή κυανή.....Alhagi graecorum

 

54α.

Στεφάνη κίτρινη…..

55

55.

Κάλυκας σωληνοειδής, με 5 βραχείς οδόντες, το ανώτερο μέρος του κάλυκα διαχωρίζεται του υπολοίπου κατά την άνθηση.....Calicotome villosa

 

55α.

Το ανώτερο μέρος του κάλυκα δεν διαχωρίζεται κατά την άνθηση.....

56

56.

Κάλυκας με 5 ± ίσους οδόντες, καθόλου ή λίγο μόνο δίχειλος.....Anthyllis

 

56α.

Κάλυκας ± εμφανώς δίχειλος…..

57

57.

Ανώτερο χείλος κάλυκα με 2 μικρούς οδόντες, φύλλα 3-φυλλα......Chamaecytisus

 

57α.

Ανώτερο χείλος κάλυκα βαθειά διμερές, φύλλα συχνά απλά…..Genista

 

58.

Νεαροί βλαστοί ευρέως πτερυγιοφόροι…..Chamaespartium saggitale

 

58α.

Νεαροί βλαστοί όχι ευρέως πτερυγιοφόροι…..

59

59.

Χέδρωπας με προεξέχοντα αδενώδη φυμάτια.....Adenocarpus complicatus

 

59α.

Χέδρωπας χωρίς προεξέχοντα αδενώδη φυμάτια αλλά μερικές φορές με αδενώδεις τρίχες…..

60

60.

Φύλλα απλά ή με έλασμα μερικές φορές πολύ μικρό…..

61

60α.

Φύλλα τουλάχιστον μερικά 3-φυλλα…..

66

61.

Ετήσιες πόες…..

62

61α.

Θάμνοι ή πολυετείς πόες με ξυλώδη βάση…..

63

62.

Φυλλάρια γραμμοειδή αγροστιδόμορφα, χέδρωπας διαρρηκτός…..Lathyrus

 

62α.

Φυλλάρια αντωοειδή ή ελλειψοειδή, ποτέ αγροστιδόμορφα, χέδρωπας αδιάρρηκτος…..Scorpiurus

 

63.

Κάλυκας διαχωριζόμενος από τη βάση…..Spartium junceum

 

63α.

Κάλυκας μη διαχωριζόμενος από τη βάση…..

64

64.

Κάλυκας ± σωληνοειδής, χέδρωπας ± περικλειόμενος στον μόνιμο κάλυκα.....Anthyllis

 

64α.

Κάλυκας κωδωνοειδής, χέδρωπας προεκτεινόμενος του σωλήνα του κάλυκα, κάλυκας εύπτωτος…..

65

65.

Ανώτερο χείλος κάλυκα με μικρό οδόντα…..Cytisus

 

65α.

Ανώτερο χείλος κάλυκα βαθειά διμερές ή βαθειά διοδοντωτό…..Genista

 

66.

Φυλλάρια εμφανώς αδενωδώς στικτά…..Bituminaria bituminosa

 

66α.

Φυλλάρια καθόλου ή πολύ λίγο αδενωδώς στικτά…..

67

67.

Χέδρωπες χνοώδεις…..

68

67α.

Χέδρωπες όχι χνοώδεις…..

69

68.

Φυτά ετήσια, στεφάνη 4-8 χιλ…..Coronilla

 

68α.

Φυτά πολυετή, στεφάνη 10-14 χιλ…..Hammatolobium

 

69.

Κάλυκας συνήθως δίχειλος, ανώτερο χείλος με 4 οδόντες το κατώτερο με 1 οδόντα κάπως < των ανωτέρων…..Lotononis genistoides

 

69α.

Κάλυκας ακτινόμοφος ή δίχειλος αλλά ποτέ με ανώτερο χείλος με 4 οδόντες και το κατώτερο με 1 οδόντα.....

70

70.

Ετήσιες ή πολυετείς πόες μερικές φορές με ξυλώδη βάση.....

71

70α.

Θάμνοι ή δένδρα.....

74

71.

Κάλυκας διογκωμένος, 4,5-6 χιλ. πλάτους στην άνθηση και άνω των 12 χιλ. στον καρπό περικλείοντας τον χέδρωπα.....Anthyllis

 

71α.

Κάλυκας μικρότερος των 4,5 χιλ. πλάτους, όχι διογκωμένος…..

72

72.

Τρόπιδα σκοτεινώς ερυθρή ή μελανή.....Dorycnium

 

72α.

Τρόπιδα όχι σκοτεινώς ερυθρή ή μελανή

 

a.

Στήμονες μονάδελφοι, παράφυλλα πλήρως ελεύθερα από την βάση του μίσχου.....Argyrolobium zanonii

 

aa.

Στήμονες διάδελφοι, παράφυλλα σε επαφή με τον μίσχο....

73

73.

Παράφυλλα περικλείουν την βάση του μίσχου, χέδρωπας χωρίς πτερύγια.....Lotus

 

73α.

Παράφυλλα περικλείουν τον βλαστό και προεκτείνονται στη βάση του μίσχου, χέδρωπας με 2-4 πτερύγια.....Tetragonolobus

 

74.

Στήμονες ελεύθεροι, παράφυλλα ενωμένα, εμφανή.....Anagyris foetida

 

74α.

Στήμονες ποικιλοτρόπως ενωμένοι, παράφυλλα ελεύθερα, συχνά μικρά ή απουσιάζουν.....

75

75.

Χέδρωπας ± περικλειόμενος στον μόνιμο κάλυκα, κάλυκας με 5 ± ίσους οδόντες.....

76

75α.

Χέδρωπας προεξέχων του εύπτωτου κάλυκα, κάλυκας δίχειλος.....

77

76.

Στεφάνη κίτρινη, άνθη μονήρη ή σε ομάδες των 2-3, οδόντες κάλυκα μικρότεροι του σωλήνα.....Anthyllis

 

76α.

Στεφάνη λαμπρά ρόδινη, άνθη σε πυκνούς βότρεις, οδόντες κάλυκα, μεγαλύτεροι του σωλήνα.....Ebenus

 

77.

Χέδρωπας ευρέως πτερυγιοφόρος.....Podocytisus caramanicus

 

77α.

Χέδρωπας χωρίς πτερύγια.....

78

78.

Ανώτερο χείλος κάλυκα βαθειά διμερές.....

79

78α.

Ανώτερο χείλος κάλυκα με 2 μικρούς οδόντες.....

82

79.

Σωλήνας του κάλυκα ευκρινώς βραχύτερος του χείλους.....Argyrolobium zanonii

 

79α.

Σωλήνας του κάλυκα ίσος ή μεγαλύτερος του χείλους.....

 

a.

Ποδίσκοι 15-50 χιλ., χέδρωπας 35-50 χιλ.....Petteria ramentacea

 

aa.

Ποδίσκοι έως 15 χιλ., χέδρωπας έως 25 χιλ.....

80

80.

Πέτασος 4,5-5 χιλ., κάλυκας κωδωνοειδής.....Gonocytisus dirmilensis

 

80α.

Πέτασος 7-20 χιλ., κάλυκας σωληνοειδώς κωδωνοειδής.....

81

81.

Μίσχοι 5-10 χιλ., χέδρωπας λείος.....Cytisus

 

81α.

Μίσχοι 1-3 χιλ., χέδρωπας τριχωτός.....

82

82.

Άνθη σε σκιαδόμορφο κεφάλιο.....Genista

 

82α.

Άνθη μασχαλιαία, μονήρη ή σε ομάδες.....

83

83.

Πέτασος ευκρινώς μικρότερος από την τρόπιδα.....Genista

 

83α.

Πέτασος μεγαλύτερος από την τρόπιδα.....Teline monspessulana

 

84.

Κάλυκας σωληνοειδής.....Chamaecytisus

 

84α.

Κάλυκας κωδωνοειδής.....

85

85.

Άνθη μασχαλιαία σε φυλλοφόρους απλό βότρεις.....Cytisus

 

85α.

Άνθη σε φυλλοφόρα επάκρια κεφάλια ή απλούς βότρεις.....

86

86.

Κλαδίσκοι τριχωτοί.....Lembotropis nigricans

 

86α.

Κλαδίσκοι λείοι.....Cytisus

 

Adenocarpus complicatus

Θάμνος 40-100 εκ. ύψους με διακλαδώσεις απλωτές και χνουδωτές. Φύλλα σε δέσμες σε κάθε γόνατο με 3 επιμήκη-ωοειδή φυλλάρια, χνουδωτά από το κάτω μέρος, συνήθως διπλωμένα κατά μήκος με παράφυλλα λογχοειδή. Άνθη κίτρινα σε μακρύ αραιό επάκριο βότρυ με χνουδωτό-αδενώδη ποδίσκο ισομήκη με τον κάλυκα. Κάλυκας χνουδωτός, αδενώδης, δίχειλος με οδόντες. Πέτασος χνουδωτός. Χέδρωπας με ύβους και φυμάτια.

Alhagi  graecorum

Φρύγανο πολυετές, πολύκλαδο, πολύ αγκαθωτό και τριχωτό. Φύλλα μικρά, απλά, επιμήκη, αμβλέα. Άνθη ερυθρορόδινα ανά 1-2 που φύονται στις ακραίες διακλαδώσεις στην βάση των αγκαθιών. Κάλυκας κωδωνοειδής με 5 οδόντες. Χέδρωπας σχεδόν κυλινδρικός με συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα. Σπέρματα 2 σπάνια περισσότερα.

Anagyris foetida

Θάμνος 3 μ. περίπου ύψους, δύσοσμος με βλαστούς πυκνά χνουδωτούς. Φύλλα ανά 3 εύπτωτα, έμμισχα με φυλλάρια επιφυή, ελλειψοειδή, ακέραια, λεία από πάνω, χνουδωτά από κάτω με παράφυλλα συμφυή. Άνθη σε βραχείς έμφυλλους βότρεις με κάλυκα κωδωνοειδή 5-λοβο. Στεφάνη κίτρινη μεγάλη με πέτασο που φέρει εξωτερικά καστανή κηλίδα. Στήμονες 10 χωρισμένοι. Στύλος νηματοειδής με στίγμα στην κορυφή. Χέδρωπας κυρτός 10-15 εκ.

Anthyllis

Πόες ή θάμνοι. Φύλλα συνήθως περιττόληκτα, σπάνια απλά ή 3-φυλλα. Παράφυλλα μικρά, εύπτωτα. Άνθη σε πυκνά κεφάλια, σπάνια σε ομάδες ή μονήρη στις μασχάλες των φύλλων. Κάλυκας σωληνοειδής, κωδωνοειδής ή συνεσφιγμένος προς την κορυφή, με ίσους ή άνισους οδόντες, στεφάνη ποικίλως χρωματισμένη, στήμονες μονάδελφοι, ή ο ανώτερος στήμονας ελεύθερος κατά το 1/2 του μήκους του. Χέδρωπας επιφυής ή με ποδίσκο, συχνά αδιάρρηκτος ή λίγο διαρρηκτός, έγκλειστος στον σωλήνα του κάλυκα. Σπέρματα 1 έως πολλά. 

1.

Θάμνοι ή φρύγανα με ξυλώδεις διακλαδώσεις.....

2

1α.

Πόες, μερικές φορές λίγο ξυλώδεις στη βάση αλλά ποτέ με ξυλώδεις διακλαδώσεις…..

5

2.

Άνθη σε επάκρια κεφάλια, τα βράκτια που υποβαστάζουν το κεφάλιο παλαμοοειδή…..

3

2α.

Άνθη σε μασχαλιαίους σωρούς ή μονήρη, βράκτια απλά.....

4

3.

Φυλλάρια στενώς ελλειψοειδή, κάλυκας 4-6 χιλ. ακτές……(*).A.barba-jovis

 

3α.

Φυλλάρια πολύ στενώς ελλειψοειδή έως γραμμοειδή, κάλυκας 6,5-9 χιλ…..A.splendens

 

4.

Φυτά αγκαθωτά, διακλαδώσεις στρεβλές.....A.hermanniae

 

4α.

Φυτά όχι αγκαθωτά, διακλαδώσεις ευθείες ή ελικοειδείς…..A.splendens

 

5.

Κάλυκας διογκωμένος στην άνθηση, κυρτός, συνεσφιγμένος στην κορυφή........  

6

5α.

Κάλυκας όχι διογκωμένος στην άνθηση (σπάνια ελαφρώς διογκωμένος στον       καρπό) ποτέ κυρτός ή συνεσφιγμένος στην κορυφή…..

7

6.

Κάλυκας ανίσως 5-οδοντωτός, με πλάγιο στόμιο, χέδρωπας με 1 σπέρμα ή 2  οπότε δεν έχει συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα…..A.vulneraria

 

 

a.

Κάλυκας 2-4(-5) χιλ. πλάτους, πλευρικοί οδόντες μικροί, σε επαφή με τους ανώτερους οδόντες (συχνά ορατοί μόνον κατά την έκπτυξη), λοβοί βρακτίων στενώς δελτοειδείς, βραχέως οξείς…..

 

b

 

aa.

Κάλυκας (4,5-)5-7 χιλ. πλάτους, πλευρικοί οδόντες εμφανείς, όχι σε επαφή με τους ανώτερους, λοβοί βρακτίων με παράλληλες πλευρές, αμβλείς…..ssp.alpicola

 

 

b.

Τρίχωμα βλαστών με απλωτές τρίχες μόνον…..ssp.hispidissima

 

 

bb.

Τρίχωμα βλαστών με μερικές τουλάχιστον στρωτές τρίχες…..

c

 

c.

Τρίχωμα κάλυκα ομοιόμορφα στρωτό, γυαλιστερό…..ssp.rubriflora

 

 

cc.

Τρίχωμα κάλυκα απλωτό ή σχεδόν απλωτό, ποτέ γυαλιστερό…..

d

 

d.

Κάλυκας 7-9 χιλ., φυτά μικρά, λεπτοφυή, με βλαστούς 10-15(-20) εκ.......ssp.pulchella

 

 

dd.

Κάλυκας 10-13 χιλ., φυτά ψηλά, εύρωστα, με βλαστούς 20-40 εκ…..

e

 

e.

Κάλυκας 10-11 χιλ., κατώτερα φύλλα βλαστού με ίσο αριθμό φυλλαρίων…..ssp.bulgarica

 

 

ee.

Κάλυκας 11-17 χιλ., κατώτερα φύλλα βλαστού με άνισο αριθμόssp. Φυλλαρίων…..ssp.pindicola

 

6α.

Κάλυκας ± με ίσους οδόντες και στόμιο ευθύ, χέδρωπας δίσπερμος συνσφιγμένος ανάμεσα στα σπέρματα..(συν.Tripodium tetraphyllum)…A.tetraphylla

 

7.

Στεφάνη ερυθρή έως ιώδης, οδόντες κάλυκα πτεροειδείς ± ίσοι με τον σωλήνα.....A.montana

 

Σωλήνας κάλυκα και οδόντες κάλυκα και τα δύο 3-4 χιλ., επάκρια φυλλάρια παρόμοια στο σχήμα με τα πλευρικά, σπάνια μεγαλύτερα ή μικρότερα, στεφάνη ρόδινη, βράκτια συνήθως προεξέχοντα των ανθέων.....ssp.jacquinii                      

7α.

Στεφάνη κίτρινη, οδόντες κάλυκα όχι πτεροειδείς πολύ μικρότεροι του σωλήνα…..A.aurea

 

Argyrolobium zanonii

Βλαστοί έως 25 εκ., κατακείμενοι, ξυλώδεις στην βάση, ασημομεταξώδεις με πυκνές στρωτές τρίχες. Φυλλάρια 5-20×3-6(-8) χιλ., εκείνα των κατώτερων φύλλων ελλιψοειδή, των ανώτερων λογχοειδή, λεία ή αραιά τριχωτά από πάνω, πυκνώς μεταξώδη από κάτω. Άνθη μονληρη ή πάνω από 3 σε  μικρές επάκριες ομάδες. Στεφάνη 9-12 χιλ. χέδρωπας 15-35×4,5-5,5 χιλ.,, με μεταξώδες τρίχωμα.

Astragalus

Μονοετείς, πολυετείς πόες, φρύγανα ή μικροί θάμνοι, συχνά αγκαθωτοί, λείοι ή τριχωτοί με λευκές ή μελανές τρίχες, οι οποίες στο περιθώριο των παραφύλλων και βρακτίων είναι αδενώδεις. Φύλλα περιττόληκτα ή αρτιόληκτα, μερικές φορές με επάκριο αγκάθι, φυλλάρια ακέραια, παράφυλλα πράσινα ή μεμβρανώδη, συχνά ενωμένα σε κολεό πίσω από το βλαστό. Βότρεις απλοί, μασχαλιαίοι, επιφυείς ή με ποδίσκο με αραι- ή πυκνανθείς. Άνθη σχεδόν επιφυή ή με ευκρινή μίσχο, βρακτίδια μερικές φορές υπάρχουν. Κάλυκας κωδωνοειδής έως σωληνοειδής, με 5 ίσους ή άνισους οδόντες ως επί το πλείστον τριχωτός στην εσωτερική πλευρά, μερικές φορές διογκούμενος στην καρποφορία. Πέταλα λεία ή πιο σπάνια τριχωτά, πέτασος ως επί το πλείστον περίβρωτος στην κορυφή, πολύ σπάνια κυκλικός, με ένα ± ευκρινή όνυχα, πτέρυγες με ωτίδια στην βάση του χείλους. Στήμονες διάδελφοι, σπάνια μονάδελφοι, με ενωμένους ανθήρες. Ωοθήκη επιφυής ή σε ποδίσκο, στίγμα και στύλος λεία, σπάνια τριχωτά. Χέδρωπας διαρρηκτός, λείος ή τριχωτός, μονόχωρος ή δίχωρος. Σπέρματα 1 έως πολλά.

1

Φύλλα με ράχη που καταλήγει σε αγκάθι, αρτιόληκτα, ή επάκριο φυλλάριο εύπτωτο…..

2

1α.

Φύλλα με ράχη που δεν καταλήγει σε αγκάθι, περιττόληκτα…..

9

2.

Τρίχες φύλλων και βλαστού διχαλωτές…..

3

2α.

Τρίχες φύλλων και βλαστού απλές…..

4

3.

Τρίχες κάλυκα και χέδρωπα ανιούσες ή σχεδόν απλωτές…..A.tymphresteus

 

3α.

Τρίχες κάλυκα και χέδρωπα σχεδόν στρωτές…..A.angustifolius

 

4.

Άνθη σε βραχύ ποδισκοφόρο βότρυ, κάλυκας χωρίς τρίχωμα, μη διαχωριζόμενος στη βάση κατά την καρποφορία.....A.sempervirens ssp.cephalonicus

 

4α.

Άνθη επιφυή ή σχεδόν επιφυή στις μασχάλες των φύλλων, κάλυκας πυκνώς εριώδης, διαχωριζόμενος κατά την καρποφορία.....

5

5.

a.

Βρακτίδια 8-9 χιλ. περ. ίσα με τον κάλυκα (8-10 χιλ.). παράφυλλα 5-7 χιλ. μήκους, φυλλάρια 8-11 ζεύγη.....A.laconicus

 

aa.

Βρακτίδια απουσιάζουν, ή πολύ βραχύτερα του κάλυκα και λιγότερο τριχωτά. Παράφυλλα 6-14 χιλ. μήκους, φυλλάρια 7-8 ζεύγη.....A.creticus

Το A.dolinicola από την Κρήτη διαφέρει από το A.creticus, στην γενική εμφάνιση, διότι έχει πράσινη απόχρωση ως φυτό, επειδή έχει αραιό τρίχωμα και 6 ζεύγη φυλλαρίων ο δε χέδρωπας έχει διαστάσεις 4,5-5×2-2,5 χιλ., σε αντίθεση με το A.dolinicola το οποίο είναι καλυμένο με εριώδεις τρίχες και έχει 7-8 ζεύγη φυλλαρίων, ο δε χέδρωπας έχει διαστάσεις 6,5-7×3-4 χιλ.

Το σχεδόν παρόμοιο από την Σάμο έχει ονομασθεί A.creticus var.samius  (A.condensatus)

5α.

Βρακτίδια σχεδόν ίσα με τον κάλυκα και εξ’ίσου τριχωτά, κάλυκας περ. 10 χιλ. ή μεγαλύτερος.....

6

6.

Παράφυλλα και βλαστός κάτω από αυτά σχεδόν λείος.....

7

6α.

Παράφυλλα και βλαστός κάτω από αυτά πυκνώς χνοώδης…..

8

7.

Κάλυκας μικρότερος των 15 χιλ…..A.thracicus ssp.parnassi

 

7α.

Κάλυκας μεγαλύτερος των 15 χιλ…..A.thracicus

 

8.

Βράκτια ωοειδή, σκαφοειδή…..A.lesbiacus

 

8α.

Βράκτια γραμμοειδώς αντιλογχοειδή, ± πτερυγιόμορφα…..A.thracicus

 

9.

Ετήσια, με λεπτοφυή κύριο βλαστό, άγονοι βλαστοί απουσιάζουν κατά την ανθηση…..

10

9α.

Πολυετή, με ισχυρό κύριο βλαστό, άγονοι βλαστοί υπάρχουν κατά την άνθηση

  19

10.

Τρίχες φύλλων ή βλαστού διχαλωτές, με το ένα άρθρο πολύ μεγαλύτερο από το άλλο, συνήθως ευθείες και στρωτές…..

11

10α.

Τρίχες φύλλων, οι περισσότερες, των φύλλων ή βλαστού, απλές…..

12

11.

Πέτασος < των 5 χιλ., χέδρωπας τριγωνικώς ωοειδής…..A.epiglottis

 

11α.

Πέτασος > των 5 χιλ., χέδρωπας όχι τριγωνικώς ωοειδής…..A.hamosus

 

12.

Βαλβίδες χέδρωπα με ευκρινή τρόπιδα…..A.bοeticus

 

12α.

Βαλβίδες χέδρωπα χωρίς ή με δυσδιάκριτη τρόπιδα…..

13

13.

Κάλυκας μεγαλύτερος 8 χιλ., πέτασος μεγαλύτερος των 15 χιλ…..

14

13α.

Κάλυκας μικρότερος των 8 χιλ., πέτασος μικρότερος των 15 χιλ…..

16

14.

Κάλυκας 8-9 χιλ., πέτασος 15-18 χιλv

15

14α.

Κάλυκας 10-13 χιλ., πέτασος 20-25 χιλ…..A.suberosus

 

15.

Χέδρωπας μεγαλύτερος των 35 χιλ…..A.peregrinus

 

15α.

Χέδρωπας μικρότερος των 35 χιλ…..A.suberosus

 

16.

Χέδρωπας καλυμμένος με τριχοφόρα λέπια…..A.echinatus

 

16α.

Χέδρωπας όχι καλυμμένος με τριχοφόρα λέπια…..

17

17.

Ποδίσκοι, οι περισσότεροι μεγαλύτεροι του 1 εκ…..A.stella

 

17α.

Ποδίσκοι, οι περισσότεροι μικρότεροι του 1 εκ…..

18

18.

Χέδρωπας όρθιος στην ωριμότητα, άνθη 5-10…..A.sesameus

 

18α.

Χέδρωπας απλωτός στην ωριμότητα, άνθη 4-6…..A.sinaicus

 

19.

Τρίχες, οι περισσότερες, απλές…..

20

19α.

Τρίχες, οι περισσότερες, στα φύλλα και τον βλαστό διχαλωτές (μερικές με μια άρθρωση πολύ βραχεία) ή διχαλωτές από τη βάση…..

32

20.

Φυτά χωρίς βλαστό ή σχεδόν χωρίς βλαστό, ποδίσκοι ή βότρεις εκφυόμενοι από ρόδακα φύλλων…..

 

a.

Κάλυκας έντονα διογκωμένος στην καρποφορία και περ. 15 χιλ. πλάτους, πέτασος 35-45 χιλ.....A.physocalyx

 

aa.

Κάλυκας όχι έντονα διογκωμένος στην καρποφορία και μικρότερου πλάτους από 15 εκ......

21

20α.

Φυτά με βλαστό, τα φύλλα εκφύονται από καλά διαμορφωμένα μεσογονάτια....

 

a.

Κάλυκας αρχίζει να διογκώνεται στην καρποφορία, στεφάνη παραμένουσα.....A.ponticus

 

aa.

Κάλυκας δεν αρχίζει να διογκώνεται στην καρποφορία, στεφάνη μη παραμένουσα.....

25

21.

Φυτά συνήθως με στρωτές τρίχες, λευκές στην ξήρανση…..

22

21α.

Φυτά συνήθως με απλωτές τρίχες, ωχροκάστανες στην ξήρανση…..

23

22.

Πέτασος 15-20 χιλ., ποδίσκοι > των φύλλων…..A.austraegaeus

 

22α.

Πέτασος 10-14 χιλ., ποδίσκοι όχι > των φύλλων…..A.depressus

 

23.

Πέτασος τριχωτός στην πίσω πλευρά…..nummularius group

 

 

a.

Οδόντες κάλυκα βραχύτεροι από τον σωλήνα.....

b

 

aa.

Οδόντες κάλυκα περίπου ίσοι με τον σωλήνα.....A.angustiflorus

 

 

b.

Χέδρωπας με τρόπιδα στην πίσω πλευρά, φυλλάρια ακρότομα ή περίβρωτα.....A.nummularius

 

 

bb.

Τρόπιδα με αυλακώσεις στην πισω πλερυά, φυλλάρια αμβλέα....A.hellenicus

 

23α.

Πέτασος λείος…..

24

24.

Χέδρωπας αραιά τριχωτός ή λείος…..A.excapus

 

24α.

Χέδρωπας πυκνά τριχωτός…..nummularius group

 

25.

Στεφάνη ομοιόμορφα κίτρινη, ή πρασινωπή ή λευκοκίτρινη…..

26

25α.

Στεφάνη όχι ομοιόμορφα κίτρινη, αλλά βιολετί ή πορφυρή, τουλάχιστον εν μέρει (σπάνια λευκή).....

30

26.

Πέτασος τουλάχιστον 17 χιλ…..

27

26α.

Πέτασος μικρότερος των 17 χιλ…..

29

27.

Χέδρωπας με αυλακώσεις στην κάτω πλευρά…..A.suberosus

 

27α.

Χέδρωπας χωρίς αυλακώσεις στην κάτω πλευρά…..

28

28.

Φυλλάρια ωοειδή ή καρδιοειδώς κυκλικά, χέδρωπας χνοώδης…..A.graecus

 

Το παρόμοιο A.graecus var.rhodensis θεωρείται ως ξεχωριστό είδος με την ονομασία A.gilvus

28α.

Φυλλάρια γραμμοειδώς λογχοειδή, χέδρωπας λείος…..A.drupaceus

 

29.

Παράφυλλα 15-20 χιλ., κάλυκας 5-6 χιλ, λείος ή τριχωτός μόνο στους οδόντες…..A.glycyphyllus

 

29α.

Παράφυλλα 10-15 χιλ., κάλυκας 6-8 χιλ., πυκνά τριχωτός.....A.glycuphyllus ssp.glycyphyllus

 

30.

Παράφυλλα ενωμένα τουλάχιστον στο 1/3 του μήκους τους......

 

a.

Βλαστοί κατακείμενοι, ξυλώδεις στην βάση, κάλυκας 12-13 χιλ.....A.austraegaeus

aa.

Βλαστοί ανιόντες, όχι ξυλώδεις στην βάση, κάλυκας 6-10 χιλ....A.hypoglottis

30α.

Παράφυλλα ελεύθερα μεταξύ τους, σπάνια λίγο ενωμένα…..

31

31.

Πέτασος 20-35 χιλ., χέδρωπας 50-70 χιλ..(συν.Erophaca baetica)….A.lusitanicus

 

31α.

Πέτασος μικρότερος των 20 χιλ., χέδρωπας μικρότερος των 50 χιλ.....A.depressus

 

32.

Τρίχες φύλλων ελικοειδείς και ορθίως απλωτές…..

33

32α.

Τρίχες φύλλων ± ευθείες, στρωτές…..

36

33.

Οδόντες κάλυκα ίσοι ή μεγαλύτεροι του σωλήνα…..

34

33α.

Οδόντες κάλυκα πολύ μικρότεροι του σωλήνα…..

35

34.

Φυλλάρια σε 4-7 ζεύγη, βράκτια περ. 12 χιλ…..A.lactaeus 

 

34α.

Φυλλάρια σε 8-20 ζεύγη, βράκτια περ. 8 χιλ…..A.agraniotii

 

35.

Οδόντες κάλυκα < των 10 χιλ., πέτασος περίπου 15 χιλ…..A.idaeus

 

35α.

Οδόντες κάλυκα > των 10 χιλ., πέτασος > των 18 χιλ…..A.lactaeus

 

36.

Άνθη κατανεύοντα κατά την άνθηση…..

37

36α.

Άνθη απλωτά ή όρθια…..

38

37.

Παράφυλλά ελεύθερα μεταξύ τους…..A.depressus

 

37α.

Παράφυλλα ενωμένα γύρω από τον βλαστό…..A.odoratus

 

38.

Φυτά χωρίς βλαστό ή σχεδόν έτσι, βότρεις εκφυόμενοι από ρόδακα φύλλων......

39

38α.

Φυτά με βλαστό, τε φύλλα εκφύονται από καλά διαμορφωμένα μεσογονάτια.....

44

39.

Οδόντες κάλυκα ίσοι ή μεγαλύτεροι του σωλήνα…..A.agraniotii

 

39α.

Οδόντες κάλυκα πολύ μικρότεροι του σωλήνα……

40

40.

Βότρεις επιφυείς…..A.lactaeus

 

40α.

Βότρεις με εμφανή ποδίσκο…..

41

41.

Στεφάνη κίτρινη, μερικές φορές με βιολετί χροιά…..A.idaeus

 

41α.

Στεφάνη ποτέ κίτρινη…..

42

42.

Φύλλα, τα περισσότερα με τουλάχιστον 10 ζεύγη φυλλαρίων…..A.monspessulanus

 

42α.

Φύλλα, τα περισσότερα με λιγότερα από 10 ζεύγη φυλλαρίων…..

43

43.

Φύλλα 2-3 εκ., παράφυλλα 1-2 χιλ…..A.sericophyllus

 

43α.

Φύλλα > των 3 εκ., παράφυλλα > των 2 χιλ…..A.spruneri

 

44.

Παράφυλλα ενωμένα για τουλάχιστον μέρος του μήκους τους.....A.onobrychis

 

44α.

Παράφυλλα ελεύθερα, εκτός μερικές φορές από εκείνα της βάσης του βλαστού

45

45.

Βλαστοί ολόκληροι ποώδεις.....A.gladiatus

 

45α.

Βλαστοί ξυλώδεις, τουλάχιστον στην βάση.....

46

46.

Χέδρωπας τουλάχιστον 10-πλάσιου μήκους από το πλάτος του….

47

46α.

Χέδρωπας < μήκους από το 10-πλάσιο του πλάτους του…..A.vesicarius

 

47.

Φύλλα με 4-6 ζεύγη φυλλαρίων, ασημόχρωμα…..A.sericophyllus

 

47α.

Φύλλα με 5-7 ζεύγη φυλλαρίων, πράσινα…..A.apollineus

 







Bituminaria bituminosa

Πολυετής δύσοσμη πόα. Βλαστός 20-100 εκ. αραιά έως πυκνά χνοώδης. Φυλλάρια 3-φυλλα, αδενωδώς στικτά, παράφυλλα μικρά, ελεύθερα. Άνθη σε μασχαλιαία κεφάλια ή βότρεις, με ένα ζεύγος από 3-μερή βράκτια στη βάση. Κάλυκας κωδωνοειδής, με 5 άνισους οδόντες, στεφάνη κυανή-βιολετί έως λευκή, τρόπιδα αμβλεία, στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας διαρρηκτός. Άνθηση 5-6. Κοινό είδος της χλωρίδας.

Biserrula pelecinus (συν.Astragalus pelecinus)

Μονοετής πόα 10-30 εκ. τριχωτή. Φύλλα πτερωτά, περιττόληκτα με 15-31 φυλλάρια ωοειδή-επιμήκη, ακέραια. Παράφυλλα λογχοειδή. Άνθη ανά 3-10 σε κεφαλιόμορφο μασχαλιαίο βότρυ, πάνω σε ποδίσκο μικρότερο του αντίστοιχου φύλλου. Κάλυκας τριχωτός, κωδωνοειδής με 5 οδόντες ισομήκεις ή μεγαλύτερους του σωλήνα. Στεφάνη λευκωπή, κυανίζουσα στην κορυφή με πέτασο όρθιο, ωοειδή μεγαλύτερο των πτερύγων και της τρόπιδας. Στήμονες 9+1. Χέδρωπες 15-30 χιλ. μήκους και 6-8 χιλ. πλάτους κρεμαστοί, πλατείς με χείλη οδοντωτά και 2 σειρές σπερμάτων. Κοινό είδος.

Calicotome villosa

Θάμνοι αγκαθωτοί. Βλαστοί ύψους 1-2 μ. διακλαδισμένοι, αγκαθωτοί, καλυμμένοι με αργυρόχρωμες τρίχες ή βραχύ τεφρό έριο. Φύλλα τρίφυλλα με βραχύ μίσχο και φυλλάρια ακέραια καλυμμένα με χνούδι,  περιστασιακά λεία από πάνω που σπάνια μελανίζουν στην ξήρανση. Άνθη σε μασχαλιαίες δέσμες, κίτρινα, πέτασος όρθιος, τρόπιδα κυρτή. Στύλος κυρτός με κεφαλιόμορφο στίγμα. Κάλυκας ωοειδής-σωληνοειδής, τριχωτός, κομμένος εγκάρσια στο μέσον περίπου κατά την άνθηση. Χέδρωπας επιμήκης, σχεδόν τετραγωνικός με ραφές παχιές ή πτερυγιοφόρες που περιέχει 2-3 σπέρματα. Σε θαμνότοπους σχεδόν παντού.

Chamaecytisus

Άοπλοι θάμνοι ή μερικές φορές με αγκαθωτές διακλαδώσεις. Φύλλα 3-φυλλα. Άνθη σε φυλλοφόρους βότρεις ή σε επάκρια κεφάλια υποβασταζόμενα από φυλλώδες περίβλημα. Κάλυκας σωληνοειδής, δίχειλος, ανώτερο χείλος με 2 οδόντες, κατώτερο με 3 οδόντες, οι οδόντες πολύ μικρότεροι από τα χείλη. Στεφάνη κίτρινη, σπάνια λευκή ή ιώδης, στίγμα κεφαλιοειδές ή προεκτεινόμενο. Χέδρωπας διαρρηκτός, μερικές φορές συμπιεσμένος, μελανός. Ταξινομικά δύσκολο γένος γιατί υβριδίζει εύκολα.

1.

Άνθη σε φυλλοφόρους βότρεις…..

2

1α.

Άνθη σε κεφάλια υποβασταζόμενα από φυλλοφόρο περίβλημα…..

5

2.

Παλαιότερες διακλαδώσεις αποκτούν αγκάθια…..

3

2α.

Παλαιότερες διακλαδώσεις δεν αποκτούν αγκάθια…..hirsutus group

 

 

a.

διακλαδώσεις έρπουσες, χέδρωπας εριώδης…..C.hirsutus ssp.polytrichus

 

 

aa.

διακλαδώσεις συνήθως όρθιες ή ανιούσες, χέδρωπα σπάνια τριχωτός........  

b

 

b.

Φυλλάρια (4-)6-20(-30)Χ(2-)4-10(-18) χιλ…..C.hirsutus

 

 

bb.

Φυλλάρια (10-)20-30Χ(6-)10-15 χιλ…..C.hirsutus ssp.hirsutus 

 

3.

Χέδρωπας χνουδωτός μόνο κατά μήκος των ραφών, πέτασος 25-35 χιλ., φυλλάρια χνουδωτά από πάνω…..C.spinescens

 

3α.

Χέδρωπας χνουδωτός σε όλη την επιφάνεια, πέτασος 12-15 χιλ., φυλλάρια      χνουδωτά από πάνω…..

4

4.

Νεαρές διακλαδώσεις άτριχες, χέδρωπας λευκoχνουδωτός…..C.spinescens ssp.creticus

 

4α.

Νεαρές διακλαδώσεις χνουδωτές, χέδρωπας γκριζοχνουδωτός …..C.spinescens ssp.creticus

 

5.

Στεφάνη λευκή…..C.albus

 

5α.

Στεφάνη κίτρινη ή ανοικτοκίτρινη…..

6

6.

Διακλαδώσεις με μερικές τρίχες…..

7

6α.

Διακλαδώσεις πυκνώς τριχωτές…..

10

7.

Φυλλάρια γραμμοειδή, πράσινα πάνω και κάτω…..C.austriacus ssp.tommasinii

 

7α.

Φυλλάρια ελλειψοειδή έως λογχοειδή, γκρίζα ή λευκά τουλάχιστον από κάτω.....

8

8.

Χέδρωπας πυκνά τριχωτός…..C.austriacus

 

8α.

Χέδρωπας αραιά τριχωτός…..

9

9.

Φυλλάρια (10-)15-35 χιλ. αραιά χνουδωτά ή σχεδόν λεία από πάνω..C.supinus

 

9α.

Φυλλάρια 10-17 χιλ. με πυκνό μεταξοειδές τρίχωμα πάνω και κάτω…..C.eriocarpus

 

10.

Φυλλάρια λεία ή αραιά χνουδωτά από πάνω…..

11

10α.

Φυλλάρια πυκνώς τριχωτά πάνω και κάτω…..

12

11.

Κάλυκας πυκνά τριχωτός, στεφάνη έντονα κίτρινη…..C.austriacus ssp.hauffelii

 

11α.

Κάλυκας όχι πυκνά τριχωτός…..C.austriacus ssp.tommasinii

 

12.

Χέδρωπας με μεταξοειδείς τρίχες…..C.austriacus

 

12α.

Χέδρωπας με εριώδες τρίχωμα…..C.eriocarpus

 

Chamaespartium sagittale (συν.Genista sagittalis)

Φυτό με έρποντα ξυλώδη βλαστό, και συνήθως όρθιους, ποώδεις, απλούς ή λίγο διακλαδισμένους ανθοφόρους βλαστούς 10-50 εκ. χωρίς πτερύγια στα γόνατα, οδόντες ή λοβούς. Φύλλα 5-20Χ4-7 χιλ. ελλειψοειδή, λεία ή σχεδόν λεία από επάνω, χνοώδη από κάτω. Κάλυκας 5-8 χιλ. μεταξώδης, στεφάνη 10-12 χιλ. με πέτασο λείο. Χέδρωπας 14-20Χ4-5 χιλ. χνοώδης.

Cicer

Ετήσιες ή πολυετείς πόες με αδενώδεις τρίχες. Φύλλα περιττόληκτα, σπάνια αρτιόληκτα με επάκρια έλικα, παράφυλλα φυλλώδη. Άνθη μονήρη ή σε μασχαλιαίους βότρεις. Κάλυκας υβώδης στη βάση, δίχειλος, αλλά μερικές φορές με περίπου ίσους οδόντες, στεφάνη λευκή ή βιολετί, στήμονες διάδελφοι, στύλος λείος. Χέδρωπας ωοειδής ή επιμήκης, διαρρηκτός. Σπέρματα 1-4. 

1.

Στεφάνη 25-28 χιλ., οδόντες κάλυκα ευκρινώς άνισοι.....C.montbretii

 

1α.

Στεφάνη 10-22 χιλ., οδόντες κάλυκα σχεδόν ίσοι.....

2

2.

Ανώτερα φύλλα καταλήγουν σε έλικα, στεφάνη 20-22 χιλ., κάλυκας με έντονο ύβο (καμπούρα) στην βάση…..C.graecum

 

2α.

Ανώτερα φύλλα καταλήγουν σε φυλλάριο, στεφάνη 7-12 χιλ., κάλυκας με μικρό ύβο (καμπούρα) στην βάση.....

3

3.

Ποδίσκοι βραχύτεροι των φύλλων, στεφάνη 10-12 χιλ, οδόντες κάλυκα τουλάχιστον διπλάσιου μήκους από τον σωλήνα....C.arietinum

 

3α.

Ποδίσκοι τουλάχιστον διπλάσιου μήκους από τα φύλλα, στεφάνη 7-10 χιλ., οδόντες κάλυκα μόνον λίγο μεγαλύτεροι του σωλήνα.....C.incisum

 

Colutea

Φυλλοβόλοι θάμνοι. Φύλλα περιττόληκτα, φυλλάρια ακέραια, αντίθετα, παράφυλλα μικρά. Άνθη σε μασχαλιαίους με μακρύ ποδίσκο βότρεις, βράκτια και βρακτίδια πολύ μικρά ή απουσιάζουν. Κάλυκας κωδωνοειδής, λίγο δίχειλος με 5 σχεδόν ίσους οδόντες, περιστασιακά οι 2 ανώτεροι μικρότεροι, χνοώδης εξωτερικά. Στεφάνη κίτρινη ή ερυθροπορτοκαλί, πέτασος υποκυκλικός με 2 εξογκώματα στην βάση του ποδίσκου, πτέρυγες στενώς δρεπανοειδείς, με βραχύ ποδίσκο, τρόπιδα ευρεία. Στήμονες διάδελφοι, στίγμα μεγάλο πλάγια τοποθετημένο στην άκρη του στύλου και περιβάλλεται από τρίχες. Χέδρωπας πολύ διογκωμένος, με παπυρώδεις πλευρές, αδιάρρηκτος ή διαρρηκτός κοντά στην κορυφή. Σπέρματα πολυάριθμα. 

1.

Πτέρυγες μεγαλύτερες από την τρόπιδα, με ευκρινές πλήκτρο στην κάτω πλευρά.....C.cilicica

 

1α.

Πτέρυγες ίσες ή βραχύτερες από την τρόπιδα, σπάνια λίγο μεγαλύτερες  αλλά τότε κυκλικές στην κάτω πλευρά, χωρίς πλήκτρο.....

2

2.

Ποδίσκος χέδρωπας διπλάσιου μήκους από τον κάλυκα.....C.arborescens

 

2α.

Ποδίσκος χέδρωπα τριπλάσιου μήκους από τον κάλυκα.....C.melanocalyx

 

2β.

Ποδίσκος χέδρωπα βραχύτερος ή ίσος με τον κάλυκα.....C.insularis

 

Coronilla

Ετήσιες, πολυετείς πόες ή νανώδεις θάμνοι. Φύλλα περιττόληκτα, σπάνια απλά ή 3-φυλλα, παράφυλλα ποίκιλλα, ελεύθερα ή ενωμένα. Άνθη σε μασχαλιαία κεφάλια. Κάλυκας κωδωνοειδής, ± δίχειλος, τρόπιδα οξεία, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας ± κυλινδρικός ή με κατά μήκος νευρώσεις ή γωνίες, χωρίς συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα.

1.

Κατώτερα φύλλα απλά ή τρίφυλλα, το επάκριο φυλλάριο μεγαλύτερο των πλευρικών......

 

a.

Ανώτερα φύλλα απλά ή τριμερή, το κεντρικό φυλλάριο πολύ μεγαλύτερο από τα πλευρικά....C.scorpioides

aa.

Ανώτερα φύλλα περιττόληκτα.....C.repanda

1α.

Κατώτερα φύλλα περιττόληκτα, φυλλάρια ± ίσα…..

2

2.

Όνυχας πετάσου 2-3ίς φορές μεγαλύτερος του κάλυκα..(συν.Hippocrepis emerus)…..C.emerus

 

 

a.

Ποδίσκοι ταξιανθίας περ. ίσοι με τα φύλλα, κεφάλια με 1-5 άνθη, τμήματα χέδρωπα αμβλέως γωνιώδη…..ssp.emerus

 

 

aa.

Ποδίσκοι ταξιανθίας μεγαλύτεροι από τα φύλλα, κεφάλια με έως 8 άνθη, τμήματα χέδρωπα ατρακτοειδώς κυλινδρικά…..ssp.emeroides

 

2α.

Όνυχας πετάσου ίσος ή ελαφρώς μεγαλύτερος του κάλυκα…..

3

3.

Στεφάνη κίτρινη…..

4

3α.

Στεφάνη λευκή, ρόδινη ή πορφυρή…..

8

4.

Φυλλάρια με στενό μεμβρανώδες περιθώριο…..

5

4α.

Φυλλάρια χωρίς μεμβρανώδες περιθώριο…..

6

5.

Πόες 30-70 εκ., κεφάλια με 12-20 άνθη.....C.coronata

 

5α.

Μικροί θάμνοι έως 50 εκ. ύψους, κεφάλια με μέχρι 10 άνθη…..(*).C.minima

 

6.

Χέρδωπας έντονα κυρτός, φυτά ετήσια.. (συν.Securigera parviflora)…..C.rostrata

 

6α.

Χέδρωπας ± ευθύς, μικροί θάμνοι…..

7

7.

Βλαστός όχι βουρλόμορφος, φύλλα μόνιμα, φυλλάρια ελλειπτικά έως αντωοειδώς κυκλικά, όχι σαρκώδη…..C.valentina ssp.glauca

 

7α.

Βλαστός βουρλόμορφος με μεγάλα μεσογονάτια, φύλλα εύπτωτα, φυλλάρια γραμμοειδή ή επιμήκη, σαρκώδη.....C.juncea

 

8.

Κεφάλια με 3-6(-9) άνθη, φυτά ετήσια…..

9

8α.

Κεφάλια με (5-)10-40 άνθη, φυτά πολυετή…..

10

9.

Στεφάνη 4-7 χιλ. χέδρωπας ± ευθύς με κυρτό ράμφος..(συν.Securigera cretica)…..C.cretica

 

9α.

Στεφάνη 4-11 χιλ. χέδρωπας έντονα κυρτός με ευθύ ράμφος..(συν.Securigera parviflora)…..C.rostrata

 

10.

Κεφάλια με έως 40 άνθη, τμήματα χέδρωπα 9-10 χιλ..(συν.Secirigera globosa)…..C.globosa

 

10α.

Κεφάλια με μέχρι 20 άνθη, τμήματα χέδρωπα 4-6 χιλ…..

11

11.

Φυλλάρια κατώτερων φύλλων σε (5-)7-12 ζεύγη..(συν.Securigera varia)…..C.varia

 

11α.

Φυλλάρια σε 3-5(-6) ζεύγη..(συν.Securigera elegans)…..C.elegans

 

Cytisus

Νανώδεις θάμνοι ή φρύγανα. Φύλλα 1- ή 3-φυλλα, κατ’εναλλαγήν, μερικές φορές πολλά μαζί σε παλαιές διακλαδώσεις. Άνθη μασχαλιαία, σε φυλλοφόρους επάκριους βότρεις. Κάλυκας δίχειλος, άνω χείλος με 2 οδόντες, κάτω χείλος με 3 οδόντες, οδόντες πολύ βραχύτεροι του χείλους. Στεφάνη κίτρινη ή λευκή, στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας γραμμοειδής ή επιμήκης, διαρρηκτός. Σπέρματα πολυάριθμα.

 

1.

Βλαστοί 5-10-γωνικοί, οι γωνίες ± σε σχήμα Τ σε εγκάρσια τομή…..

2

1α.

Βλαστοί ομαλοί ή γωνιώδεις ποτέ σε σχήμα Τ σε εγκάρσια τομή…..

3

2.

Βλαστοί και φύλλα πυκνώς εριώδη, πέτασος 8-10 χιλ…..C.agnipilus

 

2α.

Βλαστοί και φύλλα χνοώδη, πέτασος 12-15 χιλ…..C.procumbens

 

3.

Στύλος ελισσόμενος μετά την άνθηση.....

4

3α.

Στύλος ευθύς ή τοξοειδής μετά την άνθηση.....

 

4.

Χέδρωπας ± διογκωμένος, οι βαλβίδες πυκνά τριχωτές, βλαστοί συνήθως 8-10-γωνιώδεις.....C.stiatus

5

4α.

Χέδρωπας έντονα πιεσμένος, οι βαλβίδες λείες ή με στρωτές τρίχες, βλαστοί συνήθως 5-γωνικοί.....C.scoparius

 

5.

Φύλλα ως επί το πλείστον μονόφυλλα…..C.decumbens

 

5α.

Φύλλα ως επί το πλείστον 3-φυλλα…..C.villosus

 

Dorycnium

Πολυετείς πόες ή μικροί θάμνοι. Φύλλα 5-μερή, το κατώτερο ζεύγος έχει μορφή παραφύλλων, παράφυλλα μικρά, ελεύθερα. Άνθη σε μασχαλιαία κεφάλια. Κάλυκας κωδωνοειδής, με 5 ίσους ή άνισους οδόντες, στεφάνη λευκή ή ρόδινη, με αμβλεία, ερυθρή ή μελανή τρόπιδα, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας επιμήκης έως ωοειδώς σφαιρικός. Σπέρματα 1 έως πολλά. 

1.

Στεφάνη 10-20 χιλ…..D.hirsutum

 

1α.

Στεφάνη 3-7 χιλ…..

2

2.

Τουλάχιστον κατώτερα και μεσαία φύλλα του βλαστού με ράχη τουλάχιστον 5 χιλ…..D.rectum

 

2α.

Φύλλα χωρίς ή με πολύ μικρή ράχη…..

3

3.

Οδόντες κάλυκα ίσοι, καρπός 5-7 χιλ., κυλινδρικός…..D.graecum

 

3α.

Οδόντες κάλυκα ± άνισοι οι κατώτεροι εμφανώς μεγαλύτεροι από 2 επάνω, καρπός 3-5 χιλ. ωοειδώς σφαιρικός…..D.pentaphyllum

 

 

a.

Κεφάλια με 12-25 άνθη, μίσχοι ανθέων ίσοι ή μεγαλύτεροι του σωλήνα του κάλυκα..(συν.D.herbaceum)…..ssp.herbaceum

 

 

aa.

Κεφάλια με 5-15 άνθη, μίσχοι ανθέων βραχύτεροι ή ίσοι του σωλήνα του κάλυκα..(συν.D.germanicum)….ssp.germanicum

 

Ebenus

Πολυετείς πόες ή μικροί θάμνοι. Φύλλα 3-φυλλα ή περιττόληκτα, παράφυλλα ενωμένα, μεμβρανώδη, διηρημένα προς την κορυφή. Άνθη σε μασχαλιαία κεφάλια ή βότρεις, υποβασταζόμενα από μεμβρανώδη βράκτια. Κάλυκας σωληνοειδώς κωδωνοειδής, με 5 ίσους οδόντες, στεφάνη ρόδινη ή πορφυρή, τρόπιδα αμβλεία, πλάγια αποκομμένη, στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας έγκλειστος στον κάλυκα. Σπέρματα 1-2. 

1.

Φύλλα με 3-5 φυλλάρια, άνθη σε πυκνό επιμήκη βότρυ.....E.cretica

 

1α.

Φύλλα με 7-9 φυλλάρια, άνθη σε σφαιρικό κεφάλιο.....E.sibthorpii

 

Galega officinalis

Λεία πολυετής πόα που φύεται σε συστάδες 40-100 εκ. Φύλλα περιττόληκτα πτεροειδή, με μικρά λογχοειδή παράφυλλα και 4-8 ζεύγη επιμήκη έως στενώς ελλειπτικά, ακιδόληκτα, πλευρικά φυλλάρια. Άνθη σε μακρούς συνήθως μασχαλιαίους βότρεις. Κάλυκας κωδωνοειδής, λείος ή αραιά χνουδωτός με 5 σχεδόν ίσους οδόντες, περίπου ισομήκεις με τον σωλήνα. Στεφάνη λευκή με ελαφρά κυανό ή ιώδη πέτασο ο οποίος είναι όρθιος και μεγαλύτερος των πτερύγων και ισομήκης με την τρόπιδα. Νήματα συμφυόμενα. Χέδρωπας κυλινδρικός, στενός, λείος με αραιά σπέρματα.

Genista

Αγκαθωτοί ή άοπλοι θάμνοι. Φύλλα 1- ή 3-μερή, συχνά εύπτωτα, παράφυλλα απόντα ή μικρά, συχνά αντικαθιστάμενα από σφαιρικές διογκώσεις. Άνθη σε κεφάλια ή βότρεις ή σε μασχαλιαίες ομάδες, σπάνια μονήρη. Κάλυκας δίχειλος, ανώτερο χείλος βαθειά διμερές, κατώτερο 3-οδοντωτό, στεφάνη κίτρινη, στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας διαρρηκτός ή αδιάρρηκτος, ωοειδής έως γραμμοειδώς επιμήκης. Σπέρματα 1 έως πολλά.

A.

Φυτά αγκαθωτά…..

1

B

Φυτά χωρίς αγκάθια…..

5

1.

Χέδρωπας στενώς επιμήκης και πιεσμένος, σπέρματα 2-12, πέτασος ευρέως ωοειδής, περίπου ίσος με τις πτέρυγες και την τρόπιδα.....G.parnassica

 

1α.

Χέδρωπας ωοειδώς οξύληκτος, συνήθως με 1 σπέρμα, ρομβοειδώς τοξοειδής και διογκωμένος με 2-12 σπέρματα, πέτασος τριγωνικός ή ωοειδής με κυκλική ή οξεία κορυφή, συνήθως βραχύτερος της τρόπιδας.....

 

2

2.

Φυτά με αγκαθωτές διακλαδώσεις.....G.acanthoclada

 

2α.

Φυτά με κυρτά μασχαλιαία αγκάθια.....

3

3.

Άνθη ή ανθοφόρες διακλαδώσεις εκφύονται απευθείας πάνω από τα μασχαλιαία αγκάθια....G.fasselata

 

3α.

Άνθη ή ανθοφόρες διακλαδώσεις δεν εκφύονται απευθείας πάνω από τα μασχαλιαία αγκάθια.....

4

4.

Ανθοφόρες διακλαδώσεις καταλήγουν σε αγκάθι.....G.anatolica

 

4α.

Ανθοφόρες διακλαδώσεις δεν καταλήγουν σε αγκάθι.....G.sylvestris

 

5.

Φύλλα απλά.....

6

5α.

Φύλλα τρίφυλλα.....

12

6.

Άνθη σε κεφάλια.....G.subcapitata

 

6α.

Άνθη σε απλούς βότρεις ή μασχαλιαίες ομάδες.....

7

7.

Χέδρωπας ωοειδώς οξύληκτος, σπέρματα 1-2, πέτασος τριγωνικός ή ρομβοειδής, συνήθως βραχύτερος από την τρόπιδα.....

8

7α.

Χέδρωπας στενώς επιμήκης, σπέρματα 2 ή περισσότερα, πέτασος ευρέως ωοειδής, ίσος με την τρόπιδα.....

9

8.

Κάλυκας με μεταξώδεις τρίχες.....G.sylvestris

 

8α.

Κάλυκας λείος.....G.carinalis

 

9.

Τρόπιδα και πέτασος λεία.....

10

9α.

Τρόπιδα και συνήθως ο πέτασος, μεταξώδη.....

11

10.

Βλαστοί συνήθως με 3 πτερύγια, φύλλα με άνα στενό, υαλώδες, περιστασιακά οδοντωτό περιθώριο.....G.januensis

 

10α.

Βλαστοί κυλινδρικοί, φύλλα χωρίς υαλώδες, οδοντωτό περιθώριο.....G.tinctoria

 

Πολύμορφο είδος το οποίο αναφέρεται και ως.....G.depressa

11.

Ανώτερη πλευρά των φύλλων λεία ή σχεδόν λεία.....G.sericea

 

11α.

Ανώτερη πλευρά των φύλλων χνοώδης.....

12

12.

Βρακτίδια εκφυόμενα αμέσως κάτω από τον κάλυκα.....G.sakellariadis

 

12α.

Βρακτίδια εκφυόμενα από το ½ του ποδίσκου ή απουσιάζουν.....G.halacsyi & G.millii

 

13.

Άνθη ανά 2 έως 12 σε επάκρια κεφάλια, πέτασος λίγο βραχύτερος έως λίγο μεγαλύτερος της τρόπιδας.....

13

13α.

Άνθη συχνά σε μεγάλους και χαλαρούς απλούς βότρεις, πέτασος περίπου ίσος με το ½-3/4 τοης τρόπιδας.....G.sessilifolia

 

14.

Κατώτερα βράκτια απλά, πέτασος λείος ή με αραιό τρίχωμα.....G.radiata

 

14α.

Κατώτερα βράκτια τρίμερή, πέτασος με πυκνό μεταξώδες τρίχωμα.....G.hassertiana

 

Glycyrrhiza

Πολυετείς πόες, με μερικά ή όλα τα μέρη του φυτού αδενώδη και συχνά κολλώδη. Ρίζα και ριζώματα πολύ καλά διαμορφωμένα. Βλαστός όρθιος πολυδιακλαδισμένος. Φύλλα περιττόληκτα με (3 ή)5-17 ακέραια ή πριονωτά φυλλάρια, παράφυλλα 2, ελεύθερα, εύπτωτα ή παραμένοντα, φυλλάρια ακέραια ή λεπτώς οδοντωτά. Βότρεις μασχαλιαίοι, βράκτια εύπτωτα. Κάλυκας κωδωνοειδής ή κυλινδρικός, 5-οδοντωτός, ασθενώς δίχειλος. Στεφάνη λευκή-βιολετί, σπάνια ανοικτοκίτρινη, πέτασος με βραχύ όνυχα, πτέρυγες βραχύτερες του πετάσου, τρόπιδα αιχμηρή, στήμονες διάδελφοι ή μονάδελφοι. Ωοθήκη επιφυής, με 2-10 σπερματοβλάστες. Χέδρωπας πιεσμένος ή συνεσφιγμένος ανάμεσα στα σπέρματα, αδιάρρηκτος ή ασθενώς διαρρηκτός, συνήθως καστανός. Σπέρματα 1-8, ± νεφροειδή. 

1.

Ωοθήκη και χέδρωπας λείος.....G.glabra

 

1α.

Ωοθήκη και χέδρωπας αδενώδης ή ακανθώδης.....G.echinata 

 

Hammatolobium lotoides (συν.Tripodium graecum)

Πολυδιακλαδισμένη και ξυλώδης στη βάση, πολυετής πόα με έρποντα τριχωτό βλαστό 10-15 εκ. Φυλλάρια 5-15Χ4-10 χιλ., αντωοειδή. Κεφάλια με 1-5 άνθη. Στεφάνη 10-14 χιλ. κίτρινη ή πορφυρή. Χέδρωπας 10-25 χιλ., επιμήκης, χνοώδης, με ράμφος και 2-8 τμήματα.

Hedysarum

Ετήσιες ή πολυετείς πόες. Φύλλα περιττόληκτα, φυλλάρια αντίθετα, ακέραια, παράφυλλα 2, μεμβρανώδη, ελεύθερα ή ενωμένα. Βότρεις μασχαλιαίοι, χαλαροί έως κεφαλιόμορφοι, βράκτια μαραινόμενα ή εύπτωτα. Κάλυκας κωδωνοειδής, με 5 σχεδόν ίσους οδόντες, βρακτίδια 2 στη βάση του κάλυκα. Στεφάνη ρόδινη, πορφυρή ή βιολετί, σπάνια λευκή ή κίτρινη, πέτασος συνήθως μεγαλύτερος των πτερύγων, βραχύτερος ή σπάνια ίσος ή μεγαλύτερος της τρόπιδας, στρεφόμενος προς τα πίσω κατά την άνθηση, τρόπιδα με όνυχα, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας με συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα, διαχωριζόμενα στην ωρίμανση, ± πιεσμένος, με έως 8 τμήματα. Σπέρματα 1 σε κάθε τμήμα. 

1.

Ετήσια.....

2

1α.

Πολυετή.....

3

2.

Στεφάνη πορφυρή, βότρυς με 5-10 άνθη, στεφάνη 14-20 χιλ., 2,5-5 φορές μεγαλύτερη του κάλυκα.....(συν.Sulla glomerata)…..H.glomeratum

 

2α.

Στεφάνη ρόδινη, βότρυς με 3-5 άνθη, στεφάνη 8-11 χιλ., 1,5-2 φορές μεγαλύτερη του κάλυκα..(συν.Sulla spinossisima)…..H.spinisissimum

 

3.

Χωρίς βλαστό, με όλα τα φύλλα στην βάση σε ρόδακα....H.grandiflorum

 

3α.

Με βλαστό, φυτά με φυλλώδεις και συνήθως διακλαδισμένους βλαστούς.....

4

4.

Οδόντες κάλυκα ίσοι με τον σωλήνα, χέδρωπες λείοι..(συν.Sulla coronaria)….H.coronarium

 

4α.

Οδόντες κάλυκα μεγαλύτεροι του σωλήνα, χέδρωπας χνοώδης.....H.pestalazzoae

 

Hippocrepis

Ετήσιες ή πολυετείς πόες. Φύλλα περιττόληκτα, παράφυλλα μικρά, γραμμοειδή ή λογχοειδή, ελεύθερα. Άνθη σε μασχαλιαία κεφάλια, σπάνια μονήρη. Κάλυκας σωληνοειδώς κωδωνοειδής με 5 σχεδόν ίσους οδόντες, στεφάνη κίτρινη, τρόπιδα οξεία, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας πλευρικά πιεσμένος, με ημισελινοειδείς συσφίξεις στη βάση των οποίων υπάρχουν τα σπέρματα. 

1.

Φυλλοβόλοι θάμνοι περ. 1(-2) μ. ύψους.....H.emerus

 

1α.

Πόες.....

2

2.

Ετήσιες

3

2α.

Πολυετείς.....

7

3.

Ταξιανθία σχεδόν επιφυής.....

4

3α.

Ταξιανθία με ευκρινή ποδίσκο.....

5

4.

Ποδίσκοι λείοι. Πέτασος λεπτυνόμενος σε όνυχα.....H.biflora

4α.

Ποδίσκοι αραιά χνοώδεις. Πέτασος με όνυχα αλλά όχι ευκρινώς διαχωριζόμενο από αυτόν.....H.unisiliquosa

 

5.

Κάθε παράφυλλο με 2 αδενόμορφες κηλίδες. Καρποί έντονα κυρτοί που ανοίγει από την κυρτή πλευρά.....

 

5α.

Κάθε παράφυλλο με 0(-1) αδενόμορφες κηλίδες. Καρπός λίγο έως έντονα κυρτός που ανοίγει από την κοίλη πλευρά.....

6

6.

Καρπός λίγο κυρτός έως ημικυκλικός, επίπεδο μέρος ανάμεσα  στα σπέρματα στενό....H.ciliata

 

6α.

Καρπός κυρτός σχηματίζοντας πλήρη κύκλο ή σχηματίζει 1,5 κύκλο, επίπεδο μέρος ανάμεσα στα σπέρματα πλατύ.....H.cyclocarpa

 

7.

Χέδρωπας με ερυθρές ή καστανές θηλές....H.comosa

 

7α.

Χέδρωπας λείος, ή με λευκές θηλές....H.glauca

 

Hymenocarpos circinatus

Μονοετής πόα, 10-15 εκ. μαλακά χνουδωτή. Κατώτερα φύλλα σφηνοειδή ακέραια, τα υπόλοιπα με 5-9 φυλλάρια, περιττόληκτα με το επάκριο μεγαλύτερο. Παράφυλλα απόντα. Άνθη χρυσοκίτρινα ανά 2-8 σε κεφάλια πάνω σε μασχαλιαίους νηματοειδείς ποδίσκους μεγαλύτερους των αντίστοιχων φύλλων. Κάλυκας κωδωνοειδής με 5 ισομήκεις οδόντες. Πέτασος κυρτός, τρόπιδα με ράμφος. Στήμονες διάδελφοι (9+1) με νήματα παχιά στην κορυφή και χείλος με πτερύγιο που φέρει μικρά αγκάθια.

Lathyrus

Ετήσιες ή πολυετείς πόες, συχνά αναρριχώμενες κυρίως με έλικες, βλαστός με ή χωρίς πτερύγια. Φύλλα αρτιόληκτα με την ράχη να καταλήγει σε διακλαδισμένο ή μη έλικα ή σκληρή τρίχα, σπάνια φύλλα μετατρεπόμενα σε φυλλώδια, φυλλάρια σε 1 έως πολλά ζεύγη, συνήθως με ευκρινή παράλληλη νεύρωση, παράφυλλα ποώδη, βελοειδή, συνήθως μικρότερα από τα φυλλάρια, μερικές φορές μεγάλα και φυλλόμορφα. Άνθη σε μασχαλιαίους βότρεις, ή μασχαλιαία μονήρη. Κάλυκας ακτινόμορφος έως δίχειλος με οδόντες από τους οποίους τουλάχιστον οι 2 είναι βραχύτεροι του 2-πλάσιου του μήκους του σωλήνα. Στεφάνη πορφυρή, ρόδινη, κίτρινη ή λευκή, μερικές φορές ερυθρή ή πορτοκαλί, τρόπιδα αμβλεία, στήμονες διάδελφοι, στύλος χνοώδης στο πάνω μέρος, σπάνια λείος. Χέδρωπας επιμήκης, πιεσμένος, διαρρηκτός. Σπέρματα 2 ή περισσότερα.

1.

Φύλλα απλά, χωρίς φυλλάρια…..

2

1α.

Φύλλα, τουλάχιστον τα ανώτερα, με 1 περισσότερα ζεύγη φυλλαρίων…..

3

2.

Φύλλα αγροστιδόμορφα, άνθη ερυθρά…..L.nissolia

 

2α.

Φύλλα μεταβληθέντα σε έλικα, παράφυλλα μεγάλα, άνθη κίτρινα…..L.aphaca

 

3.

Βλαστός με πτερύγια, τουλάχιστον στο ανώτερο μέρος…..

4

3α.

Βλαστός χωρίς πτερύγια…..

17

4.

Φύλλα, τα κατώτερα, χωρίς φυλλάρια, με ράχη με ευρέα πτερύγια όμοια με φύλλα…..

5

4α.

Φύλλα, όλα με 1 ή 2 ζεύγη φυλλαρίων…..

7

5.

Φύλλα, τα ανώτερα, με 1 ή 2 ζεύγη φυλλαρίων, στεφάνη κίτρινη, νωτιαία  ραφή χέδρωπα με 2 πτερύγια…..L.ochrus

 

5α.

Φύλλα, τα ανώτερα με 2-4 ζεύγη φυλλαρίων, στεφάνη πορφυρή, νωτιαία ραφή χέδρωπα χωρίς πτερύγια…..

6

6.

Πτέρυγες βιολετί ή ιώδεις, πέτασος περίβρωτος…..L.clymenum  

 

6α.

Πτέρυγες λευκές ή ρόδινες, πέτασος απότομα μικρόαιχμος…..L.articulatus

 

7.

Βότρυς με 3(-5)-πολλά άνθη…..

8

7α.

Βότρυς με 1-3(-4) άνθη…..

10

8.

Παράφυλλα μικρότερου πλάτους από το 1/2 του βλαστού…..L.sylvestris

 

8α.

Παράφυλλα τουλάχιστον ίσα με το 1/2 του πλάτους του βλαστού……

9

9.

Περιθώριο φυλλαρίων κυματοειδές, οδόντες κάλυκα λίγο άνισοι…..(*).L.undulatus

 

9α.

Περιθώριο φύλλων όχι κυματοειδές, οδόντες κάλυκα πολύ άνισοι…..L.latifolius

 

10.

Στεφάνη κίτρινη, μερικές φορές με ροδίζουσα χροιά…..

11

10α.

Στεφάνη ποικίλου χρωματισμού, ποτέ όμως κίτρινη…..

12

11.

Στεφάνη 7-12 χιλ., χέδρωπας 5-7 χιλ. πλάτους…..L.hierosolymitanus

 

11α.

Στεφάνη 12 χιλ. ή μεγαλύτερη, χέδρωπας 7-12 χιλ. πλάτους…..

 

a.

Οδόντες κάλυκα ίσοι ή λίγο μεγαλύτεροι του σωλήνα, στεφάνη 12-18 χιλ., , σπέρματα με φυμάτια ή θηλές.....L.annuus

aa.

Οδόντες κάλυκα 2-3 φορές μεγαλύτεροι από το μήκος του σωλήνα, στεφάνη 18-25 χιλ., σπέρματα λεία.....L.gorgonei

12.

Στεφάνη 20 χιλ. ή μεγαλύτερη…..L.sativus

 

12α.

Στεφάνη μικρότερη των 20 χιλ…..

13

13.

Οδόντες κάλυκα καθόλου ή μόλις μεγαλύτεροι του σωλήνα…..

14

13α.

Οδόντες κάλυκα 1,5-3 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα…..

16

14.

Φυλλάρια 7-12 χιλ., στεφάνη κυανή…..L.neurolobus

 

14α.

Φυλλάρια 15-20 χιλ., στεφάνη βαθύ ερυθρού χρώματος με κυανές πτέρυγες......

15

15.

Αραιά χνοώδες, στεφάνη βαθύ ερυθρού χρώματος με ωχροκυανές πτέρυγες.....L.hirsutus

 

15α.

Λείο, στεφάνη πορτοκαλέρυθρη…..L.setifolius

 

16.

Φυτά σχεδόν λεία. Στεφάνη ερυθρή, χέδρωπας με 1-(-2) σπέρματα και 2 ευρέα πτερύγια στη νωτιαία και 2 στενότερα στην κοιλιακή ραφή…..L.amphicarpos

 

Φυτά ± εριώδη. Χέδρωπας συνήθως με 2-3 σπέρματα και 2 πτερύγια μόνον στην κοιλιακή ραφή.....L.blepharicarpos

16α.

Στεφάνη λευκή, ρόδινη ή πορφυρή…..L.cicera

 

17.

Φύλλα, τουλάχιστον τα ανώτερα, με έλικα…..

18

17α.

Φύλλα, όλα, χωρίς έλικα…..

24

18.

Στεφάνη 25-30 χιλ., χέδρωπας 60-90 χιλ…..L.grandiflorus

 

18α.

Στεφάνη μικρότερη των 25 χιλ., χέδρωπας μικρότερος των 60 χιλ…..

19

19.

Βότρεις με 2 έως πολλά άνθη, οδόντες κάλυκα ± ευκρινώς άνισοι…..

20

19α.

Άνθη μονήρη, πολύ σπάνια 2 μαζί, οδόντες κάλυκα συνήθως ίσοι…..

21

20.

Στεφάνη κίτρινη…..pratensis group

 

Τουλάχιστον τα ανώτερα φύλλα με ευκρινή έλικα, κατώτεροι οδόντες του κάλυκα λίγο μεγαλύτεροι του σωλήνα.....L.pratensis

20α.

Στεφάνη πορφυρή ή κυανή…..L.tuberosus

 

21.

Ποδίσκοι 2-5 χιλ., σπέρματα με ομαλή επιφάνεια…..L.inconspicuus

 

21α.

Ποδίσκοι 5-70 χιλ…..

22

22.

Χέδρωπας 7-11 χιλ. πλάτους, σπέρματα 2-3…..L.setifolius

 

22α.

Χέδρωπας 3-7 χιλ. πλάτους, σπέρματα 8-15…..

23

23.

Ποδίσκοι 5-20 χιλ., χέδρωπας 4-7 χιλ. πλάτους, με προεξέχουσες κατά μήκος νευρώσεις…..L.sphaericus

 

23α.

Ποδίσκοι 20-70 χιλ., χέδρωπας 3-4 χιλ. πλάτους με δυσδιάκριτη ρυτιδώδη νεύρωση…..L.angulatus

 

24.

Άνθη μονήρη, με ποδίσκο 2-10 χιλ., οδόντες κάλυκα ± ίσοι…..

25

24α.

Άνθη σε βότρεις, σπάνια μονήρη αλλά τότε με ποδίσκους μεγαλύτερους  των 10 χιλ., οδόντες κάλυκα άνισοι…..

26

25.

Χνοώδες, φυλλάρια ανώτερων φύλλων 7-20 χιλ. χέδρωπας λείος…..L.saxatilis

 

25α.

Λείο, φυλλάρια 25-40 χιλ., χέδρωπας πυκνά χνοώδης στην νεότητα…..L.incorispicuus

 

26.

Στεφάνη ωχρώς κρεμ, κίτρινη ή πορτοκαλοκίτρινη, μερικές φορές με  ερυθρή ή πορφυρή χροιά…..

 

26α.

Στεφάνη ερυθροπορφυρή, πορφυρή ή κυανίζουσα…..

29

27.

Φυλλάρια με πτερωτή νεύρωση, παράφυλλα 2-12 χιλ πλάτους, λογχοειδή έως ωοειδή......laevigatus group

 

Χέδρωπας πυκνά αδενώδης στην νεότητα, φυλλάρια με καστανούς αδένες στην κάτω πλευρά, στεφάνη καστανή ή πορτοκαλοκίτρινη......L.aureus

27α.

Παράφυλλα με ευκρινή παράλληλη νεύρωση, παράφυλλα 0,5-2(-4) χιλ. πλάτους, γραμμοειδή ή γραμμοειδώς λογχοειδή, ημιμελοειδή, ημιπερίβλαστα ή βελοειδή.....

 

28

28.

Στεφάνη κίτρινη, φυλλάρια από ένα ζεύγος, 8-20 χιλ., χέδρωπας μελανός.....pratensis group

 

Τουλάχιστον τα ανώτερα φύλλα με ευκρινή έλικα, κατώτεροι οδόντες του κάλυκα λίγο μεγαλύτεροι του σωλήνα.....L.pratensis

28α.

Στεφάνη κρεμ ή ωχροκίτρινη μερικές φορές με ερυθρή ή ιώδη απόχρωση, φυλλάρια από 1-5 ζεύγη, συνήθως μεγαλύτερα από 20 χιλ., χέδρωπας ωχρώς καστανός.....

 

a.

Κάλυκας λείος ή βλεφαριδωτός στο περιθώριο, στύλος νηματοειδής.....L.pannonicus

aa.

Κάλυκας χνοώδης ή εριώδης, στύλος διογκούμενος στην κορυφή.....L.pallescens

29.

Παράφυλλα 8-20 χιλ. πλάτους, συνήθως βελοειδή, συχνά μεγαλύτερα από τα   φυλλάρια…..L.laxiflorus

 

29α.

Παράφυλλα 0,5-8 χιλ. πλάτους…..

30

30.

Φυλλάρια με πτερωτή νεύρωση ή πολύ αδύναμη παράλληλη νεύρωση, πλευρικά νεύρα εξασθενούν μετά το μέσον…..

31

30α.

Φυλλάρια με παράλληλη νεύρωση, πλευρικά νεύρα φθάνουν έως την κορυφή      των φυλλαρίων…..

32

31.

Χέδρωπας με καστανούς αδένες, βότρεις με 6-30 άνθη…..L.venetus

 

21α.

Χέδρωπας μη αδενώδης, βότρεις με 1-10 άνθη…..L.niger

 

32.

Φυλλάρια σε 1-2 ζεύγη, οδόντες κάλυκα μόλις λίγο άνισοι…..L.digitatus

 

32α.

Φυλλάρια σε 2-4 ζεύγη, οδόντες κάλυκα συνήθως πολύ άνισοι…..L.alpestris

 

Lembotropis  nigricans (συν.Cytisus nigricans)

Όρθιος θάμνος έως 1,5 μ., με κλάδους έως 45 εκ. ή περισσότερο, διαμέτρου 1-2 χιλ., κυλινδρικούς, τριχωτούς, ανθίζοντες από τον πρώτο χρόνο. Φυλλάρια 10-30Χ5-10 χιλ., αντωοειδή έως ελλειπτικά ή γραμμοειδή, σκούρα πράσινα από πάνω, ανοικτότερου χρώματος από κάτω, χνοώδη, τα κατώτερα σχεδόν λεία. Ποδίσκοι 4-8 χιλ., χνοώδεις, με 1 γραμμοειδές βράκτιο. Χέδρωπας 20-35Χ5-6 χιλ. γραμμοειδώς επιμήκης, χνοώδης.

Lens

Ετήσιες πόες. Βλαστός όρθιος  ή κατακείμενος. Φύλλα αρτιόληκτα με ράχη που καταλήγει σε έλικα ή ακίδα, φυλλάρια, παράφυλλα επιμήκως λογχοειδή, φυλλάρια σε 2-πολλά ζεύγη με περιθώριο ακέραιο. Ταξιανθία από 1 –πολλούς ανθοφόρους βότρεις. Άνθη μικρά. Στεφάνη με πτέρυγες και τρόπιδα με ωτίδια. Κάλυκας βαθειά διηρημένος σε ίσους οδόντες τουλάχιστον διπλάσιου μήκους από τον σωλήνα. Στήμονες διάδελφοι. Στύλος νωτιαία πιεσμένος, χνοώδης στο ανώτερο μέρος. Χέδρωπας με βραχύ ποδίσκο ή σχεδόν επιφυής, έντονα πιεσμένος. Σπέρματα σε 1 ή 2 σειρές, καστανά, φακοειδή. 

1.

Όλα τα παράφυλλα ακέραια, λοξώς λογχοειδή.....L.orientalis

 

1α.

Τουλάχιστον μερικά παράφυλλα με βελοειδή βάση ή οδοντωτά.....

2

2.

Ποδίσκοι συνήθως χωρίς οξεία απόληξη. Χέδρωπας χνοώδης..... L.ervoides

 

2α.

Ποδίσκοι με εμφανή οξεία απόληξη......

3

3.

Παράφυλλα ± όρθια, τα περισσότερα με αρκετούς οξύληκτους οδόντες. Κάλυκα οδόντες έως 5 φορές μαγαλύτεροι του σωλήνα.....L.nigricans

 

3α.

Παράφυλλα απλωτά, με λίγους σχεδόν αμβλείς οδόντες. Κάλυκα οδόντες έως 3 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα.....L.odemensis

 

Lototonis genistoides

Άοπλοι μικροί θάμνοι, έως 20 εκ., με φαιό έως ασημομεταξώδες χνούδι. Φύλλα 3-φυλλα, με φυλλάρια 5-8Χ1-4 χιλ. επιμήκως λογχοειδή έως αντωοειδή, άνθη σε ομάδες των 1-3, κάλυκας 6-7 χιλ., στεφάνη 8-9 χιλ., πέτασος βραχύτερος από την τρόπιδα, χέδρωπας λίγο μεγαλύτερος από τον μόνιμο κάλυκα.

Lotus

Ετήσιες ή πολυετείς πόες, συχνά ξυλώδεις στη βάση. Φύλλα περιττόληκτα, στα περισσότερα είδη φυλλάρια 5, επιφυή ή με πολύ βραχύ μίσχο, το κατώτερο ζεύγος έχει την μορφή παραφύλλων, σπάνια 1 και το κατώτερο ζεύγος να απουσιάζει, παράφυλλα απουσιάζουν ή μετατρέπονται σε μικρό σκούρο αδένα. Άνθη 1 έως πολλά σε κεφαλιόμορφο σκιάδιο, ποδίσκος ταξιανθίας με ένα άγονο βράκτιο, τα βράκτια που υποβαστάζουν τα άνθη μειώνονται σε μικρούς σκούρους αδένες ή απουσιάζουν, όταν σπάνια υπάρχουν είναι αδενώδη. Κάλυκας κωδωνοειδής ή σωληνοειδώς κωδωνοειδής, ακτινόμορφος ή δίχειλος, άνθη κίτρινα, ρόδινα, ιώδη ή καστανωπά, τρόπιδα με ράμφος, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας κυλινδρικός, μερικές φορές πιεσμένος, διαρρηκτός. Σπέρματα πολυάριθμα. 

1.

Κάλυκας ± διμερής, πλευρικοί οδόντες, συνήθως βραχύτεροι από τους υπόλοιπους, ανώτερος οδόντας συνήθως κυρτός προς τα πάνω.....

2

1α.

Κάλυκας όχι διμερής, οδόντες όλοι ± ίσοι, αλλά μερικές φορές κυρτοί.....

5

2.

Φύλλα με ράχη μικρότερη από το 1/2 του μήκους του κατώτερου ζεύγους των φυλλαρίων.....

3

2α.

Φύλλα με ράχη μεγαλύτερη από το 1/2(-2) του μήκους του κατώτερου  ζεύγους των φυλλαρίων.....

4

3.

Πολυετή, στεφάνη 8 χιλ. ή μεγαλύτερη, συνήθως περίπου διπλάσια του μήκους του κάλυκα.....creticus group

 

 

a.

πλευρικοί οδόντες κάλυκα οξείς, ελάχιστα μικρότεροι των ανωτέρων,  τρόπιδα με μεγάλο ευθύ ράμφος.....

b

 

aa.

πλευρικοί οδόντες αμβλείς, πολύ μικρότεροι των ανωτέρων, τρόπιδα με         βραχύ, κυρτό ράμφος.....L.cytisoides

 

 

b.

φυλλάρια με πυκνό μεταξώδες έριο, ράμφος τρόπιδας πορφυρό.....L.creticus

 

 

bb.

φυλλάρια σχεδόν λεία έως χνοώδη, ράμφος τρόπιδας κίτρινο ή καστανοκίτρινο…..L.longisiliquosus

 

3α.

Ετήσια, στεφάνη 5-8(-9) χιλ., όχι μεγαλύτερη από 1,5 φορά του μήκους του κάλυκα.....L.halophilus

 

4.

Ποδίσκοι συνήθως μεγαλύτεροι του υποβαστάζοντος φύλλου στην καρποφορία      κατώτερο ζεύγος φυλλαρίων τριγωνικό ή ρομβοειδώς κυκλικό.....L.ornithopodioides

 

4α.

Ποδίσκοι μικρότεροι του υποβαστάζοντος φύλλου στην καρποφορία,  κατώτερο ζεύγος φυλλαρίων ωοειδές ή ελλειπτικό.....L.peregrinus

 

5.

Οδόντες κάλυκα όλοι μικρότεροι του σωλήνα.....

6

5α.

Οδόντες κάλυκα μεγαλύτεροι του σωλήνα.....

7

6.

Πολυετή με ξυλώδη κύριο βλαστό, στεφάνη λαμπρά κίτρινη, πορτοκαλί ή ερυθρή.....corniculatus group

 

 

a.

φυλλάρια ανώτερων φύλλων γραμμοειδώς λογχοειδή, τουλάχιστον 3-4φορές μακρύτερα του πλάτους τους.....L.tenuis

 

 

aa.

φυλλάρια λογχοειδή έως αντωοειδή, συνήθως όχι 3-4 φορές μακρύτερα του πλάτους τους.....

b

 

b.

οδόντες κάλυκα τουλάχιστον 1,5 φορά μεγαλύτεροι του σωλήνα.....

c

 

bb.

οδόντες κάλυκα όχι μεγαλύτεροι από 1,5 φορά του μήκους του σωλήνα...  

d

 

c.

στεφάνη 10-15 χιλ. περίπου διπλάσια του μήκους του κάλυκα.....L.preslii

 

 

cc.

στεφάνη 6-10 χιλ. όχι μεγαλύτερη από 1,5 φορά του μήκους του κάλυκα.....L.palustris

 

 

d.

βλαστός κοίλος…..L.pedunculatus

 

 

dd.

βλαστός πλήρης, μερικές φορές κοίλος μόνο λίγο στη βάση.....

e

 

e.

βλαστός κατακείμενος ή ανιών.....L.corniculatus

 

 

ee.

βλαστός ± όρθιος.....L.stenodon

 

6α.

Ετήσια, στεφάνη λευκή ή ωχροκίτρινη..(συν.Dorycnium strictum).L.strictus

 

7.

Στεφάνη πορφυρή.....L.gebelia

 

7α.

Στεφάνη λευκή, κίτρινη, πορτοκαλί ή ερυθρωπή.....

9

9.

Οδόντες κάλυκα τουλάχιστον 3-πλασίου μήκους του σωλήνα.....L.parviflorus

 

9α.

Οδόντες κάλυκα μικρότεροι του 3-πλασίου μήκους του σωλήνα.....

10

10.

Χέδρωπας 4-8 χιλ. διαμέτρου, με αυλακώσεις στο πίσω μέρος.....L.edulis

 

10α.

Χέδρωπας 1-3 χιλ. διαμέτρου, όχι αυλακωτός στο πίσω μέρος.....

11

11.

Πολυετή, ξυλώδη στη βάση, χέδρωπας συνήθως 2-3 χιλ. διαμέτρου.....corniculatus group

 

11α.

Ετήσια, χέδρωπας 1-2 χιλ. διαμέτρου.....

12

12.

Χέδρωπας όχι μεγαλύτερος του τριπλασίου του μήκους του κάλυκα, σπέρματα 8-12, τρόπιδα αμβλέως γωνιώδης στο κατώτερο τμήμα.....L.subbiflorus

 

12α.

Χέδρωπας τουλάχιστον τριπλάσιος του μήκους του κάλυκα, σπέρματα περισσότερα από 12, τρόπιδα με έντονες γωνίες στο κατώτερο τμήμα.....

 

13

13.

Πολύ αραιά χνοώδες. Φυλλάρια 5-12 χιλ, σταδιακά στενούμενα στην κορυφή, χέδρωπας 15-30 χιλ. Στεφάνη κίτρινη, χέδρωπας ευθύς ή λίγο κυρτός στην κορυφή, ποδίσκοι με 1-3 άνθη, μικρότεροι ή μεγαλύτεροι από τα φύλλα.....L.angustissimus

 

Με περισσότερο χνούδι. Φυλλάρια 13-16 χιλ. με μακρά οξεία κορυφή, χέδρωπας 35-50 χιλ.....L.macrotrichus

13α.

Στεφάνη λευκή ή ρόδινη, χέδρωπας έντονα κυρτός, ποδίσκοι με 1 άνθος, μεγαλύτεροι από τα φύλλα.....L.conimbricensis

 

Lupinus

Μονοετείς πόες. Φύλλα συνήθως δακτυλιοειδή, με μίσχο, παράφυλλα προεκτεινόμενα στη βάση του μίσχου. Άνθη σε επάκριο βότρυ. Κάλυκας δίχειλος, διηρημένος σχεδόν έως τη βάση, στεφάνη ποικίλως χρωματισμένη, με πτέρυγες ενωμένες στην κορυφή, τρόπιδα με ράμφος, στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας διαρρηκτός, πιεσμένος, συνήθως συνεσφιγμένος ανάμεσα στα σπέρματα. Σπέρματα 3-12. 

1.

Ταξιανθία με όλα ή τα ανώτερα άνθη σε σπονδύλους…..

2

1α.

Ταξιανθία με όλα τα άνθη κατ΄εναλλαγήν ή σε ζεύγη, όχι σε σπονδύλους........

4

2.

Όλα τα άνθη σε σπονδύλους…..L.pilosus

 

2α.

Τα ανώτερα μόνο άνθη σε σπονδύλους τα λοιπά κατ’έναλλαγήν ή κατεσπαρμένα…..

3

3.

Κάτω χείλος κάλυκα βαθειά 3-σχιδές, φυτό με τρίχες όρθιες…..L.gussoneanus

 

3α.

Κάτω χείλος κάλυκα 3-οδοντωτό, φυτό με τρίχες στρωτές…..L.gredensis

 

4.

Άνω χείλος του κάλυκα δισχιδές ή διοδοντωτό.....

5

4α.

Άνω χείλος του κάλυκα ακέραιο…..L.albus ssp.graecus  

 

5.

Άνω χείλος του κάλυκα δισχιδές σχεδόν μέχρι τη βάση…..L.angustifolius

 

5α.

Άνω χείλος του κάλυκα διοδοντωτό…..L.albus ssp.graecus

 

Medicago

Ετήσιες ή πολυετείς πόες ή μικροί θάμνοι. Φύλλα 3-φυλλα, φυλλάρια οδοντωτά, πλευρικές νευρώσεις καταλήγουν σε οδόντα, με μίσχο, παράφυλλα στη βάση του μίσχου. Βότρεις μασχαλιαίοι, άνθη συναθροισμένα σε κεφάλια, βράκτια μικρά και εύπτωτα. Κάλυκας κωδωνοειδής, με 5 σχεδόν ίσους οδόντες, στεφάνη εύπτωτη, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας μεγαλύτερος του κάλυκα, σχεδόν πάντα αδιάρρηκτος, συνήθως σπειροειδής, μερικές φορές δρεπανοειδής, νεφροειδής ή σχεδόν ευθύς, συχνά αγκαθωτός. Σπέρματα 1 έως πολλά. 

1.

Χέδρωπας ευθύς, δρεπανοειδής ή νεφροειδής.....Ομάδα Α

 

1α.

Χέδρωπας σπειροειδής ή συστρέφεται τουλάχιστον μια φορά.....

2

2.

Χέδρωπας χωρίς αγκάθια, λείος ή ρικνός (περιστασιακά με πολύ  μικρά κωνικά αγκάθια).....Ομάδα Β

 

2α.

Χέδρωπας με καλά διαμορφωμένα αγκάθια, περιφερειακά και/ή κάτω από την περιφέρεια.....Ομάδα Γ

 

ΟΜΑΔΑ Α

1.

Θάμνοι ύψους 1-2 μ......M.arborea

 

1α.

Ετήσιες ή πολυετείς πόες....

2

2.

Γεωκαρπικά (ώριμος χέδρωπας εισέρχεται στο χώμα με επιμήκυνση του ποδίσκου), χέδρωπας αμε 2 μονόσπερμους λοβούς, αιχμηρός στα δυο άκρα....M.hypogaea

 

2α.

Φυτά με διαφορετικά χαρακτηριστικά.....

3

3.

Χέδρωπας μικρός (1,5-3 χιλ.), νεφροειδής, μονόσπερμος.....M.lupulina

 

3α.

Χέδρωπας μεγάλος, πιεσμένος, δρεπανοειδής ή σχεδόν ευθύς, με περισσότερα από 1 σπέρματα.....

4

4.

Πολυετή. Ποδίσκοι μεγαλύτεροι από το φύλλο που υποβαστάζουν.....M.sativa

 

4α.

Μονοετή. Ποδίσκοι μικροί ή απουσιάζουν.....

5

5.

Ταξιανθία επιφυής, χέδρωπας με αστεροειδές σχήμα....M.monspeliaca

 

5α.

Ποδίσκοι 1-3 εκ.....

6

6.

Ταξιανθία με 2-3 άνθη. Χέδρωπας σχεδόν ευθύς.....M.carica

 

6α.

Ταξιανθία με 8-14 άνθη. Χέδρωπας κυρτός.....M.phrygia

 

ΟΜΑΔΑ Β

1.

Μικροί θάμνοι ή πολυετή ποώδη.....

2

1α.

Ετήσιες πόες.....

3

2.

Μικροί θάμνοι 1-2 μ. ύψους. Στεφάνη έντονα κίτρινη.....M.arborea

 

2α.

Πολυετείς πόες. Στεφάνη κυανοϊώδης.....M.sativa

 

3.

Τουλάχιστον μερικοί χέδρωπες σπειροειδείς, σχηματίζοντας μια μπάλα....

4

3α.

Όλοι οι χέδρωπες σπειροειδείς αλλά επίπεδοι ή κυρτοί.....

5

4.

Όλοι οι χέδρωπες πυκνά σπειροειδείς, σχηματίζοντας μια μπάλα.....M.scutellata

 

4α.

Χέδρωπες μάλλον χαλαρά σπειροειδείς, μερικοί επίπεδοι, άλλοι κυρτοί.....M.blancheana

 

5.

Φυτά λεία ή σχεδόν λεία. Χέδρωπες διαμέτρου 12-16 χιλ......M.orbicularis

 

5α.

Φυτά ± χνοώδη. Χέδρωπας διαμέτρου 7-10 χιλ.....

6

6.

Καρπός επίπεδος, με λίγες, σχετικά παχιές συστροφές που είναι ρικνώς ασθενώς διηρημένες από τις ακτινωτές νευρώσεις που καταλήγουν στα χείλη των συστροφών.....M.rugosa

 

6α.

Καρπός σχεδόν σφαιρικός, με αρκετές συστροφές και νευρώσεις που καταλήγουν στον σχηματισμό βραχέων κωνικών προεξοχών.......M.doliata

 

ΟΜΑΔΑ Γ

1.

Πυκνά λευκώς εριώδη πολυετή των παραθαλάσσιων περιοχών.....M.marina

 

1α.

Ετήσια, σχεδόν λεία έως χνοώδη αλλά ποτέ λευκώς εριώδη. Σχεδόν σε όλες τα ενδιαιτήματα.....

2

2.

Ώριμα φύλλα λεία ή σχεδόν λεία.....

3

2α.

Πάντοτε τα ώριμα φύλλα ευκρινώς χνοώδη.....

6

3.

Μίσχος φυλλαρίων 2-5 φορές μεγαλύτερος του ποδίσκου. Φυλλάρια συνήθως με ευκρινή μελανή κηλίδα.....M.arabica

 

3α.

Μίσχος φυλλαρίων έως διπλάσιου μήκους από τον ποδίσκο. Φυλλάρια χωρίς κηλίδα.....

4

4.

Χέδρωπας δισκοειδής, μάλλον με χαλαρές μεταξύ τους συστροφές ου φέρουν «αγκαθωτές» προεξοχές στα χείλη.....M.polymopha

 

4α.

Χέδρωπας ± σφαιρικός, με περίπλοκα αγκαθωτές συστροφές.....

5

5.

Χέδρωπας 10-20 χιλ. ύψους, καλυμμένος με πολυκύτταρες τρίχες.....M.ciliaris

 

5α.

Χέδρωπας 6-12 χιλ. ύψους, λείος.....M.murex

 

6.

Ποδίσκοι πολύ μεγαλύτεροι από τα φύλλα. Ταξιανθία με 6-12 άνθη. Χέδρωπας διαμέτρου περ. 2,5 χιλ......M.coronata

 

6α.

Ποδίσκοι αναλογικά μικρότεροι. Ταξιανθία συνήθως με λίγα άνθη.  Χέδρωπας μεγαλύτερος.....

7

7.

Νεαροί καρποί προεξέχουν πλευρικά από τον κάλυκα. Χέδρωπας μάλλον με χαλαρές συστροφές.....

8

7α.

Νεαροί καρποί αποκρύπτονται μέσα στον κάλυκα. χέδρωπας με πυκνές επάλληλες συστροφές.....

11

8.

Χέδρωπας δισκοειδής, συστροφές με νευρώσεις σε ευρεία περιοχή, κάτω από το περιθώριο.....

9

8α.

Χέδρωπας σφαιρικός, βραχέως κυλινδρικός ή ελλειψοειδής, συστροφές  χωρίς ευρεία περιοχή κάτω από το περιθώριο με νευρώσεις.....

10

9.

Ποδίσκοι με 1-3 άνθη. Χέδρωπας διαμέτρου 6-8 χιλ., τελευταία(-ες) σπείρες χωρίς αγκάθια. Σπέρματα ομαλά.....M.disciformis

 

9α.

Ποδίσκοι με 1 άνθος. χέδρωπας διαμέτρου 9-11 χιλ, όλες οι σπείρες αγκαθωτές. Σπέρματα φυματιώδη.....M.heyniana

 

10.

Παράφυλλα βαθειά και ακανόνιστα διηρημένα. Φύλλα αραιά τριχωτά. Ποδίσκοι βραχύτεροι από τον μίσχο του φύλλου που υποβαστάζουν.....M.praecox

 

10α.

Παράφυλλα ακέραια ή οδοντωτά. Φύλλα πυκνά τριχωτά. Ποδίσκοι συνήθως μεγαλύτεροι από τον μίσχο του φύλλου που υποβαστάζουν.....M.minima

 

11.

Χέδρωπας βραχέως κυλινδρικός, με 3-6 πυκνές συστροφές ίσης διαμέτρου.....

12

11α.

Χέδρωπας σφαιρικός ή ελλειψοειδής, διάμετρος των συστροφών σταδιακά μειούμενη από την πρώτη προς τη τελευταία.....

14

12.

Χέδρωπας λείος. Συνήθως παραθαλάσσιων περιοχών.....M.littoralis

 

12α.

Χέδρωπας χνοώδης. Σε ποικίλα ενδιαιτήματα.....

13

13.

Χέδρωπας πυκνά καλυμμένος από πολυκύτταρες αδενώδεις και μη αδενώδεις τρίχες.....M.rigidula

 

13α.

Χέδρωπας αραιά χνοώδης, χωρίς αδενώδεις τρίχες.....M.trumcatula

 

14.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων σφηνοειδώς αντοωειδή. Στεφάνη 4-5 χιλ. συστροφές του χέδρωπα χωρίς ή με στενό νευρώδες περιθώριο.....M.constricta

 

14α.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων ρομβοειδώς ελλειψοειδή. Στεφάνη 5-8 χιλ. συστροφές του χέδρωπα με ευρεία νευρώδη περιοχή κάτω από το περιθώριο.....M.tuberculata

 

Melilotus

Ετήσιες, διετείς ή βραχύβιες πολυετείς πόες. Φύλλα 3-φυλλα, οδοντωτά με τις πλευρικές νευρώσεις να καταλήγουν στον οδόντα. Παράφυλλα ακέραια ή σχεδόν έτσι. Άνθη σε λεπτοφυή, επιμήκη, μασχαλιαίο βότρυ με άνθη πολυάριθμα και πολύ μικρά βράκτια. Οδόντες κάλυκα σχεδόν ίσοι, στεφάνη κίτρινη ή λευκή, σπάνια με κηλίδες κυανές ή ιώδεις, εύπτωτη, ελεύθερη από την στήλη των στημόνων, στήμονες διάδελφοι με νήματα όχι διαπλατυνόμενα. Ωοθήκη επιφυής ή με βραχύ ποδίσκο. Χέδρωπας σφαιρικός έως αντωοειδής, σπάνια λογχοειδώς ρομβοειδής, ευθύς, αδιάρρηκτος ή λίγο διαρρηκτός. Σπέρματα 1-2.

1.

Σωλήνας κάλυκα με 5 νευρώσεις…..

2

1α.

Σωλήνας κάλυκα με 10 νευρώσεις…..

6

2.

Φυτά μονοετή, μέχρι 50 εκ. ύψους…..

3

2α.

Φυτά διετή ή πολυετή, 80-150 εκ. ύψους…..

4

3.

Χέδρωπας κρεμαστός 2-3 χιλ. μήκους, πέτασος μεγαλύτερος των πτερύγων και τρόπιδας…..M.indicus

 

3α.

Χέδρωπας όρθιος ή απλωτός 3-5 χιλ. πέτασος περίπου ισομήκης των πτερύγων και τρόπιδας…..

 

a.

Βότρεις με 8-20 άνθη. Χέδρωπας με  ρυτιδώσεις. Στεφάνη περ. 4 χιλ., πέτασος περ. ίσος με τις πτέρυγες και την τρόπιδα,  ωοθήκη και νεαρός χέρδωπας χνοώδη......M.neapolitanus

aa.

Βότρεις συνήθως με περισσότερα από 20 άνθη. Ώριμος χέδρωπας με εμφανείς εγκάρσιες νευρώσεις, στεφάνη κάπως μεγαλύτερη, πέτασος μεγαλύτερος από τις πτέρυγες και την τρόπιδα, ωοθήκη και νεαρός χέδρωπας λεία.....M.elegans

4.

Χέδρωπας κιτρινωπός στην ωρίμανση με μεγάλες εγκάρσιες πτυχές…..M.officinalis

 

4α.

Χέδρωπας μελανός στην ωρίμανση, δικτυωτός, βοθριωτός…..

5

5.

Άνθη λευκά άοσμα, πέτασος μεγαλύτερος πτερύγων και τρόπιδας…..M.albus

 

5α.

Άνθη κίτρινα εύοσμα, πέτασος περ. ίσος πτερύγων και τρόπιδας.........M.altissimus

 

6.

Χέδρωπας με βοθρία και 3 οφρείς στην νωτιαία ραφή…..M.italicus

 

6α.

Χέδρωπας χωρίς βοθρία και οφρείς στην νωτιαία ραφή…..

7

7.

Χέδρωπας 7-9 χιλ. μήκους, οξύληκτος…..M.siculus

 

7α.

Χέδρωπας 2-4 χιλ. μήκους, σφαιρικός, αμβλύς…..

8

8.

Πέτασος = ή > της τρόπιδας, χέδρωπας σκούρος καστανός…..M.infestus

 

8α.

Πέτασος < της τρόπιδας, χέδρωπας κιτρινοκαστανός…..

9

9.

Στεφάνη 3-4 χιλ. χέδρωπας επιφυής…..M.sulcatus

 

9α.

Στεφάνη 4-8 χιλ. χέδρωπας με ποδίσκο…..M.segetalis

 

Onobrychis

Ετήσιες ή πολυετείς πόες. Φύλλα περιττόληκτα, παράφυλλα ελεύθερα ή ενωμένα, ξηρά, μεμβρανώδη. Άνθη σε μασχαλιαίους βότρεις., με μακρύ ποδίσκο, με βράκτια και βρακτίδια, Κάλυκας κωδωνοειδής, με 5 ίσους οδόντες, στεφάνη λευκή, ρόδινη ή πορφυρή, σπάνια κίτρινη, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας αδιάρρηκτος, ± κυκλικός και πιεσμένος με ευκρινές συνήθως οδοντωτό περιθώριο και μικρά βοθρία έως ρυτιδοειδώς νευρώδεις πλευρές που συχνά έχουν οδόντες στις νευρώσεις. Σπέρματα 1-3. 

1.

Φυτά μονοετή, απλοί βότρεις με έως 1-5(-7) άνθη.....

2

1α.

Φυτά πολυετή, απλοί βότρεις συνήθως με τουλάχιστον 10 άνθη.....

4

2.

Στεφάνη 10-13 χιλ., ερυθροϊώδης.  Χέδρωπας με 4-6 επίπεδους, τριγωνικούς, πρασινωπούς  οδόντες στην ράχη, χωρίς οδόντες ή αγκάθια στις πλευρές.....O.aequidentata

 

2α.

Στεφάνη 5-7 χιλ., ροδίζουσα. Χέδρωπας με οδόντες ή αγκάθια στην ράχη όσο και στις πλευρές.....

3

3.

Χέδρωπας με οξέα, γραμμοειδώς σμηριγγοειδή έως τριγωνικά αγκάθια στην ράχη και βραχύτερα αγκάθια στις πλευρές.....O.caput-galli

 

3α.

Χέδρωπας με μια σειρά από κοιλότητες σε κάθε πλευρά, με 3 ή 4 μεγάλους, επίπεδους συμμετρικούς οδόντες στην κύρια ράχη και μικρότερους  οδόντες στις παράπλευρες ράχες.....O.crista-galli

 

4.

Πέτασος χνοώδης από πίσω, παράφυλλα συνήθως ελεύθερα.....

 

a.

Χέδρωπας υποκυκλικός, διαμέτρου περ. 15 χιλ.. με ακτινωτή νεύρωση και με ή χωρίς αγκαθωτό περιθώριο το οποίο είναι ερυθρωπό.....O.hypargyrea

b.

Χέδρωπας 15-22×12-16 χιλ, λευκοχνοώδης, γλαυκοπράσινος, με ερυθροπορτοκαλί περιθώριο και βραχείς οδόντες οι οποίοι στην περιφέρεια του χέδρωπα είναι κυρτοί.....O.peloponnesiaca

c.

Χέδρωπας μικρότερος, χωρίς ερυθροπορτοκαλί περιθώριο.....O.aliacmonia

4α.

Πέτασος λείος, παράφυλλα συνήθως ενωμένα…..

5

5.

Πέτασος τουλάχιστον 1-2 φορές μεγαλύτερος του μήκους της τρόπιδας…..

6

5α.

Πέτασος βραχύτερος ή μόλις μεγαλύτερος της τρόπιδας…..

8

6.

Οδόντες κάλυκα 2-3 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα…..O.ebenoides

 

6α.

Οδόντες κάλυκα 1-2 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα…..

7

7.

Κάλυκας λείος εκτός από το χνοώδες περιθώριο…..O.gracilis

 

7α.

Κάλυκας χνοώδης…..O.pindicola

 

8.

Χέδρωπας πυκνώς χνοώδης ή εριώδης με τρίχες τουλάχιστον 0,5 χιλ…..

9

8α.

Χέδρωπας με τρίχες έως 0,5 χιλ…..

11

9.

Φυλλάρια σε 12-16 ζεύγη, στεφάνη πορφυρή…..O.sphaciotica

 

9α.

Φυλλάρια σε 6-12 ζεύγη, στεφάνη λευκή ή ρόδινη…..

10

10.

Βλαστοί χνοώδεις, οι τρίχες μικρότερες από 1 χιλ., χέδρωπας 4-7 χιλ.....O.alba

 

a.

Στεφάνη 8-10 χιλ., οδόντες κάλυκα 3-4 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα.....ssp.calcarea

 

aa.

Στεφάνη 10-14 χιλ., οδόντες κάλυκας 2-3 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα.....

b

b.

Φυλλάρια των κατώτερων φύλλων 8-35 χιλ., στεφάνη συνήθως  λευκή, πέτασος κίτρινος με ροδίζουσες φλεβώσεις,  κάλυκας με λευκές τρίχες....ssp.alba

 

bb.

Φυλλάρια των κατώτερων φύλλων 5-12 χιλ., στεφάνη συνήθως ρόδινη, κάλυκας με καστανωπές τρίχες....ssp.pentelica

 

10α.

Βλαστοί εριώδεις, οι τρίχες 1 χιλ. ή μεγαλύτερες, φύλλα με 9-12 ζεύγη φυλλαρίων, φυλλάρια 12-20×2-4,5 χιλ., χέδρωπας 8-10 χιλ......O.degeni

 

Φύλλα με 8-16 ζεύγη φυλλαρίων, φυλλάρια 7-10×1,5-2,5 χιλ., πέτασος ομοιμόμορφα κίτρινος, χωρίς φλεβώσεις διαφορετικού χρώματος, χέδρωπας 4-5 χιλ. με 3-5 αγκάθια στην περιφέρεια 2-2,5 χιλ. και βραχύτερα αγκάθια εσωτερικά στο καρπό.....O.citrina

11.

Πέτασος 1-2 χιλ., < της τρόπιδας…..O.montana

 

 

a.

Πέτασος ίσος ή λίγο βραχύτερος της τρόπιδας, χέδρωπας (6-)7-12 χιλ., το περιθώριο με οδόντες έως 4 χιλ…..ssp.macrocarpa

 

 

aa.

Πέτασος περ. 2 χιλ βραχύτερος της τρόπιδας, χέδρωπας 6-8 χιλ., το περιθώριο με οδόντες έως 2 χιλ…..ssp.scardica

 

11α.

Πέτασος μικρότερος του 1 χιλ., μικρότερος ή λίγο μεγαλύτερος της τρόπιδας…..

12

12.

Στεφάνη (9-)10-14 χιλ…..

13

12α.

Στεφάνης 5-10 χιλ…..

15

13.

Χέδρωπας (6-)7-12 χιλ., οδόντες περιθωρίου συνήθως 2-4 χιλ…..O.montana

 

13α.

Χέδρωπας 4-8 χιλ., οδόντες περιθωρίου συνήθως 2-4 χιλ…..

14

14.

Οδόντες κάλυκα με μακρές ± απλωτές τρίχες…..O.viciifolia

 

14α.

Οδόντες κάλυκας με στρωτές ή ± ορθίως απλωτές τρίχες…..O.arenaria

 

a.

Οδόντες κάλυκα 2,5-4 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα, απλοί βότρεις όχι μεγαλύτεροι από 7 εκ. στην ανθοφορία....ssp.lasiostachya

aa.

Οδόντες κάλυκα περίπου διπλάσιου μήκους από τον σωλήνα, απλοί βότρεις περ. 12 εκ. στην ανθοφορία.....(συν.O.armena).ssp.cana

15.

Περιθώριο χέδρωπα με οδόντες 2-4 χιλ…..O.arenaria

 

15α.

Περιθώριο χέδρωπα με οδόντες έως 2 χιλ…..

16

16.

Φυλλάρια πυκνώς φαιοχνοώδη, τουλάχιστον από κάτω…..O.oxyodonta

 

16α.

Φυλλάρια πράσινα ή φαιοπράσινα, λεία έως χνοώδη…..O.arenaria

 

Ononis

Ετήσιες ή πολυετείς πόες ή νανώδεις θάμνοι, συνήθως αδενωδώς τριχωτές, μερικές φορές αγκαθωτές. Φύλλα 3-φυλλα, μερικές φορές απλά ή περιττόληκτα, φυλλάρια συνήθως οδοντωτά, παράφυλλα ποώδη, προεκτεινόμενα στον μίσχο, τα παράφυλλα του βλαστού ενωμένα στη βάση. Άνθη 1-3 βραχείς μασχαλιαίους βότρεις, τα φύλλα της ταξιανθίας μερικές φορές μετατρέπονται σε βράκτια με τα άνθη συναθροισμένα σε στάχυ. Κάλυκας κωδωνοειδής ή σωληνοειδής, με οδόντες ± ίσοι, στεφάνη κίτρινη, ρόδινη ή πορφυρή, μερικές φορές σχεδόν λευκή, τρόπιδα ± με ράμφος, στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας επιμήκης ή ωοειδής, διαρρηκτός. Σπέρματα 1 έως πολλά, νεφροειδή. 

1.

Πολυετείς πόες ή μικροί θάμνοι.....

2

1α.

Ετήσιες πόες.....

6

2.

Πλευρικές έλικες καταλήγουν σε οξύ αγκάθι. Στεφάνη λαπρά ρόδινη.....O.spinosa

 

2α.

Χωρίς αγκάθια. Στεφάνη κίτρινη.....

3

3.

Μικρές, με ξυλώδη βάση πόες, αραιά αδενωδώς και μη αδενωδώς χνοώδης. Στεφάνη 6-12 χιλ, ελαφρά μεγαλύτερη του κάλυκα. Χέδρωπας 6-8 χιλ, με 2 σπέρματα.....O.pussila

 

Στεφάνη 7-9 χιλ., χέδρωπας 10-12 χιλ., σπέρματα 2-4, φυματιώδη……O.adenotricha

3α.

Αδενωδώς κολλώδεις μικροί θάμνοι. Χέδρωπας 10-18 χιλ., με 5-10 σπέρματα.....

4

4.

Αραιά διακλαδισμένο με σκληρούς βλαστούς. Τα περισσότερα φύλλα σε κολεόμορφα παράφυλλα.....O.vaginalis

 

4α.

Πολυδιακλαδισμένα, με μάλλον ασθενείς λεπτοφυείς διακλαδώσεις. Φύλλα πολυάριθμα, μικρά, τρίφυλλα......

5

5.

Έλικες με βραχείες αδενώδεις τρίχες μόνον. Σπέρματα λεπτώς θηλώδη.....O.ramosissima

 

5α.

Έλικες με μίξη αδενωδών και μη αδενωδώς τριχών. Σπέρματα ομαλά.....O.talaverae

 

6.

Στεφάνη κίτρινη......

7

6α.

Στεφάνη ρόδινη ή λευκωπή με πέτασο ωχρώς ρόδινη.....

10

7.

Χέδρωπας γραμμοειδώς λογχοειδής, συνεσφιγμένος ανάμεσα στα σπέρματα.....O.ornithopodioides

 

7α.

Χέδρωπας ωοειδής έως ευρέως επιμήκης, όχι συνεσφιγμένος ανάμεσα στα σπέρματα.....

8

8.

Χέδρωπας ωοειδής έως ελλειψοειδής, με 2-3 σπέρματα.....O.pubescens

 

8α.

Χέδρωπας ωοειδώς επιμήκης, με 10-20 ωάρια (συχνά παράγονται λιγότερα σπέρματα).....

9

9.

Ποδίσκοι τουλάχιστον 4 χιλ., συνήθως χωρίς άγανο. Πέτασος χνοώδης στην πίσω πλευρά......O.variegata

 

9α.

Ποδίσκοι 10-40 χιλ, με μεγάλο άγανο. Πέτασος λείος στην πίσω πλευρά.....O.viscosa

 

10.

Στεφάνη ρόδινη, ή λευκή με ρόδινη χροιά. Χέδρωπας με 8-15 σπέρματα.....

11

10α.

Στεφάνη ρόδινη εξολοκλήρου. Χέδρωπας με 1-5 σπέρματα.....

12

11.

Μεσαία φύλλα τρίφυλλα, τα κατώτερα και τα ανώτερα απλά. Στεφάνη  ίση με τον κάλυκα. Ποδίσκοι με έντονη κυρτή κορυφή.....O.reclinata

 

11α.

Όλα τα φύλλα απλά.στεφάνη προεξέχουσα του κάλυκα. Ποδίσκοι μόλις κυρτούμενοι στην κορυφή.....O.verae

 

12.

Βράκτια ανθέων, μειούμενα αλλά με μεγάλα, μεμβρανώδη, λευκωπά παράφυλλα. Σωλήνας κάλυκα με προεξέχουσες λευκωπές νευρώσεις.....O.mitissima

 

12α.

Βράκτια ανθέων φυλλόμορφα. Σωλήνας κάλυκα λευκοπράσινος, νευρώσεις μόλις προεξέχουσες.....

13

13.

Φυλλάρια αντωοειδή. Ταξιανθία πυκνή, απιμήκης. Σπέρματα διαμέτρου περ. 2 χιλ.....O.diffusa

 

13α.

Φυλλάρια επιμήκη ή πειμήκως λογχοειδή. Ταξξιανθία στενή και μάλλον χαλαρή. Σπέρμτα διαμέτρου περ.1,5 χιλ.....O.serrata

 

Ornithopus

Ετήσιες πόες. Φύλλα περιττόληκτα, παράφυλλα μικρά, ελεύθερα, γραμμοειδή. Άνθη σε μασχαλιαία κεφάλια. Κάλυκας σωληνοειδής ή κωδωνοειδής, με 5 ίσους οδόντες, τρόπιδα αμβλεία, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας κυλινδρικός ή πιεσμένος, συνήθως με συσφίξεις ανάμεσα στα τμήματα, έντονα ρυτιδωμένος.  

1.

Φύλλα επιφυή, φυλλάρια 15-31 ανά φύλλο…..O.compressus

 

1α.

Φύλλα έμμισχα, φυλλάρια 7-13 ανά φύλλο…..O.pinnatus

 

Oxytropis

Πολυετείς πόες με ή χωρίς βλαστό, συχνά προσκεφαλιόμορφες, με αδενώδες τρίχωμα. Παράφυλλα εμφανή, μεμβρανώδη, παπυρώδη, δερματώδη, ποώδη, ή φυλλόμορφα, συνήθως παραμένοντα, ελεύθερα ή προεκτεινόμενα στον μίσχο, ενωμένα ή όχι,  φύλλα περιττόληκτα. Άνθη σε μασχαλιαίους βότρεις. Κάλυκας σωληνοειδής με οδόντες περίπου ίσους, στεφάνη ανοικτοκίτρινη, ρόδινη ή ιώδης, οδόντας τρόπιδας κατευθύνεται προς την κάτω πλευρά της, στήμονες διάδελφοι. Χέδρωπας επιμήκης έως ωοειδής, διαρρηκτός, με ποδίσκο ή επιφυής.  

1.

Φυτά με βλαστό, οδόντες κάλυκα = ή > του σωλήνα…..

2

1α.

Φυτά χωρίς βλαστό, οδόντες κάλυκα ευκρινώς μικρότερος του σωλήνα…..O.prenja

 

2.

Στεφάνη ρόδινη…..O.purpurea

 

2α.

Στεφάνη ανοικτοκίτρινη…..O.pilosa

 

Petteria ramentacea

Όρθιο, έως 2 μ. διακλαδώσεις 2-3 χιλ. πλάτους, κυλινδρικοί ή ασθενώς γωνιώδεις, λείοι, με ουλώδες τρίχωμα όταν είναι νεαροί, αργότερα σχεδόν λείοι. Φύλλα με μίσχο, μίσχοι 15-50 χιλ., φυλλάρια 20-70×12-30 χιλ., ελλειψοειδή έως αντωοειδή, κυκλικά, περιστασιακά λίγο περίβρωτα, με θαμπό πράσινο χρώμα και στις 2 πλευρές, λεία από πάνω, με στρωτές τρίχες κατά μήκος της μεσαίας νεύρωσης και στο περιθώριο από κάτω. Ταξιανθία 4-7 εκ., με 10-20 άνθη. Κάλυκας με στρωτές τρίχες. Πέτασος 16-20×14-15 χιλ, πενταγωνικός, περίβρωτο. Χέδρωπας 35-50×8-10 χιλ. με ή χωρίς ποδίσκο, καστανωπός, λείος, με χείλη ελαφρά διογκωμένα. Σπέρματα καστανοπορτοκαλί.

Pisum

Ετήσιες λείες πόες έως 200 εκ. ύψους. Βλαστός συχνά αναρριχώμενος, λείος. Φυλλάρια σε 1-3 ζεύγη 2-7Χ1-4 εκ. υποκυκλικά έως ελλειψοειδή, παράφυλλα έως 10Χ6 εκ., ωοειδή έως ελλειπτικά, ημικαρδιοειδή στη βάση. Βότρεις με 1-3 άνθη. Στεφάνη λευκή ή πορφυρή. Χέδρωπας 30-120×20-25 χιλ., κίτρινος ή καστανός, με ρυτιδώδεις νευρώσεις. 

1.

Στεφάνη 15-17 χιλ, ομοιόμορφα πορτοκαλόχρωμη με κάπως ανοιχτόχρωμη τρόπιδα.....P.fulvum

 

1α.

Στεφάνη 20-25 χιλ, με πορφυροϊώδη πέτασο και σκοτεινά κυανές πτέρυγες.....P.sativum

 

Podocytisus caramanicus

Θάμνος 50-100 εκ.με βλαστούς λεπτούς ραβδοειδείς, πολυσχιδείς. Φύλλα τρίφυλλα, λεία με φυλλάρια αντωοειδή. Άνθη κίτρινα σε μασχαλιαίους επιμήκεις βότρεις που σχηματίζουν επάκρια φόβη. Κάλυκας δίχειλος με χείλη απλωτά, το επάνω δις οδοντωτό, το κάτω με 3 οδόντες. Πέτασος πλατύς, όρθιος. Τρόπιδα κυρτή, οξεία. Στήμονες μονάδελφοι. Χέδρωπας προμήκης, πλατύς με σπέρματα χωρίς σάρκα.

Scorpiurus

Ετήσιες πόες. Φύλλα απλά, με 3-5 ζεύγη παράλληλων νεύρων, παράφυλλα ελεύθερα, γραμμοειδή. Άνθη μονήρη ή σε μασχαλιαία κεφάλια. Κάλυκας κωδωνοειδής, με 5 ίσους οδόντες, στεφάνη κίτρινη ή πορφυρή. Χέδρωπας κυρτός ή ποικίλως συνεστραμμένος, με επιμήκης νευρώσεις, συνήθως με αγκάθια ή φυμάτια στις εξωτερικές νευρώσεις. 

1.

Άνθη μονήρη.....S.vermiculatus

 

1α.

Άνθη ανά 2-4 σε ποδίσκο μεγαλύτερο του αντίστοιχου φύλλου.....S.muricatus  

 

Securigera securidaca

Μονοετής πόα με βλαστό 10-50 εκ. λείο. Φυλλάρια σε 4-7 ζεύγη, επιμήκως αντωοειδή, ακρότομα ή περίβρωτα, με απότομα αιχμηρό άκρο. Κεφάλια με 4-8 άνθη. Στεφάνη 8-12 χιλ. Χέδρωπας 5-10 εκ. (συμπεριλαμβανομένου του ράμφους),  άρθρα δυσδιάκριτα και μη διαμελιζόμενα όπως στην Coronilla.

Spartium junceum

Μεγάλος θάμνος, ύψους 1-3 μ. Κλαδίσκοι μακρείς, όρθιοι, λείοι. Φύλλα απλά γραμμοειδή έως λογχοειδή, με βραχύ στρωτό μεταξώδες πίλημα,  αποπίπτοντα. Άνθη σε ολiγανθείς επάκριους βότρεις. Κάλυκας μήκους 6 χιλ. σχισμένος επάνω μέχρι την βάση, λείος. Στεφάνη μήκους 20-25 χιλ., τρόπιδα περίπου ισομήκης με τον πέτασο. Χέδρωπας μεταξώδης όταν είναι νεαρός, σπέρματα 10-18.

Teline monspessulana

Άοπλος θάμνος 100-300 εκ. όρθιος. Φύλλα 3-φυλλα, 8-20 χιλ., μισχοφόρα, φυλλάρια αντωοειδή, με αραιό έως πυκνό τρίχωμα και στις δύο πλευρές, ειδικά στη κάτω, περίβρωτα έως ελαφρά αιχμηρά. Άνθη σε μασχαλιαίες ομάδες. Μίσχοι 1-2 χιλ. με 3 γραμμοειδή βρακτίδια. Κάλυκας 5-6 χιλ. πυκνώς μεταξώδης, ή με πιεσμένο τρίχωμα.

Tetragonolobus

Σαν το Lotus αλλά τα φύλλα 3-φυλλα, παράφυλλα ποώδη, άνθη μονήρη ή σε ζεύγη, οδόντες κάλυκας ίσοι, χέδρωπας σχεδόν εγκάρσια τετραγωνικός, γωνίες πτερυγιοφόρες ή τροπιδώδεις. 

1.

Χέδρωπας με 4 πτερύγια τουλάχιστον 2 χιλ. πλάτους, οδόντες κάλυκα έως το διπλάσιο του μήκους του σωλήνα, στύλος χωρίς μεβρανώδη πτερύγια στην άκρη.....T.purpureus

 

1α.

Χέδρωπας με πτερύγια μικρότερα των 2 χιλ. πλάτους, συχνά μόνον με τρόπιδα, οδόντες κάλυκα 2-3 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα, στύλος με μεμβρανώδη πτερύγια στην άκρη.....

2

2,

Χέδρωπας με 4 πτερύγια ή τρόπιδα, σπέρματα 3-5 χιλ. διαμέτρου....T.conjugatus

 

2α.

Χέδρωπας με 2 πτερύγις στην πάνω πλευρά αλλά ποτέ πτερύγια ή τρόπιδα, σπέρματα 2-2,5 χιλ. διαμέτρου.....T.congugatus ssp.requienii

 

Trifolium

Μονοετείς, διετείς ή πολυετείς πόες, συνήθως χαμηλές, σπάνια κάπως ξυλώδεις. Βλαστός όρθιος ή ανιών ή κατακείμενος. Φύλλα 3-φυλλα, πολύ σπάνια δακτυλιοειδή με 5(-8) φυλλάρια, φυλλάρια συνήθως οδοντωτά. Παράφυλλα ακέραια ή οδοντωτά, εν μέρει προεκτεινόμενα στον μίσχο. Άνθη σε κεφάλια ή μικρούς στάχεις, πολύ σπάνια μονήρη. Οδόντες κάλυκα ίσοι ή άνισοι, πέταλα μόνιμα ή εύπτωτα, προεκτεινόμενα προς τον σωλήνα των στημόνων, στήμονες διάδελφοι, όλοι ή τα 5 από τα νήματα διαστελλόμενα προς την κορυφή. Χέδρωπας έγκλειστος στον κάλυκα ή μόλις προεξέχων, σπάνια πολύ προεξέχων, αδιάρρηκτος ή διαρρηκτός με κοιλιακή ραφή ή πώμα. 

1.

Σχηματίζουν ένα πυκνό, ξυλώδες προσκεφάλιο. Ταξιανθία με 1-3 άνθη, σχεδόν επιφυή, στεφάνη 15-30 εκ. χέδρωπας με μεγάλο ποδίσκο.....T.uniflorum

 

1α.

Φυτά με πολύ διαφορετικούς χαρακτήρες.....

2

2.

Ταξιανθία με 1-15 γόνιμα άνθη (με στεφάνη) και αρκετά άγονα άνθη (με κάλυκα μόνον) απλωτά μετά την άνθηση......Ομάδα Α

 

2α.

Άνθη όλα γόνιμα, συνήθως αρκετά σε αριθμό.....

3

3.

Κάλυκα σωλήνας με 5 νευρώσεις. Πέτασος κοχλιαριόμορφος ή με ευρύ σχήμα. Ωοθήκη και χέδρωπας με ποδίσκο.....Ομάδα Β

 

3α.

Κάλυκα σωλήνας συνήθως με περισσότερες από 5 νευρώσεις (ή περιστασιακά με πυκνό χνούδι). Πέτασος όχι κοχλιαριόμορφος ή με ευρύ σχήμα. Ωοθήκη και χέδρωπας συνήθως επιφυής.....

 

4

4.

Μονήρη άνθη υποβασταζόμενα από μικρά, μερικές φορές ενωμένα βράκτια.  Φάρυγγας του καρποφόρου κάλυκα ± ανοιχτός. Χέδρωπας συνήθως με 2-8 σπέρματα.....Ομάδα Γ

 

4α.

Μονήρη άνθη δεν υποβαστάζονται από βράκτια. Φάρυγγας του καρποφόρου κάλυκα συχνά κλειστός από δακτύλιο τριχών ή δίχειλη  προεξοχή. Χέδρωπας συνήθως με 1 σπέρμα.....

 

5

5.

Όλοι ή τουλάχιστον μερικοί από τους κάλυκες με 20 νευρώσεις, ή νευρώσεις δυσδιάκριτες εξ’αιτίας πυκνού μεταξώδους τριχώματος....Ομάδα Δ

 

5α.

Κάλυκας με 10 νευρώσεις......

6

6.

Πολυετή.....Ομάδα Ε

 

6α.

Ετήσια......

7

7.

Κεφάλια ανθοφόρα επιφυή (έγκλειστα υποβασταζόμενα από ένα ή περισσότερα φύλλα.....Ομάδα ΣΤ

 

7α.

Κεφάλια με ποδίσκο......Ομάδα Ζ

 

ΟΜΑΔΑ Α

1.

Άγονα άνθη αναπτύσσονται μετά την άνθηση των γόνιμων. Καρποφόρα κεφάλια εισέρχονται στο έδαφος από τον επιμηκυνόμενο και κυρτούμενο ποδίσκο.....T.subterraneum

 

1α.

Άγονα άνθη παρόντα στον ίδιο χρόνο με τα γόνιμα. Καρποφόρα κεφάλια παραμένουν πάνω από την επιφάνεια του εδάφους, με άγονους κάλυκες με νηματοειδείς, χνοώδεις οδόντες.....

 

2

2.

Γόνιμα άνθη 10-16, σε 2 σειρές. Καρποφόρα κεφάλια κρεμάμενα, γλοβοειδή, περ. 25 χιλ. διαμέτρου.....T.globosum

 

2α.

Γόνιμα άνθη (1-)2-8, σε μια σειρά. Καρποφόρα κεφάλια μικρότερα.....

3

3.

Γόνιμα άνθη (4-)5-8. Ποδίσκοι μακρείς, λεπτοφυείς. Καρποφόρα κεφάλια διαμέτρου 12-18 χιλ.....T.pilulare

 

3α.

Γόνιμα άνθη 1 ή 2. Ποδίσκοι βραχείς ή απουσιάζουν. Καρποφόρα κεφάλια 8-10 χιλ. διαμέτρου.....T.pauciflorum

 

ΟΜΑΔΑ Β

1.

Όλα τα φυλλάρια επιφυή ή σχεδόν επιφυή.....

2

1α.

Επάκριο φυλλάριο με ευκρινή μίσχο, τα πλευρικά επιφυή ή σχεδόν επιφυή.....

5

2.

Κεφάλια με 2-8 άνθη. Κάλυκας έως 2 χιλ.....

3

2α.

Κεφάλια με 8-20 άνθη. Κάλυκας τουλάχιστον 3 χιλ.....

4

3.

Στεφάνη περ. 4 χιλ., ωχροκίτρινη (Κρήτη).....T.phitosianum

 

3α.

Στεφάνη 1,5-3  χιλ., κίτρινη.....T.micranthum

 

4.

Ποδίσκοι βραχύτεροι από το φύλλο που υποβαστάζουν.....T.sebastiani

 

4α.

Ποδίσκοι πολύ μεγαλύτεροι από το φύλλο που υποβαστάζουν.....T.patens

 

5.

Στεφάνη ωχρώς πορφυρή, 8-11 χιλ. μήκους......T.grandiflorum

 

5α.

Στεφάνη κίτρινη, συνήθως μικρότερη.....

6

6.

Στεφάνη 3-4,5 χιλ., πέτασος όχι κυματοειδής…..T.dubium

 

6α.

Στεφάνη 5-9 χιλ, εάν μικρότερη τότε πέτασος ευκρινώς κυματοειδής.....

7

7.

Στεφάνη 4,5-7 χιλ. χέδρωπας 3-6 φορές μεγαλύτερος του στύλου.....

8

7α.

Στεφάνη 6-9 χιλ. χέδρωπας μόλις μεγαλύτερος του στύλου.....

9

8.

Συνήθως 5-20 εκ. ύψους. Οδόντες κάλυκα διαχωρίζονται από κυκλικές εσοχές. Στεφάνη 5-7 χιλ, συνήθως κίτρινη.....T.campestre

 

8α.

Νανώδη φυτά με το πρώτο ανθισμένο κεφάλιο μέσα στο έδαφος. Οδόντες κάλυκα διαχωρίζονται από οξείες εσοχές. Στεφάνη περ. 4,5 χιλ, ρόδινη.....T.praetermissium

 

9.

Βλαστός και ποδίσκοι με αραιό απλωτό χνούδι. Ποδίσκοι βραχύτεροι ή ίσοι από το φύλλο που υποβαστάζουν.....T.boissieri

 

9α.

Βλαστός αι ποδίσκοι με στρωτό χνούδι. Ποδίσκοι μακρύτεροι από το φύλλο που υποβαστάζουν......

 

10.

Στεφάνη 5-7 χιλ., πέτασος διπλωμένος......T.patens

 

10α.

Στεφάνη 6-8 χιλ., πέτασος επίπεδος ή κυρτός.....T.mesogitanum

 

ΟΜΑΔΑ Γ

1.

Σωλήνας κάλυκα όχι διογκωμένος στην καρποφορία.....

2

1α.

Σωλήνας κάλυκα διογκωμένος ή με ύβο(καμπούρα) στην καρποφορία.....

10

2.

Κεφάλια με (1-)2-4 άνθη, τοποθετημένα στο κέντρο του φυτού.....T.ornithopodiodes

 

2α.

Κεφάλια με αρκετά άνθη. Φυτά συνήθως με καλά διαμορφωμένους βλαστούς και/ή ποδίσκους

3

3.

Όλα τα κεφάλια επιφυή ή σχεδόν επιφυή.....

4

3α.

Τουλάχιστον μερικά κεφάλια με ποδίσκους μεγαλύτερους των 5 χιλ....

5

4.

Κεφάλια ± αραιά τοποθετημένα. Στεφάνη μεγαλύτερη του κάλυκα.....T.glomeratum

 

4α.

Κεφάλια σχεδόν το ένα δίπλα στο άλλο. Στεφάνη βραχύτερη του κάλυκα.....T.suffocatum

 

5.

Παράφυλλα πριονωτά.....T.granduliferum

 

5α.

Παράφυλλα ακέραια.....

6

6.

Πολυετή.....

7

6α.

Ετήσια.....

8

7.

Βλαστοί έρποντες και ριζοβολούντες στα γόνατα. Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων περίπου ίσο με το πλάτος τους.....T.repens

 

7α.

Βλαστοί ανιόντες έως σχεδόν όρθιοι, μη ριζοβολούντες στα γόνατα. Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων πολύ μεγαλύτερο του πλάτους τους.....T.hybridum

 

8.

Στεφάνη 10-13 χιλ, ρόδινη. Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων λογχοειδές, ποώδες.....T.michelianum

 

8α.

Στεφάνη 5-9 χιλ., λευκή ή ρόδινη. Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων απότομα στενούμενο σε γραμμοειδή προέκταση.....

9

9.

Στεφάνη λευκή, αργότερα γκριζωπή, λεπτή και ζαρωμένη στην καρποφορία. Ωοθήκες (3-)4-6.....T.nigrescens

 

9α.

Στεφάνη ρόδινη, σκοτεινώς καστανή και όχι ζαρωμένη στην καρποφορία. Ωοθήκες 2.....T.petrisavii

 

10.

Πολυετή.....

11

10α.

Ετήσια.....

13

11.

Συνήθως ριζοβολεί στα γόνατα. Βράκτια 3-4 χιλ., εν μέρει ενωμένα.....T.fragiferum

 

11α.

Δεν ριζοβολεί στα γόνατα. Βράκτια πολύ μικρότερα, ελεύθερα.....

12

12.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων, επιμήκως ωοειδή, οξέα έως αμβλέα. Μόνον το ανώτερο μέρος του σωλήνα του κάλυκα τριχωτό. Στεφάνη περ. 10 χιλ.....T.physodes

 

12α.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων ευρέως αντωοειδή, ακρότομα. Σωλήνας κάλυκα ολόκληρος εριωδώς τριχωτός. Στεφάνη περ. 7 χιλ.....T.rechingeri

 

13.

Καρποφόρος κάλυκας χνοώδης, υβώδης (ασύμμετρα διογκωμένος).....

14

13α.

Καρποφόρος κάλυκας λείος, ± συμμετρικά διογκωμένος.....

15

14.

Καρποφόρα κεφάλια με ποδίσκο. Καρποφόρος κάλυκας αραιά χνοώδης, οι 2 ανώτεροι οδόντες εμφανείς, αποκλίνοντες.....T.resupinatum

 

14α.

Καρποφόρα κεφάλια σχεδόν επιφυή. Καρποφόρος κάλυκας εριώδης, οι 2 ανώτεροι οδόντες.....T.tomentosum

 

15.

Σωλήνας καρποφόρου κάλυκα με επιμήκεις νευρώσεις μόνον.....T.argutum

 

15α.

Σωλήνας καρποφόρου κάλυκα με επιμήκεις και εγκάρσιες νευρώσεις.....

16

16.

Στεφάνη πολύ προεξέχουσα, κυρτούμενη. Φυλλάρια ελλειψοειδή.....T.vesiculosum

 

16α.

Στεφάνη λίγο προεξέχουσα, ευθεία. Φυλλάρια αντοωειδή έως υποτριγωνικά.....T.spumosum

 

ΟΜΑΔΑ Δ

1.

Ριζωματώδη πολυετή.....T.alpestre

 

1α.

Ετήσια.....

2

2.

Καρποφόρα κεφάλια με βραχύ ποδίσκο, χωρίς περίβλημα. Σωλήνας κάλυκα λείος ή στιλπνός.....T.lappaceum

 

2α.

Καρποφόρα κεφάλια επιφυή, υποβαστάζονται από περίβλημα που σχηματίζεται από τα ανώτερα παράφυλλα. Σωλήνας κάλυκα χνοώδης.....

 

3

3.

Στεφάνη πορφυρωπή, πολύ προεξέχουσα του κάλυκα.....T.hirtum

 

3α.

Στεφάνη κρεμ έως ωχρορόδινη, ± ίση με τον κάλυκα.....T.cherleri

 

ΟΜΑΔΑ Ε

 

1.

Κατώτεροι οδόντες κάλυκα τουλάχιστον διπλάσιου μήκους από τους άλλους 4.....

2

1α.

Κατώτεροι οδόντες κάλυκα ίσοι ή έως 1,5 φορά μεγαλύτεροι από τους άλλους 4.....

3

2.

Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων στενό. Στεφάνη 15-18 χιλ., κρεμ ή ωχροδόρινο.....T.ochroleucon

 

2α.

Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων ευρύ, φυλλόμορφο. Στεφάνη κάπως βραχύτερη, ρόδινη ή πορφυρή.....T.caudatum

 

3.

Βλαστοί απλωτά χνοώδες. Ανθοφόρα κεφάλια διαμέτρου 22-40 χιλ., στεφάνη κρεμ.....T.pignantii

 

3α.

Βλαστοί ± στρωτώς χνοώδεις. Ανθοφόρα κεφάλια διαμέτρου έως 20 χιλ., στεφάνη πορφυρορόδινη.....

4

4.

Παράφυλλα των μεσαίων φύλλων του βλαστού απότομα καταλήγουν σε αιχμή. Φυλλάρια ευρέως ελλειψοειδή....T.pratense

 

4α.

Παράφυλλα των μεσαίων φύλλων του βλαστού στενώς λογχοειδή. Φυλλάρια γραμμοειδώς επιμήκη.....T.patulum

 

 

ΟΜΑΔΑ ΣΤ

 

1.

Όλα τα φύλλα κατ’εναλλαγήν......

2

1α.

Τουλάχιστον τα ανώτερα 2 φύλλα αντίθετα....

7

2.

Πλευρικές νευρώσεις των φυλλαρίων ± ευθείες.....

3

2α.

Πλευρικές νευρώσεις των φυλλαρίων κυρτούμενες και συχνά παχυνόμενες προς το περιθώριο.....

6

3.

Στεφάνη καθόλου ή μόλις προεξέχουσα των κατώτερων οδόντων του κάλυκα.....

4

3α.

Στεφάνη προεξέχουσα των κατώτερων οδόντων του κάλυκα.....

5

4.

Παράφυλλα με εμφανείς πρασινωπές νευρώσεις. Πτέρυγες της στεφάνης λείες. Σωλήνας καρποφόρου κάλυκα διογκωμένος.....T.striatum

 

4α.

Νευρώσεις των παραφύλλων όχι εμφανείς. Πτέρυγες της στεφάνης χνοώδεις. Σωλήνας καρποφόρου κάλυκα όχι διογκωμένος......T.bocconei

 

5.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων γραμμοειδή. Στεφάνη 9-15 χιλ., διπλάσια σε μήκος από τον κάλυκα.....T.tenuifolium

 

5α.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων αντωοειδή. Στεφάνη 7-10 χιλ., 1,5 φορά μεγαλύτερη του κάλυκα.....T.trichospermum

 

6.

Καρποφόρα κεφάλια υποβαστάζονται από κυκλικά, λευκωπά παράφυλλα που αποκρύπτουν τον σωλήνα των κατώτερων καλύκων. Στεφάνη κάπως μεγαλύτερη του κάλυκα.....T.lucanicum

 

6α.

Ανθοφόρα κεφάλια υποβαστάζονται από μικρά παράφυλλα που δεν αποκρύπτουν τον σωλήνα των κατώτερων καλύκων. Στεφάνη βραχύτερη από/ή ίση με τον κάλυκα.....T.scabrum

 

7.

Οδόντες του καρποφόρου κάλυκα απλωτοί, ευρέως τριγωνικοί, με αρκετές νευρώσεις..... 

8

7α.

Οδόντες του καρποφόρου κάλυκα ορθίως απλωτοί, λογχοειδείς ή στενοί από τριγωνική βάση, συνήθως με 1 νεύρωση.....

9

8.

Στεφάνη 20-30 χιλ. κατώτερη οδόντες του καρποφόρου κάλυκα διπλάσιου μήκους από τους άλλους.....T.clypeatum

 

8α.

Στεφάνη 8-12 χιλ. Κατώτεροι οδόντες του καρποφόρου κάλυκα μόνον λίγο μεγαλύτεροι από τους άλλους.....T.scutatum

 

9.

Οδόντες κάλυκα 2-3 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα. στεφάνη  βραχύτερη του κάλυκα.....T.dasyurum

 

9α.

Οδόντες κάλυκα όχι μεγαλύτεροι από το διπλάσιο του μήκους του σωλήνα. στεφάνη ίση ή μεγαλύτεροι του κάλυκα......

10

10.

Οδόντες κάλυκα νηματοειδείς από μια βραχεία, τριγωνική, 3-νευρη βάση.....

11

10α.

Οδόντες κάλυκα λογχοειδείς.....

13

11.

Στεφάνη ερυθροϊώδης, μόλις προεξέχουσα του κάλυκα. Οδόντες κάλυκα διπλάσιου μήκους από τον σωλήνα.....T.diffusum

 

11α.

Στεφάνη λευκορόδινη, συνήθως ευκρινώς προεξέχουσα του κάλυκα. Οδόντες κάλυκα 1-1,5 φορές μεγαλύτεροι του σωλήνα.....

12

12.

Βλαστός με στρωτές τρίχες επάνω. Πέτασος στεφάνης οξύληκτος έως αμβλύς, 1-1,5 χιλ. μεγαλύτερος των πτερύγων και 2-3 χιλ. μεγαλύτερη της τρόπιδας.....T.pallidum

 

12α.

Βλαστός με απλωτό χνούδι επάνω. Πέτασος στεφάνης περίβρωτος, 2-3 χιλ. μεγαλύτερος των πτερύγων και 3,5-5 χιλ μεγαλύτερος της τρόπιδας.....T.andricum

 

13.

Ανθοφόρα κεφάλια πυκνά. Σωλήνας κάλυκα ευρέως κυλινδρικός στην άνθηση. Καρποφόρα κεφάλια ευρέως κυλινδρικά, περ. 12 χιλ. πλάτους.....T.squamossum

 

13α.

Καρποφόρα κεφάλια μάλλον χαλαρά (άξονας εμφανής). Σωλήνας κάλυκα ± συνεσφιγμένος στην κορυφή.  Καρποφόρα κεφάλια ωοειδή, περ. 20 χιλ. πλάτους.....T.squarrosum

 

 

ΟΜΑΔΑ Ζ

 

1.

Φύλλα κατ’εναλλαγήν.....

2

1α.

Τουλάχιστον τα 2 ανώτερα φύλλα αντίθετα.....

12

2.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων λογχοειδή, γραμμοειδή ή γραμμοειδώς επιμήκη.....

3

2α.

Φυλλάρια των ανώτερων φύλλων αντωοειδώς σφηνοειδή ή υποκαρδιοειδή.....

9

3.

Ανθοφόρα κεφάλια 10-25 χιλ. μήκους, ωοειδή έως ευρέως κυλινδρικά, αμβλέα.....

4

3α.

Ανθοφόρα κεφάλια 20-110 χιλ. μήκους, κυλινδρικά έως κωνικά, οξύληκτα.....

6

4.

Σωλήνας κάλυκα διογκωμένος στην καρποφορία, οδόντες άνισοι, απλωτοί ή κυρτούμενοι.....T.glanduliferum

 

4α.

Σωλήνας κάλυκα όχι διογκωμένος στην καρποφορία, οδόντες σχεδόν ίσοι, ορθίως απλωτοί.....

5

5.

Σωλήνας κάλυκα, με πορφυρές νευρώσεις. Στεφάνη βραχύτερη του κάλυκα, πτερύγια λεία.....T.arvense

 

5α.

Σωλήνας κάλυκα με δυσδιάκριτες νευρώσεις οι οποίες καλύπτονται από πυκνό τρίχωμα. Στεφάνη ίση ή μεγαλύτερη του κάλυκα, πτερύγια τριχωτά.....T.affine

 

6.

Στεφάνη 15-25 χιλ, συνήθως πολύ προεξέχουσα του κάλυκα, περιστασιακά βραχύτερη αλλά τότε σκοτεινώς πορφυρή.....

7

6α.

Στεφάνη 10-12 χιλ., καθόλου ή μόλις προεξέχουσα του κάλυκα. Στεφάνη κρεμ, ρόδινη ή πορφυρορόδινη.....

8

7.

Συνήθως σχεδόν όρθια, 20-40 εκ. ύψους και μάλλον εύρωστα. Οδόντες κάλυκα άνισοι. Στεφάνη 15-25 εκ., πορφυροϊώδης.....T.purpureum

 

7α.

Διάχυτη πόα και λεπτοφυής. Οδόντες κάλυκα σχεδόν ίσοι. Στεφάνη περ. 12 χιλ., σκοτεινά πορφυρή.....T.pamphylicum

 

8.

Οδόντες κάλυκα με βελονοειδή κατάληξη, λεία προς τα πάνω. Στεφάνη ροδοπόρφυρη.....T.angustifolium

 

8α.

Οδόντες κάλυκα οξείς, αλλά ποτέ με βελονοειδή κατάληξη, με απλωτές τρίχες προς την κορυφή. Στεφάνη κρεμ έως ρόδινη.....T.infamia-ponertii

 

9.

Παράφυλλα οξέως οδοντωτά.....

10

9α.

Παράφυλλα ακέραια ή δυσδιάκριτα οδοντωτά.....

11

10.

Καρποφόρα κεφάλια γλοβοειδή. Στεφάνη ± ίση με τον κάλυκα, λευκή ή ρόδινη.....T.stellatum

 

10α.

Καρποφόρα κεφάλια ευρέως κυλινδρικά. Στεφάνη ευκρινώς προεξέχοντα του κάλυκα, κρεμ ή έντονα κίτρινη.....T.xanthium

 

11.

Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων ωοειδές, σχεδόν αμβλύ. Στεφάνη λίγο προεξέχουσα του κάλυκα.....T.sylvaticum

 

11α.

Ελεύθερο μέρος των παραφύλλων λογχοειδώς στενά. στεφάνη βραχύτερη του κάλυκα.....T.ligusticum

 

12.

Στεφάνη βραχύτερη του κάλυκα, οδόντες κάλυκα τουλάχιστον διπλάσιοι του μήκους του σωλήνα.....T.dasyurum

 

12α.

Στεφάνη συνήθως ίση ή προεξέχουσα του κάλυκα, οδόντες κάλυκα βραχύτεροι από το διπλάσιο του μήκους του σωλήνα....

13

13.

Κάλυκα οδόντες σχεδόν ίσοι.....

14

13α.

Κάλυκα οδόντες άνισοι.....

15

14.

Ανθοφόρα κεφάλια διαμέτρου 20-25 χιλ, με βραχύ ποδίσκο.....T.obscurum

 

14α.

Ανθοφόρα κεφάλια διαμέτρου περ. 15 χιλ., με μακρύ ποδίσκο.....T.leucanthum

 

15.

Οδόντες κάλυκα με 1 ή 3 νευρώσεις μόνον στην βάση. Στεφάνη πολύ προεξέχουσα του κάλυκα.....

16

15α.

Οδόντες κάλυκα με 3 νευρώσεις στο μέσον ή στο ανώτερο μέρος. Στεφάνη λίγο προεξέχουσα του κάλυκα....

17

16.

Καρποφόρα κεφάλια υποσφαιρικά, πυκνά. Σωλήνας κάλυκα στενώς κωδωνοειδής, σχετικά σκληράς υφής.....T.echinatum

 

16α.

Καρποφόρα κεφάλια επιμήκη, όχι πολύ πυκνά. Σωλήνας κάλυκα ασκοειδής, με μαλακή υφή.....T.constantinopolitanum

 

17.

Φυλλάρια 10-20 χιλ., σωλήνας κάλυκα κωδωνοειδής, λείος ή αραιά τριχωτός προς τα πάνω.....T.squamosum

 

17α.

Φυλλάρια 20-40(-70) χιλ., σωλήνας κάλυκα ωοειδής, πυκνά τριχωτός.....T.squarrosum

 

Trigonella

Ετήσιες πόες. Βλαστός όρθιος, διάχυτος ή κατακείμενος, πολυδιακλαδισμένος. Φύλλα πτεροειδώς 3-φυλλα, φυλλάρια οδοντωτά, παράφυλλα προεκτεινόμενα στον μίσχο. Άνθη μονήρη ή σε επιφυή ή ποδισκοφόρα μασχαλιαία κεφάλια ή βραχείς βότρεις, ποδίσκοι ταξιανθίας προεκτεινόμενοι στην καρποφορία, μίσχοι ανθέων συχνά βραχύτεροι των 5 χιλ., παχυνόμενοι μετά την άνθηση, βράκτια μικρά, βρακτίδια απουσιάζουν. Οδόντες κάλυκα ίσοι ή άνισοι, στεφάνη κίτρινη, κυανή ή πορφυρή, ελεύθερη από τον σωλήνα των στημόνων, εύπτωτη, στήμονες διάδελφοι ή μονάδελφοι, νήματα μη διογκωμένα. Χέδρωπας επιμήκης ή γραμμοειδής, ευθύς ή κυρτός, αδιάρρηκτος ή διαρρηκτός, με ραφή.   

1.

Κάλυκας 5-12 χιλ., σωληνοειδής…..

2

1α.

Κάλυκας 2-5 χιλ. συνήθως κωδωνοειδής…..

4

2.

Άνθη (3-)10-15 σε ποδισκοφόρα κεφάλια.....(συν.T.rotundifolia).T.coerulescens

 

2α.

Άνθη μονήρη ή σε ζεύγη, χωρίς ποδίσκο…..

3

3.

Στεφάνη 8-10 χιλ. χέδρωπας ευθύς, ράμφος 10-20 χιλ…..T.gladiata

 

3α.

Στεφάνη 18 χιλ. χέδρωπας κυρτός, ράμφος 30-40 χιλ…..T.cariensis

 

4.

Χέδρωπας επίπεδος, μεμβρανώδης, με μεβρανώδες πτερύγιο στην ραφή…..

5

4α.

Χέδρωπας όχι μεμβρανώδης και πτερυγιοφόρος…..

6

5.

Κάλυκας 3 χιλ., στεφάνη 7-10 χιλ. χέδρωπας 12-20Χ10-15 χιλ.. (συν.Melilotus graecus)…..T.graeca

 

5α.

Κάλυκας 2 χιλ., στεφάνη 5 χιλ. χέδρωπας 11-14Χ8-10 χιλ.. (συν.Melilotus creticus)…..T.cretica

 

6.

Στεφάνη κυανή, σπάνια λευκή, χέδρωπας 4-5 χιλ…..

7

6α.

Στεφάνη κίτρινη, σπάνια στικτή με πορφυρό, χέδρωπας άνω των 5 χιλ…..

8

7.

Βότρεις σφαιρικοί, λίγο επιμηκυνόμενοι μετά την άνθηση, χέδρωπας απότομα λεπτυνόμενος στην κορυφή…..T.coerulea

 

7α.

Βότρεις υποσφαιρικοί, επιμηκυνόμενοι μετά την άνθηση, χέδρωπας  σταδιακά λεπτυνόμενος προς την κορυφή…..T.procumbens

 

8.

Βότρεις επιφυείς ή σχεδόν έτσι, με ποδίσκους έως 0,5 χιλ…..

9

8α.

Βότρεις εμφανώς ποδισκοφόροι…..

12

9.

Χέδρωπας λείος…..

10

9α.

Χέδρωπας χνοώδης, τουλάχιστον όταν είναι νεαρός..(συν.Medicago monspeliaca)…..T.monspeliaca

 

10.

Βλαστός αραιά τριχωτός…..T.spinosa

 

10α.

Βλαστός πυκνώς χνοώδης..(συν.Medicago monspeliaca)…..T.monspeliaca

 

12.

Χέδρωπας λείος…..

13

12α.

Χέδρωπας τριχωτός…..

17

13.

Οδόντες κάλυκα ίσοι…..(­*).T.striata

 

13α.

Οδόντες κάλυκα άνισοι…..

14

14.

Χέδρωπας 5-8 χιλ., ωοειδής…..T.spicata

 

14α.

Χέδρωπας 10-16 χιλ. γραμμοειδής ή επιμήκης…..

15

15.

Ποδίσκοι 1,5 εκ. περίπου ίσοι με τα φύλλα…..T.corniculata ssp.rechingeri

 

15α.

Ποδίσκοι 2-6 εκ. τουλάχιστον διπλάσιου μήκους των φύλλων…..

16

16.

Πτέρυγες βραχύτερες της τρόπιδας, χέδρωπες οξείς…..T.corniculata 

 

16α.

Πτέρυγες ίσοι με την τρόπιδα, χέδρωπες βραχέως οξείς…..T.corniculata ssp.balansae

 

17.

Χέδρωπας κρεμάμενος, σπέρματα ομαλά…..T.spruneriana 

 

17α.

Χέδρωπας όρθιος ή απλωτός, σπέρματα όχι λεία…..

18

18.

Χέδρωπας με συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα…..T.smyrnaea

 

18α.

Χέδρωπας χωρίς συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα…..T.spicata

 

Vicia

Ετήσιες ή πολυετείς πόες. Βλαστός όρθιος, συνήθως διακλαδισμένος, συχνά αναρριχώμενες κυρίως με έλικες. Φύλλα αρτιόληκτα, συνήθως με έλικες, πολύ σπάνια περιττόληκτα, παράφυλλα συνήθως μικρά, ποώδη, με ακέραιο ή οδοντωτό περιθώριο. Άνθη μονήρη, μασχαλιαία ή σε μασχαλιαίες ομάδες ή βότρεις, βράκτια συνήθως απουσιάζουν ή όταν υπάρχουν είναι εύπτωτα. Κάλυκας ακτινόμορφος ή δισχιδής, τρόπιδα αμβλεία, στήμονες διάδελφοι, στύλος χνοώδης εξολοκλήρου ή στην κάτω πλευρά, ή λείος. Χέδρωπας ± επιμήκης, πιεσμένος, διαρρηκτός. Σπέρματα 2 ή περισσότερα.   

1.

Ταξιανθία επιφυής ή με ποδίσκο μικρότερο από τα άνθη.....

2

1α.

Ταξιανθία με ποδίσκο, ποδίσκος πολύ μεγαλύτερο από τα άνθη.....

14

2.

Πέτασος χνοώδης στην πίσω πλευρά.....

3

2α.

Πέτασος λείος στην πίσω πλευρά.....

4

3.

Οδόντες κάλυκα περ. ίσοι, στεφάνη 14-22 χιλ…..V.pannonica

 

3α.

Οδόντες κάλυκα άνισοι, στεφάνη 18-30 χιλ…..V.hybrida

 

4.

Στόμιο σωλήνα κάλυκα με πλάγια τομή ή οδόντες κάλυκα άνισοι.....

5

4α.

Στόμιο σωλήνα κάλυκα όχι με πλάγια τομή, οδόντες κάλυκα περ. ίσοι.....

9

5.

Πέτασος κίτρινος, μερικές φορές με πορφυρό επίχρισμα, πτέρυγες κίτρινες, μερικές φορές με μελανό άκρο.....

6

5α.

Πέτασος και πτέρυγες πορφυρά.....

7

6.

Πτέρυγες κιτρινοπράσινες με μελανό άκρο, τρόπιδα πορφυρή, χέδρωπας  λείος εκτός από το χνοώδες περιθώριο…..V.melanops

 

6α.

Πτέρυγες και τρόπιδα κίτρινες, μερικές φορές με πορφυρή χροιά, χέδρωπας πυκνά τριχωτός…..V.lutea

 

7.

Φυλλάρια έως 3 χιλ. πλάτους, γραμμοειδή, συνήθως με 3 οξέα σημεία στην κορυφή…..V.peregrina

 

7α.

Φυλλάρια τουλάχιστον 4 χιλ. πλάτους, ωοειδή, ελλειπτικά ή λογχοειδή, αμβλέα ή περίβρωτα, με μικρή απότομη αιχμή.....

8

8.

Πολυετή, φυλλάρια σε 3-9 ζεύγη, χέδρωπας 5-8 χιλ. πλάτους, λείος…..V.sepium

 

8α.

Ετήσια, φυλλάρια σε 1-3 ζεύγη, χέδρωπας 10-15 χιλ. πλάτους, με χνοώδες       περιθώριο.....V.narbonensis

Πολυποίκιλο είδος (ή σύμπλεγμα ειδών). Μερικά φυτά από την Λέσβο καθορίστηκαν ως V.galilaea, από το νησί της Κω ως V.johannis και από τον Ν.Έβρου ως V.sarratifolia, για όλα τα παραπάνω υπάρχουν αμφιβολίες εάν αποτελούν ξεχωριστά είδη. (Arne Strid-Atlas of the Aegean flora)

 

9.

Πέτασος και τρόπιδα κίτρινη, μερικές φορές με πορφυρή χροιά.....

10

9α.

Στεφάνη πορφυρή, μερικές φορές με λευκές πτέρυγες και τρόπιδα, ποτέ κιτρινωπή.....

11

10.

Στεφάνη 23-35 χιλ., πτέρυγες κίτρινες, μερικές φορές με μελανό άκρο, χέδρωπας χνοώδης.....V.grandiflora

 

10α.

Στεφάνη 18-22 χιλ., πτέρυγες κυανές, χέδρωπας αδενώδης…..V.laeta

 

11.

Στεφάνη έως 10 χιλ., σπέρματα φυματιώδη.....

12

11α.

Στεφάνη συνήθως μεγαλύτερη των 10 χιλ., σπέρματα ομαλά.....

13

12.

Χέδρωπας 15-30Χ3-4 χιλ., με βραχύ κυρτό ράμφος, φυλλάρια ανώτερων φύλλων με βραχεία απότομη αιχμή.....V.lathyroides

 

12α.

Χέδρωπας 30-40Χ4-5 χιλ., με μακρύ ευθύ ράμφος, φυλλάρια ανώτερων φύλλων με μακρά απότομη αιχμή.....V.cuspidata

 

13.

Φυλλάρια σε 1-3 ζεύγη, πτέρυγες & τρόπιδα λευκωπή.....V.bithynica

 

13α.

Φυλλάρια ανώτερων φύλλων σε 3-πολλά ζεύγη, πτέρυγες & τρόπιδα πορφυρή.....V.sativa

 

a.

Τουλάχιστον μερικά φυλλάρια οδοντωτά ή κολπώδη.....(V.incisa)..ssp.incisa

 

aa.

Όλα τα φυλλάρια ακέραια, ή πριονωτά-οδοντωτά στην κορυφή.....

b

b.

Φυτά με υπόγειους βλαστούς που παράηουν απέταλα και λευκά άνθη, χέδρωπαςε με 1-2 σπέρματα....(συν.V.amphicarpa)...ssp.amphicarpa

 

bb.

Φυτά χωρίς υπόγειους βλαστούς.....

c

c.

Στεφάνη (8-)10-18 χιλ., οδόντες κάλυκα βραχύτεροι του σωλήνα, χέδρωπας μελανός ή πολύ σκούρος καστανός.....(συν.V.angustifolia)..ssp.nigra

 

cc.

Στεφάνη 18-30 χιλ, οδόντες κάλυκα ίσοι ή μεγαλύτεροι του σωλήνα.....

d

d.

Χέδρωπας 4,5-6 χιλ. πλάτους.....(συν.V.cordata)..ssp.cordata

 

dd.

Χέδρωπας 6-11 χιλ. πλάτους.....

e

e.

Χέδρωπας με συσφίξεια ανάμεσα στα σπέρματα, καστανός ή καστανοκίτρινος, σπέρματα 3.5-6,5 χιλ.....ssp.sativa

 

 

ee.

Χέδρωπας χωρίς συσφίξεις ανάμεσα στα σπέρματα, σκοτεινά καστανός ή σχεδόν μελανός,σπέρματα 5,5-8 χιλ.....ssp.macrocarpa

 

14.

Κάθε ζεύγος παραφύλλων δίμορφο, το ένα γραμμοειδές, το άλλο παλαμοσχιδές με σμηριγγοειδή τμήματα…..V.articulata

 

14α.

Παράφυλλα κάθε ζεύγους ± όμοια.....

15

15.

Οδόντες κάλυκα ίσοι, όλοι ίσοι ή λίγο μεγαλύτεροι του σωλήνα, στεφάνη 3-4 χιλ......

16

15α.

Οδόντες κάλυκα άνισοι, τουλάχιστον οι ανώτεροι βραχύτεροι του σωλήνα, στεφάνη τουλάχιστον 4 χιλ.......

17

16.

Φύλλα χωρίς έλικα, χέδρωπας κυλινδρικός ή ελλειψοειδής.....V.ervilia

 

16α.

Φύλλα, τουλάχιστον τα ανώτερα, με έλικα, ποδίσκοι κάπως βραχύτεροι από το φύλλλο που υποβαστάζουν, παράφυλλα, τουλάχιστον των κατώτερων φύλλων, διηρημένα σε γραμμοειδώς λογχοειδείς λοβούς, αραιά χνοώδη.....V.hirsuta

 

Η V.loiseleurii παραπέμπει στην V.hirsuta, αλλά παράφυλλα ακέραια, γραμμοειδώς σχεδόν αδρότριχα, λεία, ποδίσκοι πολύ βραχύτεροι από το φύλλο που υποβαστάζουν, χέδρωπας σχεδόν λείος.

17.

Φύλλα, όλα, χωρίς έλικα.....

18

17α.

Φύλλα, τουλάχιστον τα ανώτερα, με μεγάλη, συνήθως διακλαδισμένη, έλικα....

19

18.

Βότρεις με 20-30 άνθη, στεφάνη 7-13 χιλ., φυτά λεία.....V.ochroleuca

 

18α.

Βότρεις με έως 20 άνθη, στεφάνη 12-23 χιλ, φυτά αραιώς χνοώδη.....V.pinetorum

 

19.

Στεφάνη 4-9 χιλ., λευκωπή ή ωχρώς πορφυρή, βότρεις με 1-8 άνθη.....

20

19α.

Στεφάνη τουλάχιστον 9 χιλ., σπάνια μικρότερη οπότε βιολετί με 10-40 άνθη ανά βότρυ.....

22

20.

Κατώτεροι οδόντες κάλυκα ίσοι ή μεγαλύτεροι του σωλήνα, φυλλάρια 3-5 χιλ. πλάτους......V.pubescens

 

Όλοι οι οδόντες του κάλυκα βραχύτεροι από τον σωλήνα.....V.palaestina

20α.

Κατώτεροι οδόντες κάλυκα μικρότεροι του σωλήνα, φυλλάρια 0,5-3 χιλ. πλάτους.....

21

21.

Βότρεις με (1-)2-5 άνθη, μεγαλύτεροι των φύλλων…..V.parviflora

 

21α.

Βότρεις με 1 ή 2 άνθη, περ. ίσοι με τα φύλλα.....V.tetrasperma

 

22.

Παράφυλλα οδοντωτά έως πριονωτά, ή διμερή.....

23

22α.

Παράφυλλα ακέραια…..

27

23.

Παράφυλλα διμερή με ακέραιους λοβούς, βότρεις μικρότεροι των φύλλων..V.monantha

 

23α.

Παράφυλλα οδοντωτά ή πριονωτά όχι διμερή, βότρεις συνήθως μεγαλύτεροι των φύλλων.....

24

24.

Φυλλάρια σε 2-3 ζεύγη, βότρεις με 1-3 άνθη…..V.bythynica

 

24α.

Φυλλάρια σε 3 ή περισσότερα ζεύγη, βότρεις με (2-)4-20 άνθη.....

26

25.

Σωλήνας κάλυκα με μεγάλο ύβο στη βάση…..V.benghalensis

 

25α.

Σωλήνας κάλυκα χωρίς ή με μικρό ύβο στη βάση.....

26

26.

Παράφυλλα ημισελινοειδή…..(*).V.dumetorum

 

26α.

Παράφυλλα κατά το 1/2 βελοειδή.....V.onobrychoides

 

27.

Κάλυκας με μεγάλο ύβο στη βάση.....

28

27α.

Κάλυκας με μικρό ή χωρίς ύβο στη βάση.....

30

28.

Χέδρωπας χωρίς ή μόνο με βραχύ ποδίσκο που δεν προεξέχει του κάλυκα, φυλλάρια σε 1-6 ζεύγη.....V.cretica

 

28α.

Χέδρωπας με ποδίσκο που προεξέχει του κάλυκα, φυλλάρια σε 4-12 ζεύγη.....

29

29.

Στεφάνη ερυθροπορφυρή, συνήθως με μελανό άκρο, βότρεις μικρότεροι ή ίσοι με το φύλλο …..V.benghalensis

 

29α.

Στεφάνη βιολετί ή πορφυρή, μερικές φορές με λευκές ή κίτρινες πτέρυγες βότρεις συνήθως μεγαλύτεροι των φύλλων.....V.villosa

 

 

a.

Βλαστοί εριώδεις, κατώτεροι οδόντες κάλυκα μεγαλύτεροι από τον σωλήνα....ssp.villosa

 

aa.

Βλαστοί λείοι ή με στρωτό χνούδι, κατώτεροι οδόντες κάλυκα βραχύτεροι από τον σωλήνα.....

b

b.

Χέδρωπας χνοώδης.....

c

bb.

Χέδρωπας λείος ή σχεδόν λείος.....

d

c.

Βότρεις με 5-20 άνθη.....ssp.eriocarpa

 

cc.

Βότρεις με 2-6 άνθη.....ssp.microphylla

 

 

d.

Βότρεις με 10-30 άνθη.....ssp.varia

 

 

dd.

Βότρεις με 2-10 άνθη.....ssp.microphylla

 

 

Η V.cassia διαφέρει από την V.villosa στα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

Ετήσιο, φυλλάρια σε 4-7 ζεύγη, απλοί βότρεις χαλαροί, με 3-10 άνθη, χείλος του πετάσου ίσος με το μήκος του όνυχα, χέδρωπας λείος. 

Η V.davisii, γνωσή από μια μόνον συλλογή στο Καστελλόριζο παραπέμπει στην V.cassia

 

30.

Στεφάνη (17-)18 χιλ. ή μεγαλύτερη, βότρεις με έως 12 άνθη.....

31

30α.

Στεφάνη έως 18 χιλ., βότρεις με έως 40 άνθη.....

32

31.

Στεφάνη βιολετί, φυλλάρια σε 4-11 ζεύγη, 10-35 χιλ.....V.onobrychoides

 

31α.

Στεφάνη λευκή ή κιτρινωπή με πορφυρό άκρο, φυλλάρια σε 1-6 ζεύγη, 4-10 χιλ.....V.cretica

 

32.

Βότρεις με 1-6 άνθη, φυλλάρια σε 1-6 ζεύγη.....V.cretica

 

32α.

Βότρεις με 4-40 άνθη, φυλλάρια σε 4 ή περισσότερα ζεύγη.....

33

33.

Φυτά εριώδη, χέδρωπας εριώδης.....V.sibthorpii

 

33α.

Φυτά λεία ή χνοώδη, χέδρωπας λείος ή αραιά χνοώδης.....

34

34.

Βότρεις μικρότεροι ή ίσοι με τα φύλλα.....

35

34α.

Βότρεις προεξέχοντες των φύλλων.....cracca group

 

 

a.

στεφάνη 8-12(-13) χιλ., χείλος πετάσου ίσο με τον όνυχα.....

b

 

aa.

στεφάνη (10-)12-18 χιλ., χείλος πετάσου μεγαλύτερο του όνυχα.....

c

 

b.

βλαστός λείος ή χνοώδης με στρωτές τρίχες, κατώτεροι οδόντες κάλυκα ίσου μήκους με τον σωλήνα.....V.cracca

 

 

bb.

βλαστός πυκνά χνοώδης με απλωτές τρίχες, κατώτεροι οδόντες κάλυκα περίπου 1,5 φορά μεγαλύτεροι του σωλήνα.....V.incana

 

 

c.

φυλλάρια 2-6 χιλ. πλάτους, γραμμοειδώς λογχοειδή.....V.tenuifolia

 

 

cc.

φυλλάρια 1-2 χιλ. πλάτους, γραμμοειδή έως σμηριγγοειδή....V.tenuifolia ssp.dalmatica  

 

35.

Χέδρωπας 4-6 χιλ. πλάτους, σπέρματα 4-8, κατώτεροι οδόντες κάλυκα ± ίσοι με τον σωλήνα.....cracca group

 

35α.

Χέδρωπας 6-8 χιλ. πλάτους, σπέρματα 1-3, κατώτεροι οδόντες κάλυκα ευκρινώς μικρότεροι του σωλήνα.....V.cassubica

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου