RANUNCULACEAE
Ως επί το πλείστον πόες με φύλλα κατ’εναλλαγήν, σπάνια με βλαστό ξυλώδη στην βάση και ποώδεις διακλαδώσεις ή ξυλώδη αναρριχώμενα με φύλλα αντίθετα, ολόκληρα τα φυτά συνήθως με σύνθετες τοξικές ουσίες. Φύλλα χωρίς παράφυλλα, σπάνια με παράφυλλα, ποικιλόμορφα αλλά συχνά λοβώδη, βαθειά διηρημένα ή σε συναθροίσεις, η βάση του μίσχου συχνά προεκτείνεται σε κολεό. Άνθη μονήρη ή σε επάκριες, κυματοειδείς ταξιανθίες, ερμαφρόδιτα, ακτινόμορφα ή μερικές φορές ζυγόμορφα, συνήθως εντομόγαμα. Περιάνθιο από 1 απλό σπόνδυλο ή από 2 διαφορετικούς σπονδύλους. Νεκταριοφόροι πεταλόμορφοι σχηματισμοί «νεκταριοφόρα φύλλα» συχνά υπάρχουν (αποκαλούμενα πέταλα στην περιγραφή όταν ομοιάζουν με πέταλα και υποβαστάζονται από σεπαλόμορφο σπόνδυλο περιανθίου). Στήμονες συνήθως πολυάριθμοι, σπειροειδώς τοποθετημένοι, ανθήρες τοποθετημένοι στην εξωτερική πλευρά. Καρπόφυλλα 1 έως αρκετά, ελεύθερα ή μερικές φορές εν μέρει ενωμένα. Σπερματοβλάστες 1 έως αρκετές. Καρπός ένα κεφάλιο πολύσπερμων θυλάκων που διαρρηγνύονται με εσωτερική ραφή ή μονόσπερμα, αδιάρρηκτα αχαίνια, περιστασιακά κάψα ή συγκάρπιο ραγών. Σπέρματα με μικρό έμβρυο και άφθονο ενδοσπέρμιο.
1. |
Με ξυλώδη βάση βλαστού και ποώδεις διακλαδώσεις ή ξυλώδη αναρριχώμενα......Clematis |
|
1α. |
Πολυετείς ή ετήσιες πόες. Φύλλα κατ’εναλλαγήν ή όλα στην βάση...... |
2 |
2. |
Άνθη ευκρινώς ζυγόμορφα...... |
3 |
2α. |
Άνθη ακτινόμορφα ή σχεδόν έτσι...... |
5 |
3. |
Τα ανώτερα σέπαλα μορφής κράνους......Aconitum |
|
3α. |
Τα ανώτερα σέπαλα όχι μορφής κράνους...... |
4 |
4. |
Τα ανώτερα 2 πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) ελεύθερα, με 2 νεκταριοφόρα πλήκτρα προεκτεινόμενα εντός του πλήκτρου των σεπάλων. Θύλακες 3(-5).......Delphinium |
|
4α. |
Τα ανώτερα 3 πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) ενωμένα σε απλή κατασκευή, με απλό νεκταριοφόρο πλήκτρο προεκτεινόμενο εντός του πλήκτρου των σεπάλων. Θύλακας 1......Consolida |
|
5. |
Άνθη μεγάλα, κρεμάμενα, με εμφανή πλήκτρα......Aquilegia |
|
5α. |
Άνθη συνήθως όρθια, χωρίς πλήκτρα, σπάνια με βραχύ δυσδιάκριτο πλήκτρο ± σε επαφή με τον άξονα της ταξιανθίας...... |
6 |
6. |
Καρπός ράγα, στην ωρίμανση μελανή και στίλβουσα. Κατώτερα φύλλα του βλαστού μεγάλα, 3-σχιδή ή –πτερωτά......Actaea spicata |
|
6α. |
Καρπός κεφάλιο θυλάκων ή αχαινίων, περιστασιακά ξηρή κάψα. Φύλλα ποικιλόμορφα, αλλά ποτέ όπως πιο πάνω...... |
7 |
7. |
Καρπός κεφάλιο από μονόσπερμα, αδιάρρηκτα αχαίνια...... |
8 |
7α. |
Καρπός αποτελούμενος από πολύσπερμους θύλακες, συνήθως ελεύθερους αλλά μερικές φορές εν μέρει ενωμένους σχηματίζοντες κάψα...... |
15 |
8. |
Βλαστός με έναν απλό σπόνδυλο από 3 φύλλα τα οποία μπορεί να είναι σεπαλόμορφα και περικλείουν υποβαστάζοντας το άνθος...... |
9 |
8α. |
Φύλλα βλαστού κατ’εναλλαγήν, μερικές φορές απουσιάζουν...... |
11 |
9. |
Άνθη περικλείονται υποβασταζόμενα από 3 ακέραια, σεπαλόμορφα φύλλα. Έλασμα των φύλλων της βάσεως με 3ωοειδείς, ακέραιους λοβούς…..Hepatica nobilis |
|
9α. |
Σπόνδυλος των φύλλων του βλαστού σε κάποια απόσταση από το άνθος. Έλασμα των φύλλων της βάσεως όχι όπως πιο πάνω...... |
10 |
10. |
Στύλος πολύ επιμηκυνόμενος και πτερόμορφος στην καρποφορία. Άνθη κωδωνοειδή......Pulsatilla halleri |
|
10α. |
Στύλος μόλις επιμηκυνόμενος στην καρποφορία και όχι πτερόμορφος. Άνθη ± επίπεδα......Anemone |
|
11. |
Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (πέταλα) με ένα νεκταριοφόρο λέπιο ή εσοχή στην βάση...... |
12 |
11α. |
Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (πέταλα) χωρίς νεκτάριο στην βάση...... |
14 |
12. |
Υπάνθιο πολύ επιμηκυνόμενο σχηματίζοντας ένα καρποφόρο κεφάλιο περ. 10 φορές μακρότερο του πλάτους του. Φύλλα όλα στην βάση, γραμμοειδή, ακέραια......Myosurus |
|
12α. |
Υπάνθιο καθόλου ή μέτρια επιμηκυνόμενο στην καρποφορία. Φύλλα όχι όπως πιο πάνω...... |
13 |
13. |
Αχαίνια με ένα κυκλικό κενό κύτταρο σε κάθε πλευρά της βάσεως, ράμφος τουλάχιστον διπλάσιο του σώματος του αχαινίου. Φύλλα στον βλαστό απουσιάζουν......Ceratocephala falcata |
|
13α. |
Αχαίνια χωρίς κυκλικό κενό κύτταρο στην βάση, ράμφος συνήθως βραχύτερο του σώματος του αχαινίου. Φύλλα στον βλαστό συνήθως υπάρχουν......Ranunculus |
|
14. |
Τμήματα περιανθίου 4-5 σε ένα απλό σπόνδυλο, συχνά αφανή και εύπτωτα.......Thalictrum |
|
14α. |
Τμήματα περιανθίου σε 2 ανόμοιους σπονδύλους, τουλάχιστον ο εσωτερικός πεταλόμορφος, παραμένων για αρκετό καιρό......Adonis |
|
15. |
Ετήσια. Θύλακες ± ενωμένοι σχηματίζοντας κάψα...... |
16 |
15α. |
Πολυετή. Θύλακες ελεύθεροι ή μόλις ενωμένοι στην βάση...... |
17 |
16. |
Σέπαλα πεταλοειδή. Πολύ μεγαλύτερα από τα πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα). Θύλακες (3-)5(-14), διαρρηγνυόμενοι με εσωτερική ραφή......Nigella |
|
16α. |
Σέπαλα μόλις πεταλοειδή, βραχύτερα από τα πέταλα. Θύλακες 2-3, διαρρηγνυόμενοι με 2 ραφές......Garidella |
|
17. |
Τμήματα περιανθίου σε ένα απλό σπόνδυλο, νεκταριοφόρα φύλλα απουσιάζουν. Έλασμα φύλλων υποκυκλικό, αμβλέως οδοντωτό......Caltha palustris |
|
17α. |
Τμήματα περιανθίου σε 2 σπονδύλους. Νεκταριοφόρα φύλλα υπάρχουν. Έλασμα
φύλλων ακτινωτώς ή παλαμοειδώς διηρημένο...... |
18 |
18. |
Εξωτερικά τμήματα περιανθίου κίτρινα, κοίλα εσωτερικά σχηματίζοντας ένα ± σφαιρικό όρθιο άνθος......Trollius europaeus |
|
18α. |
Εξωτερικά τμήματα περιανθίου πρασινωπά, άνθος ευρέως κωδωνοειδές, ± κρεμάμενο......Helleborus odorus ssp.cyclophyllus |
|
Aconitum
Ισχυρές πολυετείς πόες με βραχύ, ρωμαλέο ρίζωμα. Ανθοφόρος βλαστός όρθιος. Φύλλα σπειροειδώς τοποθετημένα, συνήθως με ποδίσκο, έλασμα κυκλικό, παλαμοειδώς λοβώδες ή διηρημένο, οι πρωτεύοντες λοβοί περαιτέρω διηρημένοι. Ταξιανθία ένας επάκριος, απλός ή διακλαδισμένος, βρακτιοφόρος βότρυς. Άνθη ζυγόμορφα, με όλα τα μέρη σπειροειδώς τοποθετημένα. Σέπαλα 5, πεταλοειδή, τα πίσω σχηματίζουν ένα όρθιο κρανοειδές κατασκεύασμα. Νεκταριοφόρα φύλλα 2-8, το πίσω ζεύγος έγκλειστο μέσα στο κρανοειδές κατασκεύασμα, με μεγάλο όνυχα και με χείλη προεκτεινόμενα μέσα στα νεκταριοφόρα πλήκτρα, το απομένων μικρό, λεπιόμορφο ή απουσιάζει. Στήμονες πολυάριθμοι. Καρπόφυλλα (θύλακες) 2-5, επιφυή, ελεύθερα ή μόλις ενωμένα στην βάση. Σπέρματα αρκετά, μελανά, με εγκάρσιες ραβδώσεις ή ομαλά.
1. |
Άνθη κίτρινα, κρανοειδές κατασκεύασμα περ. διπλασίου ύψους από το πλάτος του......(1750-1800 μ. Άνθ. 7-8. Ροδόπη).A.lycotonum ssp.neapolitanum |
|
1α. |
Άνθη κυανά ή πορφυροκυανά, κρανοειδές κατασκεύασμα ύψους μικρότερου του διπλασίου του πλάτους του…… |
2 |
2. |
Βλαστός λείος. Άνθη κυανά, κρανοειδές κατασκεύασμα περ. ίσου ύψους και πλάτους, σπέρματα με εγκάρσιες ραβδώσεις........(Όρος Βόρας-η μόνη καταγραφή το 1955).A.variegatum ssp.nasutum |
|
2α. |
Βλαστός πυκνώς αδενωδώς και μη αδενωδώς χνοώδης. Άνθη θαμπά πορφυροκυανά, κρανοειδές κατασκεύασμα ευρύτερο. Σπέρματα ομαλά…..A.burnatii ssp.pentheri |
|
Actaea spicata
Λείο, πολυετές με λεπτό μελανωπό αποξυλωμένο ρίζωμα, που παράγει ένα όρθιο ανθοφόρο βλαστό μήκους 30-70 εκ. Φύλλα βάσεως μακρόμισχα, έλασμα μεγάλο (20-30 εκ. διαγώνια), 3-σχιδές, τα αρχικά τμήματα μακρόμισχα, πτεροειδή ή 3-μερή, τα τελευταία τμήματα ωοειδή, αδρώς οδοντωτά. Φύλλα βλαστού προοδευτικώς μικρά. Ταξιανθία μακροπόδισκος βραχύς βότρυς με μικρά λευκά άνθη μερικές φορές κυανίζοντα. Μέλη περιανθίου σε 2 σπονδυλώματα, το εσωτερικό βραχύτερο του εξωτερικού. Καρπός ράγα σφαιρική, για μεγάλο διάστημα πράσινη, τελικά μαύρη. 1100-2000 μ. Άνθ. 5-6. Στερεά πιο Β.
Adonis
Ετήσιες ή πολυετείς πόες. Φύλλα στην βάση και τον βλαστό, κατ’εναλλαγήν, 3-4 φορές πτερωτά, τμήματα γραμμοειδή έως γραμμοειδώς λογχοειδή. Άνθη επάκρια, μονήρη, κανονικά. Περιάνθιο σε 2 ανόμοιους σπονδύλους, σέπαλα 5, μεμβρανώδη, συχνά χρωματισμένα, πέταλα 5-8 στα ετήσια είδη, 8-11(-15) στα πολυετή, στιλπνά, ερυθρά ή κίτρινα, συχνά με μαύρη κηλίδα στην βάση, χωρίς νεκτάρια. Στήμονες πολυάριθμοι. Αχαίνια 15-50 σε ένα σφαιρικό έως ωοειδές κεφάλιο ή σχηματίζουν κύλινδρο, πλαγίως ωοειδώς ρομβοειδή, μόλις πεπιεσμένο, νευρώδη ή με δικτυωτή νεύρωση, η εξωτερική πλευρά με ή χωρίς εγκάρσια νεύρωση στο κατώτερο μέρος. Στύλος παραμένων, επιμηκυνόμενος σε εμφανές ράμφος το οποίο στα ετήσια είδη κατέρχεται σαν μια επιμήκης νεύρωση στην εξωτερική πλευρά του αχαινίου, το ράμφος στα ετήσια είδη ± υποβαστάζεται από επάκριο σπογγώδες εξόγκωμα, που ίσως λειτουργεί σαν ελαιόσωμα.
1. |
Ριζωματώδη πολίτη. Πέταλα 8-11(-15), 25-30 χιλ. μήκους, κίτρινα. Ανθήρες περ. 4 χιλ. μήκους. Ράμφος των αχαινίων μακρύ, προς τα έξω κυρτό, σπειροειδές στο ανώτερο μέρος…...A.cyllenea |
|
1α. |
Ετήσια. Πέταλα 5-8, 4-17 χιλ. μήκους, κίτρινα ή ερυθρά. Ανθήρες 0,6-1,5 χιλ. μήκους, μελανίζοντες. Ράμφος αχαινίων βραχύ, όχι σπειροειδές….. |
2 |
2. |
Άνθη κυπελόμορφα, σκοτεινώς πορφυροερυθρά. Αχαίνια με ένα στενό, δυσδιάκριτο ή εμφανές εξόγκωμα…..A.annua ssp.cupaniana |
|
2α. |
Άνθη με απλωτά πέταλα, λαμπρώς ερυθρά ή κίτρινα. Αχαίνια με εμφανές εξόγκωμα….. |
3 |
3. |
Σέπαλα 1/4-1/3 του μήκους των πετάλων. Νήματα στημόνων μελανά στο ανώτερο μέρος. Υπάνθιο εμφανές ανάμεσα στα αχαίνια. Ράμφος νηματοειδές και μελανό στο ανώτερο μέρος, σε επαφή με το σπογγώδες εξόγκωμα…..A.flammea |
|
3α. |
Σέπαλα τουλάχιστον ίσα με το ½ του μήκους των πετάλων. Νήματα στημόνων όχι χρωματισμένα. Αχαίνια σε συμπαγείς ομάδες, υπάνθιο όχι ορατό ανάμεσα στα αχαίνια….. |
4 |
4. |
Σέπαλα εριώδη στην βάση, πρασινωπά έως ωχρά, σχεδόν σε επαφή με τα πέταλα. Πέταλα 10-13 χιλ. Φυτά 35-60 εκ. ύψους…..A.aestivalis |
|
4α. |
Σέπαλα λεία ή με βραχείες, ευθείς τρίχες στην βάση, ερυθροκαστανά τουλάχιστον στο περιθώριο, απλωτά ή κυρτά. Φυτά 4-35 εκ. ύψους….. |
5 |
5. |
Πέταλα 12-17 χιλ. κίτρινα χωρίς μελανή κηλίδα στην βάση. Αχαίνια 3,5-4,5 χιλ. ράμφος συνήθως κυρτό προς τα έξω, ωχρό ή πράσινο, στενό, σπογγώδες εξόγκωμα ακρότομο, θολωτό ή μόλις κυρτό…..A.cretica |
|
5α. |
Πέταλα 4-10 χιλ. κίτρινα ή λαμπρά ερυθρά, συνήθως με μελανή κηλίδα στην βάση. Αχαίνια 2,3-3(-3,5) χιλ. ράμφος μόλις κυρτό, μελανοπράσινο στο ανώτερο μέρος, λεπτυνόμενο σε αιχμή, σπογγώδες εξόγκωμα έντονα κυρτό, το ανώτερο σημείο του κλίνει προς το ράμφος…..A.microcarpa |
|
Anemone
Πολυετείς ριζωματώδεις πόες. Φύλλα βάσεως με μεγάλο μίσχο, έλασμα παλαμοειδώς λοβώδες ή διηρημένο. Ανθοφόρος βλαστός όρθιος, αδιακλάδιστος, με έναν απλό σπόνδυλο 3 φύλλων. Άνθη επάκρια, μονήρη ή σε ολιγανθές κύμα, κανονικά. Τμήματα περιανθίου 5-16, πεταλοειδή. Νεκταριοφόρα φύλλα απουσιάζουν. Στήμονες πολυάριθμοι. Καρπόφυλλα πολυάριθμα το καθένα με μια απλή λειτουργική σπερματοβλάστη. Καρπός ένα κεφάλιο σχεδόν λείων έως εριωδών αχαινίων, στύλος παραμένων, βραχύς, ευθύς ή αγκιστροειδής.
1. |
Φύλλα βλαστού με μίσχο, παρόμοια με τα της βάσεως. Στύλος κυρτός ή αγκιστροειδής….. |
2 |
|
1α. |
Φύλλα βλαστού επιφυή, μειωμένα και όχι όμοια με τα της βάσεως. Στύλος ευθύς….. |
4 |
|
2. |
Με ακανόνιστο κονδυλώδες ρίζωμα. Τμήματα περιανθίου 9-16, κυανά ή περιστασιακά σχεδόν λευκά…..A.apennina |
|
|
|
a. |
Φύλλα αραιά χνοώδη και από τις 2 πλευρές. Τμήματα περιανθίου κάπως χνοώδη στην βάση της κάτω πλευράς. Κεφάλιο αχαινίων κρεμάμενο…..A.apennina ssp.apennina |
|
|
aa. |
Φύλλα λεία ή σχεδόν λεία από κάτω. Τμήματα περιανθίου εντελώς λεία. Κεφάλιο αχαινίων όρθιο…..A.apennina ssp.blanda |
|
2α. |
Με λεπτοφυές, έρπων ρίζωμα. Τμήματα περιανθίου 5-9, λευκά, ροδίζοντα ή κίτρινα….. |
3 |
|
3. |
Άνθη μονήρη. Τμήματα περιανθίου συνήθως 6-9, λευκά ή με ρόδινη χροιά…..A.nemorosa |
|
|
3α. |
Άνθη 1-3. Τμήματα περιανθίου συνήθως 5, κίτρινα…..A.ranunculoides |
|
|
4. |
Φύλλα βάσεως δις τρισχιδή με βαθειά λοβώδη τμήματα. Φύλλα βλαστού πολύ διηρημένα…..A.coronaria |
|
|
|
α) var. cyanea, με άνθη γαλάζια ή γαλάζιο - βιολετιά |
|
|
4α. |
Φύλλα βάσεως λιγότερο διηρημένα. Φύλλα βλαστού ακέραια ή σχεδόν έτσι….. |
5 |
|
5. |
Τμήματα περιανθίου 11-19, 7-12 χιλ. μήκους, σχεδόν λευκά στην πάνω πλευρά, με ιώδη χροιά ή πορφυρή από την κάτω πλευρά …..A.hortensis ssp.heldreichii |
|
|
5α. |
Τμήματα περιανθίου 7-11, συνήθως άνω των 19 χιλ. μήκους, γενικώς λαμπρά ερυθρά ή ροδίζοντα-ιώδη στην πάνω πλευρά, μερικές φορές με λιγότερο έντονο χρωματισμό από κάτω…..A.pavonica |
|
Aquilegia
Βραχύβιες πολυετείς πόες με ανιόντα ή όρθιο ξυλώδη βλαστό και ρίζωμα. Ανθοφόροι βλαστοί όρθιοι. Φύλλα με μίσχο, μίσχος κάπως πεπλατυσμένος στην βάση, έλασμα μεγάλο, συνήθως δίς τριμερές, λεπτό. Άνθη μονήρη ή σε ολιγανθείς βότρεις, κρεμάμενα (μίσχοι ανθέων ευθείς στην καρποφορία), κανονικά 5-μερή. Περιάνθιο σε 2 σπονδύλους, και οι 2 πεταλοειδείς. Εξωτερικά τμήματα περιανθίου (σέπαλα) ± απλωτά, ωοειδή έως ελλειψοειδή. Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (νεκταριοφόρα φύλλα) με ένα επίπεδο χοανοειδούς σχήματος, σχεδόν όρθιο χείλος κα ένα μακρύ, κοίλο, προς τα πίσω κατευθυνόμενο νεκταριοφόρο πλήκτρο. Στήμονες πολυάριθμοι, οι εσωτερικότεροι αντικαθίστανται από μεμβρανώδη στημονώδη. Καρπός από μια ομάδα 5 σχεδόν όρθιων, ελεύθερων, πολύσπερμων θυλάκων. Σπέρματα επιμήκως τριγωνικά, μελανά, στίλβοντα.
1. |
Άνθη δίχρωμα, χείλος νεκταριοφόρων φύλλων λευκό, κρεμ ή ωχρώς κυανό, πλήκτρο και σέπαλα κυανά έως κυανοϊώδη. Ανθοφόροι βλαστοί 10-45 εκ.…..A.ottonis |
|
|
|
a. |
Χείλος νεκταριοφόρων φύλλων τουλάχιστον 15 χιλ. ακρότομο στην κορυφή, ανοικτώς κυανό. Θύλακες 15-22 χιλ…..ssp.ottonis |
|
|
aa. |
Χείλος νεκταριοφόρων φύλλων έως 15 χιλ. κυκλικό ή λίγο ακρότομο στην κορυφή. Λευκό ή κρεμ. Θύλακες συνήθως 10-15 χιλ….. |
b |
|
b. |
Ανθοφόροι βλαστοί 20-45 εκ., συχνά διακλαδισμένοι, φύλλα δις τριμερή, φυλλάρια 15-30 χιλ. Μίσχοι ανθέων βραχέως χνοώδεις…..ssp.amaliae |
|
|
bb. |
Ανθοφόροι βλαστοί 10-20 εκ., αδιακλάδιστοι, φύλλα μικρά, συχνά 1 φορά τριμερή. Φυλλάρια μικρότερα. Μίσχοι ανθέων με μακρές απλωτές τρίχες…..ssp.taygetea |
|
1α. |
Άνθη μονόχρωμα, κυανοϊώδη. Ανθοφόροι βλαστοί 40-80 εκ….. |
2 |
|
2. |
Βλαστός αδενωδώς χνοώδης προς τα πάνω. Άνθη σκοτεινώς κυανοϊώδη. Στήμονες ευκρινώς προεξέχοντες του χείλους των νεκταριοφόρων …..A.nigricans |
|
|
2α. |
Βλαστός ως επί το πλείστον μη αδενωδώς χνοώδης προς τα πάνω. Άνθη ωχρώς κυανοϊώδη. Στήμονες μόλις προεξέχοντες του χείλους των νεκταριοφόρων φύλλων…..A.vulgaris |
|
Caltha palustris
Πολυετής πόα υγρών περιοχών, 15-30(-60) εκ., με βλαστό κοίλο εσωτερικά, λείο και γυαλιστερό που ανθίζει τον 5-6 μήνα. Φύλλα βάσεως 3-7, με μακρύ μίσχο, (4-)7-24 εκ., έλασμα κυκλικό έως νεφροειδές με καρδιοειδή βάση, περιθώριο πυκνώς μικροοδοντωτό φύλλα βλαστού συνήθως φθίνοντα προς τα πάνω, σπάνια ίσα με τα φύλλα της βάσεως, με βραχύ μίσχο ή τα ανώτερα επιφυή. Μονοχάζιο συχνά μονήρες με (2-)3-5 άνθη, ποδίσκοι έως 1,5 εκ. στην καρποφορία. Άνθη 2-3 εκ. διαμέτρου, κίτρινα με 5 πεταλοειδή εύπτωτα σέπαλα, χωρίς πέταλα. Στήμονες κίτρινοι. Καρπός με 5-15 θύλακες. 700-2000 μ. Άνθ. 4-6. Κ. & Β.
Ceratocephala falcata
Μικρή ετήσια πόα με ανθοφόρα στελέχη απευθείας από το έδαφος, εριώδης ή περιστασιακά σχεδόν λεία. Φύλλα βάσεως αρκετά, 10-30 χιλ. μήκους, βαθειά παλαμοσχιδή, επάκρια τμήματα φύλλων γραμμοειδή, αμβλέα ή σχεδόν βραχέως οξέα. Ανθοφόρα στελέχη συνήθως 3-12, ανιόντα έως σχεδόν όρθια, 3-6 εκ. στην άνθηση, έως 12 εκ. στην καρποφορία. Άνθη μονήρη, κανονικά. Εξωτερικά τμήματα περιανθίου (σέπαλα) 3-5×1,5-2 χιλ., ωχρώς κιτρινοπράσινα, με στενό μεμβρανώδες περιθώριο, συνήθως χνοώδη, παραμένοντα στον καρπό. Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (νεκταριοφόρα φύλλα) πεταλοειδή, 4-7 χιλ. μήκους, ελλειψοειδή-αντωοειδή, σχεδόν αμβλέα, με νεκταριοφόρα λέπια στην βάση, ωχροκίτρινα,, εύπτωτα. Στήμονες λίγοι (συνήθως 6-10), βραχύτεροι των νεκταριοφόρων φύλλων. Καρπός κεφάλιο από πολυάριθμα αχαίνια, συνήθως 16-30×περ. 12 χιλ., στενώς ωοειδή έως κυλινδρικά. Αχαίνια 7-10 χιλ. με μακρά δρεπανοειδή κορυφή, με ένα κυκλικό κενό χώρο στην κάθε πλευρά της βάσης. 0-1500 μ. Άνθ. 3-4. Σποραδικά παντού.
Clematis
Ξυλώδη αναρριχώμενα ή πολυετείς πόες. Φύλλα αντίθετα, συνήθως σύνθετα με περιελισσόμενους ή κολεόμορφους πρωτεύοντες και δευτερεύοντες μίσχους. Άνθη μονήρη ή σε σύνθετο βότρυ, κανονικά, κωδωνοειδή ή επίπεδα. Εξωτερικά τμήματα περιανθίου (σέπαλα) 4, σπάνια 5-8, πεταλοειδή, συχνά μεγάλα και εντυπωσιακά. Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (πέταλα, νεκταριοφόρα φύλλα) απουσιάζουν (στα είδη της χώρας) ή μετατρεπόμενα σε στημονώδη περιστασιακά σε στήμονες. Στήμονες πολυάριθμοι, νήματα λεπτά, πεπλατυσμένα. Καρπόφυλλα πολυάριθμα, το καθένα με μια απλή σπερματοβλάστη. Καρπός κεφάλιο αχαινίων με μακρύ, παραμένοντα, συνήθως πτεροειδή στύλο.
1. |
Άνθη βαθειά πορφυρά έως κυανοϊώδη. Στύλος λείος τουλάχιστον προς τα πάνω…..C.viticella |
|
1α. |
Άνθη λευκά, λευκοπράσινα ή κρεμ. Στύλος πτεροειδής….. |
2 |
2. |
Μόλις αναρριχώμενα. Κατώτερα φύλλα απλά, ανώτερα τριμερή…..C.elisabethae-carolae |
|
2α. |
Ξυλώδη αναρριχώμενα, βλαστός συχνά άνω των 3 μ. Φύλλα συνήθως πτερωτά ή δις πτερωτά….. |
3 |
3. |
Φυτά ημιαειθαλή. Βρακτίδια ενωμένα, σχηματίζοντας δίχειλο περίβλημα κάτω από το άνθος. Άνθηση τον χειμώνα έως πρώιμα την άνοιξη…..C.cirrhosa |
|
3α. |
Φυτά φυλλοβόλα. Βρακτίδια όχι ενωμένα, δεν σχηματίζουν περίβλημα κάτω από το άνθος. Άνθηση άνοιξη έως καλοκαίρι….. |
4 |
4. |
Φύλλα δις πτερωτά. Τμήματα περιανθίου λεία στην πάνω πλευρά, χνοώδη από κάτω τουλάχιστον στο περιθώριο…..C.flammula |
|
4α. |
Φύλλα απλώς πτερωτά. Τμήματα περιανθίου χνοώδη και από τις 2 πλευρές.....C.vitalba |
|
Consolida
Διαχωρίζεται από το Delphinium από το οποίο διαφέρει στα ακόλουθα χαρακτηριστικά: πάντοτε ετήσια, ανώτερα 2 νεκταριοφόρα φύλλα ενωμένα σε απλή κατασκευή (νεκτάριο), με ένα απλό νεκταριοφόρο πλήκτρο προεκτεινόμενο μέσα στο πλήκτρο του σεπάλου, πλευρικά νεκταριοφόρα φύλλα απουσιάζουν, καρπός ένα απλός θύλακας.
1. |
Θύλακες λείοι, ρυτιδοειδώς νευρώδεις. Ταξιανθία σύνθετος βότρυς….. |
2 |
1α. |
Θύλακες ποικίλως χνοώδεις. Ταξιανθία συνήθως απλός βότρυς….. |
3 |
2. |
Φύλλα βάσεως παρόμοια με τα του βλαστού αλλά ± μαραινόμενα κατά την άνθηση. Πλήκτρο των ανώτερων σεπάλων 13-18 χιλ…..C.regalis |
|
2α. |
Φύλλα βάσεως παρόντα στην άνθηση, λοβοί πολύ ευρύτεροι από εκείνους των φύλλων του βλαστού. Πλήκτρο των ανώτερων σεπάλων 7-10 χιλ…...C.tenuissima |
|
3. |
Νεκτάριο ακέραιο ή δυσδιάκριτα λοβώδες. Θύλακες με στρωτό μεταξώδες τρίχωμα….. |
4 |
3α. |
Νεκτάρια ευκρινώς τρίλοβα. Θύλακες ποικίλως χνοώδεις αλλά ποτέ στρωτώς μεταξώδεις….. |
6 |
4. |
Βλαστός 10-40 εκ. Πλήκτρο μόλις μεγαλύτερο του ανώτερου σεπάλου…..C.hellespontica |
|
4α. |
Βλαστός κάτω των 10 εκ. Πλήκτρο περ. διπλάσιου μήκους από το ανώτερο σέπαλο….. |
5 |
5. |
Άνθη μάλλον ωχρώς ιώδη. Ανώτερος λοβός νεκταρίου καλώς διαμορφωμένος…..(Όρος Κέρκη, Σάμος).C.samia |
|
5α. |
Άνθη βαθειά κυανοϊώδη. Ανώτερος λοβός νεκταρίου πολύ βραχύς…..C.arenaria |
|
6. |
Ποδίσκοι 3-5 χιλ., ισχυροί. Βρακτίδια βαθειά διηρημένα, παρόμοια με τα βράκτια…..C.turnasiana |
|
6α. |
Ποδίσκοι μεγαλύτεροι, λεπτοφυείς. Βρακτίδια μικρά, ακέραια….. |
7 |
7. |
Πλήκτρο σεπάλων 4-6 χιλ…..C.brevicornis |
|
7α. |
Πλήκτρο σεπάλων 9-18 χιλ….. |
8 |
8. |
Βρακτίδια κατώτερων ανθέων δεν φθάνουν την βάση του άνθους. Πλήκτρο των ανώτερων σεπάλων 13-18 χιλ. Θύλακας σταδιακά στενούμενος προς την κορυφή…...C.ajacis |
|
8α. |
Βρακτίδια κατώτερων ανθέων εκτείνονται μέχρι την βάση του άνθους. Πλήκτρο των ανώτερων σεπάλων 9-12 χιλ. Θύλακας κυκλικός ή υβώδης στην κορυφή….. |
9 |
9. |
Ποδίσκοι ίσοι ή μεγαλύτεροι του πλήκτρου. Θύλακας απότομα συστελλόμενος και υβώδης στην κορυφή…..C.hispanica |
|
9α. |
Ποδίσκοι βραχύτεροι του πλήκτρου. Θύλακας κυκλικός, όχι υβώδης στην κορυφή…..C.phrygia |
|
Delphinium
Ετήσιες, διετείς ή πολυετείς πόες. Φύλλα κατ’εναλλαγήν, έλασμα κυκλικό, βαθειά παλαμοειδώς διηρημένο με πτεροσχιδείς λοβούς. Ταξιανθία απλός βότρυς. Άνθη ζυγόμορφα, τμήματα περιανθίου σε 2 σπονδύλους, και οι 2 πεταλοειδείς. Εξωτερικά τμήματα περιανθίου (σέπαλα) 5, το ανώτερο από αυτά με πλήκτρο. Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (νεκταριοφόρα φύλλα) 4, σε 2 ανόμοια ζεύγη, το ανώτερο ζεύγος επιφυές μορφής πλήκτρου προεκτεινόμενο μέσα στο πλήκτρο του σεπάλου, το κατώτερο (πλευρικό) ζεύγος με όνυχα, χωρίς πλήκτρα. Θύλακες 3(-5), επιφυείς, ελεύθεροι. Σπέρματα κυκλικώς τριγωνικά με εγκάρσιες λεπιώδεις γραμμές ή μερικές φορές κυψελόμορφα.
1. |
Κονδυλώδη πολυετή. Πλευρικά νεκταριοφόρα φύλλα διμερή και με πώγωνα τριχών προς την κορυφή…..D.fissum |
|
1α. |
Ετήσια ή διετή, πλευρικοί λοβοί νεκταριοφόρων φύλλων ακέραιοι, λείοι….. |
2 |
2. |
Ρωμαλέα διετή έως 1 μ. ύψους. Πλήκτρο μικρότερο από το 1/3 του μήκους του χείλους του σεπάλου. Σπέρματα μεγάλα (περ. 6 χιλ.)......D.staphisagria |
|
2α. |
Μικρότερα ετήσια. Πλήκτρο σχετικά μεγαλύτερο. Σπέρματα μικρότερα….. |
3 |
3. |
Χείλος των πλευρικών νεκταριοφόρων φύλλων ελλειψοειδές έως αντωοειδές, σταδιακά στενούμενο σε όνυχα…...D.peregrinum |
|
3α. |
Χείλος πλευρικών νεκταριοφόρων φύλλων υποτετραγωνικό, απότομο στενούμενο σε όνυχα….. |
4 |
4. |
Βότρυς πυκνός. Άνθη βαθειά κυανοϊώδη. Θύλακες απλωτώς και μακρώς τριχωτά…..D.balcanicum |
|
4α. |
Βότρυς χαλαρός. Άνθη ξανθώς κυανοϊώδη…..D.hellenicum |
|
Garidella
Παρόμοια με την Nigella, αλλά διαφέρουν στα ακόλουθα χαρακτηριστικά. Σέπαλα ωοειδώς ελλειψοειδή, μόλις πεταλοειδή, βραχύτερα των πετάλων. Θύλακες 2-3, ενωμένοι στο μεγαλύτερο μέρος του μήκους τους, διαρρηγνυόμενοι με 2 ραφές, ράμφος βραχύ.
1. |
Πέταλα διπλάσια σε μήκος από τα σέπαλα, χωρίς ευκρινή όνυχα, διάχυτα.....C.nigellastrum |
|
1α. |
Πέταλα 3-5 φορές μεγαλύτερου μήκους από τα σέπαλα, με μακρύ στενό όνυχα, χείλος κυρτούμενο σχηματίζοντας οροφή πάνω από του θύλακες.....C.unguicularis |
|
Helleborus odorus ssp.cyclophyllus
Πολυετής πόα με βλαστό 20-50 εκ. Φύλλα βάσεως συνήθως πολύ μεγάλα, μονήρη, ευρέως ποδοσχιδή ή δακτυλιοειδή με 5-9, συνήθως αδιαίρετους λοβούς, ωοειδώς λογχοειδείς, πριονωτούς, τα του βλαστού μικρότερα, 3-5-μερή. Άνθη 3 ή 4, 4-7 εκ. διαμέτρου, αρωματικά. Τμήματα περιανθίου απλωτά, ανοικτοπράσινα. Ποδίσκοι ελεύθεροι, στενώς έως βραχέως μισχοφόροι στη βάση. 200-2100 μ. Άνθ. 2-5. Κοινό είδος
Hepatica nobilis
Σαν την Anemone αλλά με 3-5-λοβα αειθαλή φύλλα με ακέραους ή πριονωτώς οδοντωτούς λοβούς, και κάλυκα παρόμοιο με περίβλημα από 3 μικρά ακέραια βράκτια συνήθως κλειστά κάτω από το άνθος. ρίζωμα βραχύ, παχύ, σκοτεινώς καστανό. Μίσχοι και ποδίσκοι 5-15 εκ. φύλλα καρδιοειδή στην βάση, 3-λοβα, συχνά πορφυρωπά από κάτω, λοβοί ωοειδείς, ακέραιοι, ή σπάνια με 1-2 οδόντες. Άνθη διαμέτρου, 15-25 εκ., κυανοϊώδη, πορφυρά, λευκά ή ροδίζοντα. Βράκτια ωοειδή, ακέραια. Περιάνθιο από 6 ή 7(-10) τμήματα.
Myosurus
Μικρές ± λείες ετήσιες πόες, με βασικό ρόδακα γραμμοειδών ακέραιων φύλλων. Ανθοφόρα στελέχη αρκετά, ανιόντα έως όρθια, αδιακλάδιστα. Άνθη μικρά, μονήρη, επάκρια, κανονικά και ερμαφρόδιτα. Σέπαλα 5(-7), με πληκτροειδή προεξοχή στην βάση, ωχρώς πρασινοκίτρινα. Πέταλα 5_07), ίσα ή ελαφρώς βραχύτερα των σεπάλων, ± σωληνόμορφα, με κεντρική νεκταρ-ιοφόρο κοιλότητα, ανοικτοκίτρινα. Στήμονες 5-10, ανθήρες κίτρινοι. Καρπόφυλλα πολλά, το καθένα με 1 σπερματοβλάστη. Υπάνθιο πολύ επιμηκυνόμενο στην καρποφορία σχηματίζον-τας ένα μορφής ουράς καρποφόρο κεφάλιο. Αχαίνια μικρά, πυκνά τοποθετημένα κατά μήκος του υπανθίου, με νωτιαίες νευρώσεις που εκτείνονται έως την κορυφή ή αιχμή.
1. |
Ανθοφόροι μίσχοι λεπτοφυείς στην καρποφορία, μεγαλύτεροι από το καρποφόρο υπάνθιο . Αχαίνια με βραχεία αιχμή…..M.minimus |
|
1α. |
Μίσχοι πολύ παχυνόμενοι ροπαλοειδώς στην καρποφορία, βραχύτεροι από το καρποφόρο υπάνθιο. Αχαίνια λεπτυνόμενα σε λεπτοφυές ράμφος…..M.sessilis |
|
Nigella
Ετήσιες πόες. Ρίζωμα χρώματος κρόκου. Φύλλα 2-3ίς πτεροσχιδή. Άνθη μονήρη, με διπλό περιάνθιο μερικές φορές υποβασταζόμενο από περίβλημα. Εξωτερικά τμήματα περιανθίου (σέπαλα) (4-)5(-8), με ένα στενό όνυχα και ελλειψοειδές έως ευρέως ωοειδές χείλος, κυανά, λευκωπά ή πρασινωπά. Εσωτερικά τμήματα περιανθίου (πέταλα, νεκταριοφόρα φύλλα) συνήθως 8, αρκετά μικρότερα από τα σέπαλα, με ποδίσκο, νεκτάρια, με διμερές χείλος,, το κατώτερο αποτελούμενο από 2 τμήματα και συχνά λαμπρά χρωματισμένο με εγκάρσιες ζώνες, κάθε λοβός λεπτύνεται σε μια απόφυση και συνήθως καταλήγει σε «λαβή», το ανώτερο χείλος μικρότερο, λογχοειδές, και ± υαλώδες. Στήμονες πολυάριθμοι, με μακρά νήματα. Θύλακες (3-)5(-14), ± ενωμένοι σχηματίζοντας κάψα, διαρρηγνυόμενη με ραφή. Στύλοι απλωτοί προς την περιφέρεια του άνθος, παραμένοντες σχηματίζοντας «ράμφος» επί του θύλακος. Σπέρματα τριγωνικά ή πιεσμένα, συνήθως ρυτιδώδη ή φυματιώδη, μελανά.
1. |
Θύλακες ενωμένοι έως στην κορυφή (μόνον οι στύλοι ελεύθεροι), κάψα (θυλάκων) ± διογκωμένη. Άνθη υποβασταζόμενα από περίβλημα βαθειά διηρημένων φύλλων. Σέπαλα συνήθως κυανά….. |
2 |
1α. |
Θύλακες ενωμένοι έως το 80% του μήκους τους, κάψα (θυλάκων) όχι διογκωμένη. Άνθη με ή χωρίς περίβλημα φύλλων. Σέπαλα ξανθώς λευκωπά, πρασινωπά ή ωχρώς κυανά….. |
3 |
2. |
Κάψα πολύ διογκωμένη, 10-χωρη. Λοβοί του κατώτερου χείλους των νεκταριοφόρων φύλλων περ. ίσου μήκους και πλάτους……N.damascena |
|
2α. |
Κάψα σκληρή και μόλις διογκωμένη, 5-χωρη. Λοβοί του κατώτερου χείλους των νεκταριοφόρων φύλλων περ. 3 φορές μακρότερο του πλάτους του…..N.elata |
|
3. |
Τμήματα φύλλων μικρά, ωοειδώς επιμήκη. Ανθήρες χωρίς αιχμηρή απόληξη. Θύλακες ενωμένοι μόλις κατά το 1/3 οριζοντίως και αστεροειδώς απλωτοί, ± αδιάρρηκτοι…..N.fumariifolia |
|
3α. |
Τμήματα φύλλων στενότερα. Ανθήρες ± με αιχμηρή απόληξη ενωμένοι περισσότερο από το 1/3 του μήκους τους, ορθίως απλωτοί, διαρρηκτοί….. |
4 |
4. |
Φυτά 5-15 εκ. Άνθη 9-15 χιλ. σε εγκάρσια διατομή. Ράμφος 0,3-0,8 φορές μακρότερο του θύλακος. Άνθηση 4 – 5….. |
5 |
4α. |
Φυτά 10-55 εκ. Άνθη 12-34 χιλ σε εγκάρσια διατομή. Ράμφος 0,5-1,5 φορά μακρότερο του θύλακα. Άνθηση 5-9….. |
7 |
5. |
Έρποντα με βραχείες, σκληρές διακλαδώσεις. Νεκταριοφόρα φύλλα στο εμπρόσθιο μέρος. Θύλακες ευρύτατα αποκλίνοντες, ενωμένοι κατά το 25-40% του μήκους τους…..N.stricta |
|
5α. |
Ανιόντα έως όρθια. Νεκταριοφόρα φύλλα ωχρώς κυανά ή ωχρώς ερυθρά. Θύλακες σχεδόν όρθιοι, ενωμένοι κατά το 50-80% του μήκους τους….. |
6 |
6. |
Χείλος σεπάλων 1,5 φορά μακρότερο του πλάτους του. Ανθήρες κιτρινωποί με αιχμή 0,1-0,2 χιλ. Θύλακες ενωμένοι κατά το 65-80% του μήκους τους, ράμφος ίσο με το 1/2 του μήκους του θύλακος…..N.doerfleri |
|
6α. |
Χείλος σεπάλων περ. ίσου μήκους και πλάτους. Ανθήρες σκοτεινώς ιώδεις με αιχμή 0,2-0,4 χιλ. Θύλακες ενωμένοι κατά το 50-60% του μήκους τους, ράμφος 0,7-1 φορά μακρότερο του θύλακος…..N.degenii ssp. minor |
|
7. |
Ανθήρες ερυθροί….. |
8 |
7α. |
Ανθήρες ωχρώς κυανοί ή κιτρινωποί (σπάνια σκοτεινώς ιώδεις….. |
9 |
8. |
Ανιόντα έως σχεδόν όρθια. Χείλος σεπάλων ακρότομο έως υποκαρδιοειδές στην βάση, περ. ίσου μήκους και πλάτους.......(Αιγαίο).N.degenii ssp. degenii |
|
8α. |
Διάχυτα με λεπτοφυείς κατακείμενες διακλαδώσεις. Χείλος σεπάλων σφηνοειδές στην βάση, περ. 1,5 φορά μακρότερο του πλάτους του...(Κάρπαθος & Κάσος)……N.carpatha |
|
9. |
Όρθια. Άνθη υποβασταζόμενο από περίβλημα αρκετών φυλλαρίων….. |
10 |
9α. |
Ανιόντα έως όρθια. Άνθη χωρίς ή με μικρότατο περίβλημα….. |
12 |
10. |
Φύλλα περιβλήματος περίπλοκα πτεροσχιδή. Χείλος σεπάλων καρδιοειδές στην βάση…..N.arvensis ssp. aristata |
|
10α. |
Φύλλα περιβλήματος πτεροσχιδή ή τρισχιδή. Χείλος σεπάλων σφηνοειδές ή ακρότομο στην βάση.(Νησιά του Αιγαίου….. |
11 |
11. |
Φυτά 15-55 εκ. Όνυχας σεπάλων ίσος με το ½ του μήκους του χείλους......(Α.Αιγαίο).N.arvensis ssp glauca |
|
11α. |
Φυτά 10-25 εκ. Όνυχας σεπάλων σχεδόν ίσος με το χείλος ......(Σύρος).N.degenii ssp. jenny |
|
12. |
Θύλακες σχεδόν ομαλοί, ενωμένοι κατά το 30-45%.....N.arvensis ssp.arvensis |
|
12α. |
Θύλακες ± φυματιώδεις, ενωμένοι κατά το 45-65%.(Αιγαίο)...... |
13 |
13. |
Φύλλα σκοτεινώς πράσινα, με το επάκριο φυλλάριο μεγαλύτερο των πλευρικών. Γύρις σκοτεινώς κίτρινη. Σπέρματα πεπιεσμένα, με οξεία τρόπιδα …..(Ικαρία).N.icarica |
|
13α. |
Φύλλα κανονικώς πράσινα έως γριζοπράσινα, επάκριο φυλλάριο συνήθως ίσο με τα πλευρικά. Γύρις ωχρώς κίτρινη ή σκοτεινώς ιώδης. Σπέρματα τριγωνικά.. |
14 |
14. |
Διάχυτο ευρέως απλωτό, με διακλαδώσεις κατακείμενες, ή ανιών. Φύλλα με βραχύ, αντιλογχοειδές έως επίμηκες έλασμα…..N.arvensis ssp.brevifolia |
|
14α. |
Ανιόντα ή όρθια. Φύλλα σταδιακά λεπτυνόμενα σε γραμμοειδώς λογχοειδή έως γραμμοειδώς αντιλογχοειδή τμήματα….. |
15 |
15. |
Άνθη 12-15 χιλ. σε εγκάρσια διατομή. Ανθήρες και γύρις σκοτεινώς ιώδης........(Ανάφη).N.degenii ssp. minor |
|
15α. |
Άνθη 15-28 χιλ σε εγκάρσια διατομή. Ανθήρες συνήθως ωχρώς κυανοί. Γύρις συνήθως ωχρώς κίτρινη….. |
16 |
16. |
Ανώτατα φύλλα βραχύτερα του άνθους, μη σχηματίζοντα περίβλημα. Χείλος σεπάλων ακρότομο έως αντικαρδιοειδές στην βάση. Ανθήρων αιχμή 0,2-0,4 χιλ......(Κυκλάδες).N.degenii ssp. degenii |
|
16α. |
Ανώτατα φύλλα μόλις μεγαλύτερα του άνθους, συχνά σχηματίζουν χαλαρό περίβλημα. Χείλος σεπάλων λεπτυνόμενο έως ακρότομο στην βάση. Ανθήρων αιχμή 0,4-0,9 χιλ….. |
17 |
17. |
Όνυχας σεπάλων ίσος με το ½ του μήκους του χείλους. Νεκταριοφόρα φύλλα ωχρώς κυανά ή πρασινωπά με κυανές εγκάρσιες ζώνες...N.arvensis ssp.glauca |
|
17α. |
Όνυχας σεπάλων σχεδόν ίσος με το χείλος. Νεκταριοφόρα φύλλα κυανοϊώδη στην βάση, με ωχρώς κίτρινες και ερυθρές εγκάρσιες ζώνες.......(Σύρος).N.degenii ssp. jenny |
|
Pulsatilla halleri
Φυτά σχηματίζοντα μικρές συστάδες, ξυλώδες ρίζωμα φειδωλά διακλαδισμένο, κατακόρυφο. Βλαστοί 1-7, όρθιοι, 7-15 εκ. και πυκνά εριωδώς μεταξώδεις κατά την άνθηση, αργότερα επιμηκυνόμενοι. Φύλλα βάσεως αρκετά, με ποδίσκο 1/2-2/3 του μήκους του ελάσματος. Νεαρά ελάσματα των φύλλων της βάσεως περ. 4×3 εκ., ευρέως τριγωνικώς ωοειδή, 2-3ίς πτεροσχιδή, ± λεία στην πάνω πλευρά, μεταξώδη στην κάτω, περιφερειακοί λοβοί 6-12×1-1,5 χιλ., γραμμοειδώς ελλειψοειδείς, βραχέως οξείς, με ομάδα μακρών τριχών στην κορυφή, ώριμα φύλλα (το καλοκαίρι) έως 18×15 εκ. Φύλλα βλαστού σε σπόνδυλο των 3 στο μέσον του ανθοφόρου βλαστού, βραχέως ενωμένα, διηρημένα σχεδόν έως την βάση σε γραμμοειδή τμήματα 20-35× περ. 1 χιλ., πυκνώς μεταξώδη. Άνθη μονήρη, όρθια, κωδωνοειδή. Τμήματα περιανθίου 5-8, 30-40×10-14 χιλ., ελλειψοειδές, σχεδόν αμβλύ, ιωδώς πορφυρό, μεταξώδες εξωτερικά, λείο εσωτερικά. Στήμονες πολυάριθμοι, οι εξωτερικοί βραχύτεροι, οι μεσαίοι και οι εσωτερικοί σταδιακά επιμηκυνόμενοι, ανθήρες μικροί, κίτρινοι. Αχαίνια πολυάριθμα, ατρακτοειδή, μεταξώδη. 600-1400 μ. Άνθ. 3-5. Β.Ελλάδα.
Ranunculus
Ετήσιες ή πολυετείς πόες, μερικά είδη υδροχαρή, τα πολυετή είδη ως επί το πλείστον με ριζώματα ή κονδύλους. Φύλλα πολύ ποίκιλλα στο μέγεθος και το σχήμα, συχνά βαθειά διηρημένα αλλά μερικές φορές ακέραια, τα της βάσεως συνήθως με μεγάλο μίσχο και ± κολεόμορφα στην βάση. Άνθη μονήρη ή σε κυματόμορφες ταξιανθίες, κανονικά. Σέπαλα συνήθως 5 (περιστασιακά 3), στρωτά ή κυρτά. Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) συνήθως 5 (περιστασιακά 6-12), απλωτά, κίτρινα ή λευκά, σπάνια ροδίζοντα ή πορφυρά, συνήθως μεγαλύτερα των σεπάλων, το καθένα με μια μικρή νεκταριοφόρα εσοχή στην βάση. Στήμονες πολυάριθμοι, σπειροειδώς τοποθετημένοι σε ένα λείο ή χνοώδες υπάνθιο καθόλου ή μέτρια επιμηκυνόμενο στην καρποφορία. Καρπός ένα κεφάλιο αχαινίων, το σώμα του αχαινίου μόλις ή έντονα πεπιεσμένο, με ένα ράμφος το οποίο είναι συχνά κυρτό ή αγκιστροειδές.
1. |
Φυτά υδροχαρή ή περιστασιακά υγρών περιοχών. Τουλάχιστον μερικά φύλλα βαθειά διηρημένα σε τριχοειδή τμήματα. Άνθη λευκά. Αχαίνια μόλις πεπιεσμένα, εγκάρσια ρυτιδώδη…..subgen.Batrachium |
51 |
|
1α. |
Φυτά της ξηράς (περιστασιακά σε υγρές περιοχές). Φύλλα ποικίλα, αλλά ποτέ βαθειά διηρημένα σε τριχοειδή τμήματα. Άνθη συνήθως κίτρινα, περιστασιακά λευκά, ρόδινα, ερυθρά ή πορφυρά. Αχαίνια συχνά πεπιεσμένα, όχι εγκάρσια ρυτιδώδη…..subgen.Ranunculus |
2 |
|
2. |
Έλασμα των φύλλων της βάσεως και των κατώτερων του βλαστού, ακέραιο, αμβλέως οδοντωτό ή ασθενώς λοβώδες….. |
3 |
|
2α. |
Τουλάχιστον μερικά φύλλα της βάσεως και τα κατώτερα του βλαστού λοβώδη ή διηρημένα για το 1/3 ή περισσότερο….. |
11 |
|
3. |
Με κονδυλώδες ρίζωμα. Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) 5-12….. |
4 |
|
3α. |
Με ινώδεις ρίζες μόνον. Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) συνήθως 5….. |
6 |
|
4. |
Σέπαλα 3. Φύλλα στον βλαστό υπάρχουν. Άνθηση ανοιξιάτικη….. |
5 |
|
4α. |
Σέπαλα 5. Όλα τα φύλλα στην βάση. Άνθηση φθινοπωρινή…..R.bullatus |
|
|
5. |
Αχαίνια βραχέως τριχωτά. Φύλλα αβαθώς αμβλέως ή οξέως οδοντωτά.. (συν.Ficaria verna)…..R.ficaria |
|
|
5α. |
Αχαίνια συνήθως λεία. Φύλλα τραχέως οδοντωτά ή αβαθώς λοβώδη..(συν.Ficaria ficarioides)….R.ficarioides |
|
|
6. |
Άνθη επιφυή στις μασχάλες των φύλλων. Ράμφος ίσο με το σώμα του αχαινίου.…..R.laterifolius |
|
|
6α. |
Άνθη με ευκρινή ποδίσκο. Ράμφος πολύ βραχύτερο από το σώμα του αχαινίου. ….. |
7 |
|
7. |
Έλασμα των φύλλων της βάσεως νεφροειδές, αβαθώς τρίλοβο. Βλαστός με 1 άνθος. Ράμφος αχαινίου ελατηριοειδές περ. ίσο με το 1/3 του σώματος του αχαινίου…..R.brevifolius |
|
|
7α. |
Έλασμα των φύλλων της βάσεως μεγαλύτερο του πλάτους του. Βλαστός συνήθως πολυανθής. Ράμφος αχαινίου πολύ βραχύ, ± ευθύ….. |
8 |
|
8. |
Πολυετή. Έλασμα των κατώτερων φύλλων περ. 3 φορές μακρύτερο του πλάτους του. Πέταλα 5-7 χιλ…..R.flammula |
|
|
8α. |
Ετήσια ή βραχύβια πολυετή. Έλασμα των κατώτερων φύλλων κάπως ευρύτερο.
Πέταλα έως 5 χιλ….. |
9 |
|
9. |
Αχαίνια ομαλά ή με μικρά βοθρία…..R.fontanus |
|
|
9α. |
Αχαίνια με μικρά υαλώδη φυμάτια….. |
10 |
|
10. |
Βλαστός μάλλον παχύς, κοίλος, όχι διχοτομικά διακλαδισμένος. Σέπαλα βραχύτερα των πετάλων. Αχαίνια περ. 5 χιλ…..R.ophioglossifolius |
|
|
10α. |
Βλαστός λεπτοφυής, διχοτομικά διακλαδισμένος. Σέπαλα μεγαλύτερα των πετάλων. Αχαίνια περ. 3 χιλ…..R.thracicus |
|
|
11. |
Άνθη λευκά, ροδίζοντα ή πορφυρά….. |
12 |
|
11α. |
Άνθη κίτρινα….. |
14 |
|
12. |
Με ριζοκονδύλους. Άνθη τουλάχιστον 25 χιλ. σε εγκάρσια διατομή. Ανθήρες σκοτεινώς πορφυροί…..R.asiaticus |
|
|
12α. |
Όλες οι ρίζες ινώδεις. Άνθη συνήθως μικρότερα. Ανθήρες κίτρινοι….. |
13 |
|
13. |
Βλαστός 6-12 εκ. ανιών, με ένα απλό φύλλο στον βλαστό. Αχαίνια περ. 70 σε κάθε ωοειδές κεφάλιο…..R.cacuminis |
|
|
13α. |
Βλαστός τουλάχιστον 40 εκ., όρθιος, με αρκετά καλά διαμορφωμένα φύλλα. Αχαίνια περ. 10 σε κάθε σφαιρικό κεφάλιο…..R.platanifolius |
|
|
14. |
Βλαστός έρπων και ριζοβολών στα γόνατα. Μεσαίος λοβός των κατώτερων φύλλων με μακρό ποδίσκο…..R.repens |
|
|
14α. |
Βλαστός ανιών έως όρθιος, μη ριζοβολών στα γόνατα. Μεσαίος λοβός των κατώτερων φύλλων επιφυής, σπάνια με ποδίσκο….. |
15 |
|
15. |
Ρίζωμα από 2 τύπους ριζών, μερικές μεγάλες και ινώδεις, μερικές βραχύτερες, σαρκώδεις σχηματίζοντες ατρακτοειδείς έως ωοειδείς κονδύλους….. |
16 |
|
15α. |
Ρίζες όλες ινώδεις, περιστασιακά 2-3 χιλ. διαμέτρου, αλλά ποτέ εμφανώς κονδυλώδεις….. |
34 |
|
16. |
Σέπαλα κυρτά τουλάχιστον αργά στην άνθηση….. |
17 |
|
16α. |
Σέπαλα απλωτά ή στρωτά στα πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα)....... |
22 |
|
17. |
Μερικά φύλλα εριωδώς μεταξώδη, 3-μερή στην βάση σε μακρείς, γραμμοειδώς λογχοειδείς λοβούς…..R.illyricus |
|
|
17α. |
Φύλλα όχι όπως πιο πάνω….. |
18 |
|
18. |
Σώμα αχαινίων με εμφανές, πλατύ, αμβλύ πτερύγιο προς τα κάτω, ράμφος τουλάχιστον διπλάσιο του μήκους του σώματος του αχαινίου.......R.isthmicus |
|
|
18α. |
Σώμα αχαινίου χωρίς πτερύγιο στο κάτω μέρος, ράμφος ίσο ή συνήθως βραχύτερο του σώματος του αχαινίου….. |
19 |
|
19. |
Κόνδυλοι ριζώματος λεπτοφυείς, νηματοειδείς. Ποδίσκοι με αυλακώσεις…..R.neapolitanus |
|
|
19α. |
Κόνδυλοι ριζώματος συνήθως ευρύτεροι. Ποδίσκοι ± κυλινδρικώς ατρακτοειδείς….. |
20 |
|
20. |
Έλασμα φύλλων βάσεως σχεδόν λείο. Αχαίνια ομαλά…..R.gracilis |
|
|
20α. |
Έλασμα φύλλων βάσεως μαλακώς χνοώδες έως μεταξώδες. Αχαίνια συνήθως με μικρά τριχόμορφα φυμάτια….. |
21 |
|
21. |
Κόνδυλοι ριζών ατρακτοειδείς. Λοβοί φύλλων μεταξώδεις, με ευθύ περιθώριο..…..R.psilostachys |
|
|
21α. |
Κόνδυλοι ριζών στενώς ωοειδείς. Λοβοί φύλλων μαλακώς χνοώδεις αλλά ποτέ μεταξώδεις, με ± κυρτό περιθώριο…..R.rumelicus |
|
|
22. |
Άνθη τουλάχιστον 25 χιλ. σε εγκάρσια διατομή. Ανθήρες σκοτεινώς πορφυροί.…..R.asiaticus |
|
|
22α. |
Άνθη μικρότερα. Ανθήρες κίτρινοι….. |
23 |
|
23. |
Βάση των βλαστών διογκωμένη και πλήρως ινώδης…..R.paludosus |
|
|
23α. |
Βάση των βλαστών όχι διογκωμένη και μόλις ινώδης….. |
24 |
|
24. |
Φύλλα βάσεως σχεδόν λεία, ακτινωτά διηρημένα σε μακρείς, γραμμοειδώς λογχοειδείς λοβούς…..R.pedatus |
|
|
24α. |
Φύλλα βάσεως όχι όπως πιο πάνω….. |
25 |
|
25. |
Έλασμα φύλλων βάσεως μεγαλύτερο του πλάτους του, τριμερές στην βάση, πλευρικοί λοβοί 2-3ί; Πτεροσχιδείς σε γραμμοειδώς λογχοειδή τμήματα….. |
26 |
|
25α. |
Έλασμα φύλλων βάσεως υποκυκλικό εξωτερικά, 3- ή 5-λοβο για έως τα ¾ ή περιστασιακά έως την βάση , ακραίοι λοβοί ευρύτεροι, αμβλείς….. |
28 |
|
26. |
Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) 7-12. Ράμφος αχαινίου περ. 0,5 χιλ…..R.millii |
|
|
26α. |
Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) συνήθως 5. Ράμφος αχαινίου τουλάχιστον 1 χιλ….. |
27 |
|
27. |
Κόνδυλοι ριζών ωοειδείς. Βλαστός 10-30 εκ., συνήθως με 1 άνθος. Κεφάλιο αχαινίων περ. 3 φορές μακρύτερο του πλάτους του…..R.millefoliatus |
|
|
27α. |
Κόνδυλοι ριζών κυλινδρικοί. Βλαστός 25-60 εκ. συνήθως με 2-4 άνθη. Κεφάλιο αχαινίων διπλάσιου μήκους από το πλάτος του…..R.garganicus |
|
|
28. |
Βλαστός όρθιος, μάλλον ισχυρός και νευρώδης, 20-60 εκ. μήκους….. |
29 |
|
28α. |
Βλαστός λεπτοφυής και εύθραυστος, συχνά ελικοειδής, σπάνια άνω των 20 εκ.. |
30 |
|
29. |
Έλασμα φύλλων βάσεως 4-9 εκ. πλάτους. Αβαθώς λοβώδες και αμβλέως οδοντωτό. Σώμα αχαινίου 3,5-4 χιλ. ομαλό και λείο…..R.creticus |
|
|
29α. |
Έλασμα φύλλων βάσεως 2-4 εκ. πλάτους, λοβώδες έως περ. τα ¾. Σώμα αχαινίου περ. 2 χιλ. συνήθως με φυματιώδη βάση τριχών…..R.sprunerianus |
|
|
30. |
Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) χαλκόχρωμα ή ερυθροκαστανά από κάτω….. |
31 |
|
30α. |
Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) λαμπρά κίτρινα και από τις 2 πλευρές….. |
32 |
|
31. |
Έλασμα φύλλων βάσεως διηρημένο σχεδόν έως την βάση. Πέταλα 7-9 χιλ., αντωοειδή…..R.cupreus |
|
|
31α. |
Έλασμα φύλλων βάσεως διηρημένο έως το 1/3-1/2. Πέταλα 5,5-7 χιλ., στενώς αντωοειδή...... R.veronicae |
|
|
32. |
Φύλλα βλαστού 0-2, μικρά και βρακτιόμορφα. Σώμα αχαινίων περ. 2 χιλ., ράμφος περ. 1 χιλ. με κυρτή κορυφή…..R.incomparabilis |
|
|
32α. |
Με 1 τουλάχιστον καλώς διαμορφωμένο φύλλο στον βλαστό. Σώμα αχαινίων 2,5-3 χιλ. ράμφος περ. 1,5 χιλ., δρεπανοειδές….. |
33 |
|
33. |
Κόνδυλοι ριζικού συστήματος όλοι όμοιοι, μονομορφικοί. Έλασμα φύλλων βάσεως 3- ή 5-μερές για το ½ του πλάτους του. Βλαστός με 2 έως 4 άνθη......R.thasius |
|
|
33α. |
Κόνδυλοι ριζικού συστήματος δίμορφοι. Έλασμα φύλλων βάσεως 3-μερές έως την βάση…..R.subhomorphyllus |
|
|
34. |
Αχαίνια καθόλου ή μόλις πεπιεσμένα, με έντονα κυρτές πλευρές….. |
35 |
|
34α. |
Αχαίνια ευκρινώς πεπιεσμένα, με ± επίπεδες πλευρές (αλλά μερικές φορές βραχέως αγκαθωτά)....... |
37 |
|
35. |
Ετήσια. Κεφάλιο αχαινίων ευρέως κυλινδρικό. Αχαίνια πολυάριθμα (άνω των 70), πολύ μικρά (περ. 1 χιλ.).......R.sceleratus |
|
|
35α. |
Πολυετή. Κεφάλιο αχαινίων ± σφαιρικό. Αχαίνια λιγότερα και μεγαλύτερα....... |
36 |
|
36. |
Βλαστός 5-15 εκ., ανιών, με 1(-2) άνθη. Αχαίνια λεία…..R.brevifilous |
|
|
36α. |
Βλαστός 20-45 εκ. όρθιος, με αρκετά άνθη. Αχαίνια βραχέως χνοώδη.......R.auricomus |
|
|
37. |
Ετήσια. Αχαίνια συνήθως αγκαθωτά, ακιδοφόρα ή φυματιώδη….. |
38 |
|
37α. |
Πολυετή. Αχαίνια ομαλά ή με λίγα αμβλέα φυμάτια........ |
41 |
|
38. |
Αχαίνια λίγα (3-7), συνήθως με αγκιστροειδή αγκάθια έως 3 χιλ. Σέπαλα στρωτά…..R.arvensis |
|
|
38α. |
Αχαίνια πολύ περισσότερα, με βραχύτερα αγκάθια ή προεξοχές, σπάνια ομαλά. Σέπαλα κυρτά..... |
39 |
|
39. |
Καρποφόροι ποδίσκοι διογκωμένοι, ροπαλοειδείς, κυρτοί. Πέταλα 2-4 χιλ.......R.chius |
|
|
39α. |
Καρποφόροι ποδίσκοι όχι διογκωμένοι και όχι κυρτοί. Πέταλα μεγαλύτερα....... |
40 |
|
40. |
Έλασμα φύλλων βάσεως 3-μερές, έως περ.τα 3/4 Σώμα αχαινίων περ. 4×3 χιλ., πυκνώς βραχέως αγκαθωτό με αιχμηρές προεξοχές περ. 1 χιλ μήκους......R.muricatus |
|
|
40α. |
Έλασμα φύλλων βάσεως 3-μερές έως την βάση, μεσαίος λοβός με ποδίσκο. Αχαίνια μικρότερα, με βραχύτερες προεξοχές ή μερικές φορές ομαλά.....R.sardous |
|
|
41. |
Υπάνθιο λείο (μερικές φορές πρέπει να αφαιρεθούν μερικά αχαίνια για να διαπιστωθεί)...... |
42 |
|
41α. |
Υπάνθιο βραχέως χνοώδες….. |
47 |
|
42. |
Σέπαλα κυρτά κατά την άνθηση….. |
43 |
|
42α. |
Πέταλα απλωτά ή στρωτά κατά την άνθηση….. |
44 |
|
43. |
Λοβοί φύλλων της βάσεως σφηνοειδώς αντωοειδείς. Αχαίνια περ. 3 χιλ., με βραχύ τριγωνικό ράμφος…..R.velutinus |
|
|
43α. |
Λοβοί φύλλων βάσεως ευρέως αντωοειδείς. Αχαίνια 4-5 χιλ., με δρεπανοειδώς ελικοειδές ράμφος περ. 1 χιλ…..R.constantinopolitnus |
|
|
44. |
Βλαστός εριώδης με μακρές, απλωτές ή κάπως κυρτές τρίχες. Έλασμα φύλλων βάσεως 3- έως 5-λοβο για τα περ. ¾. Πέταλα βαθειά κίτρινα......R.lanuginosus |
|
|
44α. |
Βλαστός ποικίλως χνοώδης αλλά όχι όπως πιο πάνω, ή σχεδόν λείος. Έλασμα φύλλων βάσεως 3- έως 5-λοβο έως την βάση. Πέταλα λαμπρά κίτρινα….. |
45 |
|
45. |
Ρίζωμα πολύ βραχύ ή απουσιάζει. Ράμφος μικρότερο από το ¼ του σώματος του αχαινίου, ± τριγωνικό…..R.acris |
|
|
45α. |
Ρίζωμα μακρύ και ισχυρό. Ράμφος τουλάχιστον ίσο τουλάχιστον με το 1/3 του σώματος του αχαινίου, δρεπανοειδές ή σπειροειδές….. |
46 |
|
46. |
Λοβοί φύλλων βάσεως επιφυείς ή με βραχύ ποδίσκο, μεταξώδεις από κάτω. Σώμα αχαινίου περ. 2,8×1,6 χιλ. με μόλις κυρτό ράμφος 1-1,5 χιλ....R.serbicus |
|
|
46α. |
Λοβοί φύλλων βάσεως με ευκρινή ποδίσκο, σχεδόν λείοι. Αχαίνια μεγαλύτερα, με μακρύ σπειροειδές ράμφος…..R.brutius |
|
|
47. |
Σέπαλα κυρτά κατά την άνθηση. Ρίζωμα μερικές φορές διογκωμένο…..R.neapolitanum |
|
|
47α. |
Σέπαλα απλωτά ή στρωτά κατά την άνθηση. Ρίζωμα όχι διογκωμένο….. |
48 |
|
48. |
Ρίζωμα απουσιάζει ή είναι πολύ βραχύ. Μίσχοι ανθέων αυλακωτοί….. |
49 |
|
48α. |
Ρίζωμα καλώς διαμορφωμένο. Μίσχοι ανθέων ± κυλινδρικοί….. |
50 |
|
49. |
Μεσαίοι λοβοί των φύλλων της βάσεως διηρημένοι τουλάχιστον έως το ½ σε 3 στενά τμήματα. Ράμφος αχαινίου 0,5-0,7 χιλ. μόλις κυρτό.......R.polyanthemos |
|
|
49α. |
Μεσαίοι λοβοί των φύλλων της βάσεως διηρημένοι για λιγότερο από το ½. Ράμφος αχαινίου 0,5-1,2 χιλ. κυρτό ή μερικές φορές αγκιστροειδές…..R.polyanthemoides |
|
|
50. |
Φύλλα βάσεως πυκνώς μεταξώδη. Ράμφος περ. ίσο με το ½ του σώματος του αχαινίου, σπειροειδές….(Λευκά όρη).R.radinotrichus |
|
|
50α. |
Φύλλα βάσεως αραιά χνοώδη ή σχεδόν λεία. Ράμφος μικρότερο από το ½ του σώματος του αχαινίου, ελαφρώς κυρτό…..R.sartorianus |
|
|
51. |
Επιπλέοντα, φύλλα με έλασμα υπάρχουν….. |
52 |
|
51α. |
Υπό το νερό φύλλα μόνο πολυδιηρημένα….. |
53 |
|
52. |
Πέταλα μικρότερα των 5 χιλ., μη συνεχόμενα, νεκτάρια ημισελινοειδή…..R.tripartitus |
|
|
52α. |
Πέταλα τουλάχιστον 5 χιλ., συνεχόμενα ή επικαλυπτόμενα, νεκτάρια απιοειδή, ημισελινοειδή ή οπλής αλόγου…..R.peltatus |
|
|
|
a. |
Ώριμα αχαίνια ± με ευκρινή πτερύγια. Έλασμα φύλλων συνήθως βαθειά 3-λοβο…..ssp.baudotii |
|
|
aa. |
Ώριμα αχαίνια χωρίς πτερύγια ή με βασικό κεντρικό πτερύγιο μόνον. Έλασμα φύλλων 5-λοβο ή 3-5-λοβο….. |
b |
|
b. |
Νεκτάρια απιοειδή. Ανθήρες μήκους άνω του 1 χιλ. ενδιάμεσα φύλλα σπάνια υπάρχουν…..ssp.peltatus |
|
|
bb. |
Νεκτάρια σχήματος οπλής ίππου, ανθήρες έως 1 χιλ. μήκους. Ενδιάμεσα φύλλα συχνά υπάρχουν, διηρημένα φύλλα λίγα…..ssp.saniculifolius |
|
53. |
Φύλλα με τούφα τριχών διηρημένα 6-8 φορές, επάκρια τμήματα ± παράλληλα.. …..R.penicillatus |
|
|
53α. |
Φύλλα σφαιρικά ή υποκωνικά, διηρημένα 4-6 φορές, επάκρια τμήματα αποκλίνοντα….. |
54 |
|
54. |
Υπάνθιο σφαιρικό στην καρποφορία, αχαίνια αντωοειδή, 1,2-1,5)-1,8) χιλ. μήκους, σπάνια μεγαλύτερα…..R.trichophyllus |
|
|
54α. |
Υπάνθιο επιμηκυνόμενο στην καρποφορία, αχαίνια υποσφαιρικά, 0,8-1,2 χιλ. μήκους….. |
55 |
|
55. |
Πέταλα 3-5 χιλ., μη συνεχόμενα, τμήματα φύλλων λεπτά, αδύναμα…..R.rionii |
|
|
55α. |
Πέταλα 8-13 χιλ. μερικές φορές μεγαλύτερα, συνεχόμενα ή επικαλυπτόμενα, τμήματα φύλλων βραχέα, σκληρά…..R.sphaerospermus |
|
Thalictrum
Πολυετείς ριζωματώδεις πόες. Φύλλα βάσεως με μίσχο, τριμερή ή πτερωτώς σύνθετα, ακραία τμήματα με ποδίσκο, αμβλέως ή οξέως οδοντωτά. Φύλλα βλαστού επιφυή, κατ’εναλλαγήν, παρόμοια με τα της βάσεως. Άνθη σε σκιαδόμορφους, ανοικτούς σύνθετους ή απλούς βότρεις. Περίβλημα απουσιάζει ή υπάρχει, περιβληματικά βράκτια 2 ή 3, φυλλόμορφα, συχνά παρόμοια σε έναν σπόνδυλο των 6-9 βρακτίων που δεν υποβαστάζουν άνθη. Τμήματα περιανθίου 4-10, λευκωπά έως κιτρινοπράσινα ή πορφυρωπά, 1-18 χιλ., συχνά εύπτωτα. Πέταλα (νεκταριοφόρα φύλλα) απουσιάζουν. Στήμονες πολυάριθμοι, εμφανείς, συχνά προεκτεινόμενοι στο περιάνθιο. Στύλος υπάρχει και παραμένει, λιγότερο συχνά απουσιάζει. Αχαίνια λίγα, επιφυή ή με ποδίσκο, νευρώδη, γωνιώδη ή πτερυγιοφόρα.
1. |
Τμήματα περιανθίου διπλασίου μήκους από αυτό των στημόνων, χιονόλευκα.....T.orientale |
|
1α. |
Τμήματα περιανθίου βραχύτερα των στημόνων, δυσδιάκριτα, ωχρώς κιτρινωπά….. |
2 |
2. |
Νήματα στημόνων πλατυνόμενα προς τα πάνω, περ. ίσου πλάτους με τους ανθήρες. Αχαίνια με μακρύ ποδίσκο, κρεμάμενα, πτερυγιοφόρα…..T.aquilegifolium |
|
2α. |
Νήματα καθόλου ή μόλις διαπλατυνόμενα προς τα πάνω, στενότερα των ανθήρων. Αχαίνια επιφυή, σχεδόν όρθια, νευρώδη….. |
3 |
3. |
Φυτά συνήθως έως των 50 εκ. ύψους. Φυλλάρια περ. ίσου πλάτους και μήκους.…..T.minus ssp.saxatile |
|
3α. |
Φυτά ύψους άνω των 100 εκ. Φυλλάρια πολύ μακρότερα του πλάτους τους...... |
4 |
4. |
Στήμονες κρεμάμενοι, ανθήρες οξύληκτοι.....T.simplex |
|
4α. |
Στήμονες όρθιοι.ανθήρες καθόλου ή μόλις οξύληκτοι.....T.lucidum |
|
Trollius europaeus
Φυτό 10-80 εκ., λείο. Φύλλα βάσεως με μεγάλο μίσχο, 3-5-λοβα, λοβοί σφηνοειδείς και ± βαθειά λοβώδεις και πριονωτοί, φύλλα βλαστού μικρότερα και ± επιφυή. Άνθη έως 5 εκ. διαμέτρου σφαιρικά. Τμήματα περιανθίου συνήθως 10, ανάκυρτα, ανοικτώς κίτρινα, σπάνια τα εξωτερικά πράσινα από κάτω. Νεκταριοφόρα φύλλα ίσα με τους στήμονες. Θύλακες 12 χιλ., ράμφος 0,5-5 χιλ. (1400-2100 μ. Άνθ. 6-7. Κορμός Πίνδου, σποραδικά.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου