URTICACEAE

 

URTICACEAE

Ετήσιες ή πολυετείς πόες. Νήσσουσες τρίχες είναι συχνά παρούσες. Φύλλα απλά, κατ’εναλλαγήν ή αντίθετα, παράφυλλα υπάρχουν ή απουσιάζουν. Ταξιανθίες μασχαλιαίες, βασικά κύματα, συχνά συναθροισμένες σε κεφάλια. Άνθη αφανή, πρασινωπά, συχνά μονογενή. Άρρενα άνθη  με 4 σεπαλοειδή τμήματα περιανθίου, στήμονες 4, νήματα συνήθως κυρτά στον οφθαλμό και ελατηριοειδώς  εκτινασσόμενα κατά την ωρίμανση της γύρεως. Θήλεα άνθη με (3-)4 τμήματα περιανθίου συχνά συναυξανόμενα και παραμένοντα στον καρπό, ωοθήκη επιφυής, μονόχωρη με ένα μονήρες, όρθιο ωάριο, στύλος απλός. Καρπός αχαίνιο συχνά περικλειόμενο από το παραμένων περιάνθιο. Σπέρματα με λεπτό περικάρπιο.

 

1.	Φυτά με νήσσουσες τρίχες. Φύλλα αντίθετα, με μίσχο…..Urtica
1α.	Φυτά χωρίς νήσσουσες τρίχες. Φύλλα κατ’εναλλαγήν, επιφυή…..Parietaria

 

Parietaria

Ετήσιες ή πολυετείς, πολύγαμες, μαλακώς χνοώδεις πόες χωρίς νήσσουσες τρίχες. Φύλλα κατ’εναλλαγήν, παράφυλλα απουσιάζουν, έλασμα φύλλων ακέραιο περιθώριο, στικτό με κυστολίθους. Ταξιανθίες μασχαλιαίες, συνήθως σε διχοτομικά διακλαδισμένες ομάδες, μονογενών ή ερμαφρόδιτων ανθέων (φυτά μόνοικα), βράκτια υπάρχουν. Ερμαφρόδιτα άνθη: λοβοί περιανθίου (3 ή) 4, γραμμοειδείς με βαλβίδα. Άρρενα άνθη: λοβοί περιανθίου (3 ή) 4, με μικρή υποτυπώδη ωοθήκη. Θήλεα άνθη: λοβοί περιανθίου (3 ή) 4, ενωμένοι στην βάση σε σωλήνα, πολύ βραχύτεροι των λοβών των αρρένων ανθέων, στημονώδη απουσιάζουν. Αχαίνια ωοειδή, λίγο συμπιεσμένα, στίλβοντα.

 

1.	Βράκτια συναυξανόμενα με τον καρπό, στην συνέχεια σκληρυνόμενα και καστανωπά στο κατώτερο μέρος. Φύλλα έως 15(-20) χιλ. Άνθη συνήθως 3 σε κάθε ομάδα…..P.cretica
1α.	Βράκτια όχι ευκρινώς συναυξανόμενα στον καρπό, παραμένοντα ποώδη. Φύλλα συνήθως άνω των 15 χιλ. Άνθη συνήθως περισσότερα από 3 σε κάθε ομάδα…..	2
2.	Ετήσια. Περιάνθιο των ερμαφρόδιτων ανθέων 1-1,5 χιλ, ελλειψοειδή…..P.lusitanica
2α.	Πολυετή. Περιάνθιο των ερμαφρόδιτων ανθέων σωληνοειδή ή κωδωνοειδή στον καρπό…..	3
3.	Βράκτια συνήθως ελεύθερα στη βάση. Περιάνθιο των ερμαφρόδιτων ανθέων, μόνον ελαφρά συναυξανόμενο με τον καρπό, κωδωνοειδή, 2-3 χιλ. στον καρπό. Θήλεα άνθη ευκρινώς προεξέχοντα των βρακτίων…..P.officinalis
3α.	Βράκτια λίγο ενωμένα στη βάση. Περιάνθιο των ερμαφρόδιτων ανθέων συναυξανόμενο με τον καρπό, σωληνοειδές, 3-5 χιλ. στον καρπό. Θήλεα άνθη καθόλου ή μόλις προεξέχοντα των βρακτίων…..P.judaica

 

Urtica

Όρθιες ή ανιούσες, ετήσιες ή πολυετείς πόες με νήσσουσες τρίχες. Βλαστός με νευρώσεις ή 4-γωνικός. Φύλλα αντίθετα βαθέως και ακανονίστως οδοντωτά. Παράφυλλα ελεύθερα ή ενωμένα σε ζεύγη. Φυτά μόνοικα ή δίοικα. Άνθη σε μασχαλιαίους στάχεις ή απλούς βότρεις. Άρρενα άνθη με 4 ίσα τμήματα περιανθίου. Θήλεα άνθη με 4 άνισα τμήματα, τα 2 εξωτερικά μικρότερα, τα 2 εξωτερικά συναυξανόμενα με τον καρπό μετά την άνθηση, περικλείοντάς τον. Αχαίνια συμπιεσμένα.

 

1.	Παράφυλλα 2 σε κάθε μεσογονάτιο κόμβο, εκφυόμενα ανάμεσα από τους μίσχους. Άρρενα άνθη στην ανώτερη πλευρά του διογκωμένου βλαστού.....U.membranacea
1α.	Παράφυλλα 4 σε κάθε μεσογονάτιο κόμβο. Βλαστός των αρρένων ανθέων όχι διογκωμένος.....	2
2.	Θήλεα άνθη σε βοτρυόμορφα, σφαιρικά κεφάλια. Αχαίνια 2-2,5 χιλ......U.pilulifera
2α.	Όλα τα άνθη σε σταχυόμορφο απλό βότρυ. Αχαίνια 1-1,8 χιλ.....	3
3.	Ετήσια μόνοικα φυτά. Ταξιανθία βραχύτερη των 2 εκ.....U.urens
3α.	Δίοικα, ριζωματώδη πολυετή φυτά. Ταξιανθία μακρότερη των 2 εκ.....U.dioica